اثرات مثبت استفاده از آب مغناطیسی در کشاورزی

با رشد جمعیت و مصرف روز افزون آب، دسترسی به آب با کیفیت برای بشر به یک معضل جدّی تبدیل شده است. در کشاورزی نیز، در سال‌های اخیر، با افت کیفیت آب، تولید محصولات کشاورزی با مشکلاتی روبرو شده است.

اخبار سبز کشاورزی ؛ مهندس جواد زین‌الدینی | آب مغناطیسی در سال‌های اخیر به عنوان یک راهکار مناسب برای غلبه بر برخی مشکلات کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. آب مغناطیسی، آبی است که با عبور جریان آب از میان یک میدان مغناطیسی حاصل می‌شود. این روش به عنوان یک روش غیرشیمیایی کاربرد دارد، و طی آن اثرات سختی مولکول‌های آب کاهش می‌یابد.

آب مغناطیسی در سال‌های اخیر به طور گسترده در صنعت، کشاورزی و … مورد استفاده قرار گرفته، و برخی از کاربردهای مفید آن در تحقیقات دانشمندان بررسی شده است.

با توجّه به این‌که مولکولِ آب، یک مولکول قطبی است و در دو طرف خود بارهای مثبت و منفی دارد، در حالت طبیعی مولکول‌های آب یکدیگر را جذب کرده و به شکل خوشه (cluster) در می‌آیند. وقتی این خوشه‌های آب در معرض میدان مغناطیسی با قدرت و شدّت مناسب قرار بگیرند،

شکسته شده و به خوشه‌های ریزتر تبدیل می‌شوند (آب ریزتر و نرم‌تر می‌شود). در نتیجه‌ آب مغناطیسی خواصّی پیدا می‌کند (مثل افزایش حلالیت و نفوذپذیری، کاهش کشش سطحی و …) که در کشاورزی، صنعت، پرورش دام و طیور و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین خواص آب مغناطیسی در اصلاح آب و خاک کشاورزی :

حلالیت آب مغناطیسی بیشتر از آب معمولی است، در نتیجه عناصر غذایی را بهتر و بیشتر از خاک شسته، و در اختیار گیاه قرار می‌دهد و به این شکل جذب عناصر غذایی توسط گیاه افزایش پیدا می‌کند و مصرف کود هم تا حدودی کاهش پیدا می‌کند.

از آنجایی‌که خوشه‌های آب ریزتر می‌شوند، نفوذپذیری آب مغناطیسی هم بیشتر از آب معمولی است، یعنی بهتر در خاک نفوذ کرده و در نتیجه بهتر جذب گیاه می‌شود؛ بنابراین، گیاه با آب کمتری سیراب می‌شود و فرآیند هیدراته شدن بهتر انجام می‌گیرد.

با استفاده از آب مغناطیستی مصرف آب کاهش و باعث می‌شود که راندمان آبیاری افزایش یابد. نکته حائز اهمیت دیگر این است که با آبیاری مغناطیسی، مقاومت گیاه در برابر شوری بالا می‌رود. همان‌طور که می‌دانیم، املاح شوری آب، در فرآیند جذب عناصر غذایی اختلال ایجاد می‌کنند، ولی از آنجائی‌که با آبیاری مغناطیسی، جذب عناصر غذائی بالاتر می‌رود، از این طریق بر مشکلات شوری غلبه می‌کنیم.

از آنجایی که لزجت(گرانروی؛ مقاومت در برابر جاری شدن) در آب مغناطیسی کمتر شده و نفوذپذیری این آب در خاک افزایش پیدا کرده است، کلوخه‌های سفت و سخت و فشرده در خاک، پس از آبیاری با این آب، نرم. با نرم شدن کلوخه‌ها، از یک طرف انرژی مصرفی برای شخم کمتر، و از طرف دیگر هوای بیشتری در اختیار ریشه قرار می‌گیرد.

جمعیت میکروبیِ، به دلیل افزایش نفوذپذیری هوا در خاک، و ایجاد شرایط هوازی، افزایش می‌یابد. در نتیجه ضریب تبادل کاتیونی و آنیونی نیز افزایش پیدا کرده و خاک حاصلخیزتر می‌شود. نکته‌ی مهم دیگر این است که، در آب معمولی، آب به‌صورت عمودی در خاک نفوذ می‌کند، ولی در آب مغناطیسی، آب در جهات مختلف در خاک نفوذ می‌کند، یعنی پیاز رطوبتی بزرگ‌تر می‌شود. در نتیجه ریشه‌زائیِ گیاه بهتر و بیشتر شده و آب و هوا بهتر در دسترس ریشه‌ی گیاه قرار می‌گیرند. به دلیل نفوذ بیشتر آب در خاک، میزان تبخیر از سطح خاک هم نسبت به آبیاری با آب معمولی کمتر خواهد بود.

آب مغناطیسی، خاک را نیز اصلاح می‌کند. آبشویی با آب مغناطیسی، یک روش برای احیای خاک‌های شور است، زیرا در هر مرتبه آبیاری با آب مغناطیسی، یک مقدار از شوری به اعماق پایین‌تر خاک رانده می‌شود و در واقع خاک اصلاح می‌شود. به همین ترتیب، عناصر مسموم خاک نیز در آب مغناطیسی بیشتر شسته شده و به بخش‌های عمیق‌تر خاک هدایت می‌شوند و مسمومیت کمتری ایجاد می‌کنند.

طبق تحقیقات انجام شده، استفاده از میدان مغناطیسی با شدت مناسب، باعث القای جوانه‌زنی بذر می‌شود و بذرهای کشاورزی بیشتر و سریع‌تر جوانه می‌زنند (تلفات بذر کاهش پیدا می‌یابد) و محصول زودرس می‌شود. برخی محققان بیان می‌کنند که مولکول‌های آب در فرآیند مغناطیسی شدن، به مولکول‌های زیست‌دوست تبدیل می‌شوند، یعنی آب تا حدودی پاستوریزه می‌شوند، و آفات و بیماری‌ها هم در آب مغناطیسی کمتر می‌شود. مجموع تاثیرات مثبتی که در بالا ذکر شد، باعث می‌شود که با استفاده از آب مغناطیسی در کشاورزی، شاهد افزایش عملکرد گیاه باشیم.

اگر بخواهیم تاثیرات مزایای آبیاری مغناطیسی را به صورت خلاصه بیان کنیم به این شرح است:

• اصلاح آب و خاک. • کاهش مصرف آب، انرژی و نهاده‌ها (کود و سم).

• افزایش جذب عناصر غذائی. • افزایش کمیت و کیفیت محصول.

• زودرسی و همرسی محصول. • افزایش حدّ آستانه تحمّل شوری در گیاه.

• تنوع بیشتر محصولات قابل کشت. • امکان تولید ارگانیک. • افزایش عملکرد گیاه.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۷۴- اردیبهشت ۱۴۰۲