بازار کم رونق طلای سفید در گلستان

گلستان که روزی به دلیل فراوانی کشت پنبه در اراضی کشاورزی به سرزمین طلای سفید معروف بود این روزها به نبود صرفه اقتصادی برای کشاورز، با کاهش چشم‌گیر سطح زیر کشت مواجه است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی ، گلستان یکی از مستعدترین مناطق در بخش کشاورزی است چراکه به گفته صاحب نظران، هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا را در خود دارد و همین تنوع اقلیمی عاملی برای گسترش صنعت کشاورزی و باغداری در استان شده تا جایی که ۳۸ درصد اشتغال خالص استان به کشاورزی اختصاص دارد و ۱۴ محصول راهبردی کشور را تامین می کند.

یکی از محصولات مهم این منطقه، پنبه است که از دیرباز در خطه گلستان رواج داشته که به دلیل اجرای سیاست های نادرست در دهه گذشته به شدت کشت آن کاهش یافته است.

برخی از بهره برداران کم آبی و خشکسالی را عامل کاهش تولید پنبه می دانند تاجاییکه در سال گذشته این محصول به ۱۸ هزار هکتار کاهش یافت. به باورکارشناسان، ارائه بسته های حمایتی و تشویقی از سوی دولت یکی از راه های ایجاد انگیزه کشاورزان برای کشت پنبه به شمار می رود.

تولید ۳۰۰ هزار تن وش پنبه در کشور

تدوین بسته حمایتی موضوعی است که مجری طرح پنبه کشور هم به آن تاکید کرد و گفت: امسال سطح زیر کشت پنبه ۱۵ درصد افزایش یافته و پیش بینی می شود ۳۰۰ هزار تن وش پنبه در کشور تولید شود همچنین باید تاکید کرد که سال جاری در ۱۱۲ هکتار از اراضی کشاورزی پنبه کشت شده که این میزان در مقایسه با سال گذشته ۱۵ درصد افزایش داشته است.

ابراهیم هزار جریبی ضمن بیان این نکته که انتظار می رود تولید وش پنبه نیز ۳۰ درصد افزایش یابد، افزود: وزرات جهاد کشاورزی پنبه را جزء محصولات اساسی و تحت حمایت خود قرار داده است. تدوین بسته های حمایتی وزرات جهادکشاوری شامل پنبه نیز می شود همچنین در برنامه جدید الگوی کشت نیز پنبه جزو محصولات حمایتی اساسی قراردارد.

کاهش ۶۰ درصدی تولید

به رغم اینکه مجری طرح پنبه کشور از افزایش ۳۰ درصدی تولید وش پنبه خبر می دهد اما برای گلستان که روزی به سرزمین طلای سفید معروف بود کشت این محصول کاهش ۶۰ درصدی داشته است. رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی گلستان از کاهش ۶۰ درصدی کشت پنبه در حوزه سدهای وشمگیر و گلستان خبر داد.

علی موسی خانی با اشاره به اینکه در سال جاری بالغ بر ۲۰ هزار هکتار از اراضی گلستان زیر کشت پنبه رفته، اظهار کرد: این رقم بیشتر از این هم می‌توانست باشد البته باتوجه‌به اینکه کانون کشت پنبه استان در دو حوزه سد وشمگیر و سد گلستان است، کمبود آب سبب شد تا افزایش سطح زیر کشت محقق نشود.

وی با بیان اینکه طی چند سال اخیر شاهد کم‌آبی در استان هستیم، ادامه داد: چالش آب در دو سال اخیر تشدید شده تا جایی که سد وشمگیر تقریباً خشک شده که این پدیده خسارت‌هایی را به اراضی کشت پنبه وارد کرده است البته کم‌آبی سبب شده تا سطح زیر کشت پنج هزار هکتاری حوزه سد وشمگیر به یک هزار و ۵۰۰ تا دو هزار هکتار کاهش یابد و حتی در منطقه گنبدکاووس هم شاهد این کم‌آبی هستیم.

کاهش سطح کشت و کم آبی

رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی گلستان با بیان اینکه کشت در پایاب سد گلستان و منطقه دیگچه از پنج هزار هکتار به سه هزار هکتار کاهش‌یافته است، گفت: به دلیل وابستگی آبیاری اراضی پنبه این دو منطقه به آب پشت سدها، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد کشت طی دو سال اخیر کاهش‌یافته، در سایر مناطق که پنبه کشت می‌شود، مشکل کم‌آبی وجود ندارد؛ ولی کشاورزان به دلیل وجود محصول رقیب مانند برنج، رغبتی برای کشت پنبه ندارند.

موسی خانی با اشاره به بارندگی‌های مردادماه ۱۴۰۱، افزود: دو بارندگی مردادماه سال جاری به همراه کنترل آفات سبب شد تا محصول تولیدی پنبه در اراضی زیر کشت تا حدودی نسبت به سال قبل که رقمی معادل ۲۳ هزار تن بود همچنین باید گفت از اواخر مردادماه و اوایل شهریورماه برداشت پنبه آغاز شده و همانند سال‌های گذشته، در حال حاضر در نقطه پیک برداشت محصول هستیم و ۹ کارخانه پنبه‌پاک‌کنی مشغول خرید توافقی محصول از کشاورزان هستند.

وی با تأکید بر اینکه قیمت تضمینی دولت برای خرید پنبه ۱۵ هزار و ۴۰۰ تومان است، اضافه کرد: چند سالی است که خرید تضمینی انجام نمی‌شود البته باید گفت که خرید توافقی توسط کارخانه‌داران با قیمت ۲۷ تا ۳۱ هزار تومان بر اساس کیفیت محصول انجام می‌شود.

کشور ما وارد کننده پنبه است

رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی اداره کل جهاد کشاورزی گلستان از ورود حدود هفت هزار تن پنبه به کارخانه‌های پنبه‌پاک‌کنی گلستان از آغاز فصل برداشت تا امروز خبر داد و گفت: اخیراً یک کارخانه جدید در علی‌آباد افتتاح شده که سالانه حدود پنج هزار تن مصرف دارد که این سهم مهمی در ایجاد انگیزه برای کشت پنبه استان است. با وجود فعالیت ها کارخانه های پنبه پاک کنی در گلستان کمبود این محصول در واحدهای تولیدی استان محسوس است در کشور ناگزیر به واردات پنبه هستند. این موضوعی است که فعالان اقتصادی استان هم به آن اشاره می کنند .

در همین رابطه رئیس اتاق بازرگانی گرگان هزینه بر بودن، درآمد پایین را از عوامل بی رغبتی کشاورزان به کشت پنبه دانست و گفت: باید واردات برنج در کشور آزاد شود تا به جای آن پنبه کشت شود.

علی محمد چوانی با بیان اینکه کشور ما وارد کننده پنبه است، افزود: درآمد و محصول دو عاملی هستند که کشاورز به سمت کشت محصول راغب می شود البته پنبه کشت بهاره محصولی آب بر است همچنین باید تاکید کرد که برداشت این محصول سنتی است و با دست انجام می شود زیرا هزینه برداشت مکانیزاسیون پنبه بسیار گران است و چنین شرایطی برای کشاورز مقرون به صرفه نیست.

وی هزینه بر بودن، درآمد پایین را از عوامل بی رغبتی کشاورزان به کشت پنبه دانست و گفت: باید واردات برنج در کشور آزاد شود تا به جای آن پنبه کشت شود؛ در چنین شرایطی علاوه بر ایجاد بازار رقابتی، قیمت برنج داخلی هم کاهش می یابد.

حمایت و سیاست های دولتی

رئیس اتاق بازرگانی گرگان، سیاست مداخله ای دولت در حمایت از کشاورز شالی کار را عاملی بر واردات پنبه برشمرد و تصریح کرد: قیمت جهانی هر کیلو پنبه تا شش ماه پیش ۳.۵ دلار بود که به ۲.۵ دلار کاهش یافته است.

مدیر کارخانه ریسندگی بافندگی ماهوت شمال که در محل شهرک صنعتی علی آباد کتول گلستان فعالیت می کند، ظرفیت این کارخانه را پنج هزار تن تولید نخ عنوان کرد و افزود: پنبه مورد نیاز این کارخانه که حدود هفت هزار تن پنبه خالص است، پاک و حلاجی شده از واسطه کارخانه های پنبه پاک کنی خریداری می شود و ما مستقیم از خود کشاورز خرید نداریم.

نسرین حمایت کار با اشاره به اینکه پنبه خالص و پاک شده را کیلویی ۹۵ تا ۱۰۵ هزار تومان می خریم، خاطر نشان کرد: مدت زمان کشت و برداشت پنبه نسبت به برنج بیشتر است اگر سرمایه اولیه کاشت بذر مورد دلخواه و تضمین خرید به کشاورز داده شود، یقینا کشاورز به سمت کاشت پنبه می رود.

نگاه حمایتی همه جانبه لازم است

این تولید کننده پنبه استان گلستان با تأکید بر اینکه تهیه هفت هزار تن پنبه خالص و حلاجی شده مورد نیاز این کارخانه حدود ۲۱ هزار تن پنبه ناخالص نیاز دارد، تصریح کرد: استان گلستان شرایط توسعه و گسترش کشت پنبه را دارد. همچنین باید تاکید کرد که گلستان پتانسیل کافی برای کشت پنبه دارد اما یک نگاه حمایتی از سوی دست اندرکاران و برنامه ریزی همه جانبه می تواند علاوه بر ممانعت واردات و خروج ارز از کشور، شرایط صادرات این محصول مهم را فراهم آورد.

چندی پیش دولت قیمت خرید تضمینی پنبه را ۱۵ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام کرد در حالیکه خرید توافقی توسط کارخانه داران با قیمت ۲۷ تا ۳۱ هزار تومان بر اساس کیفیت محصول است این روند می تواند روزنه ای برای احیای صنعت پنبه استان باشد. هرچند که کارخانه ریسندگی که در گذشته فعالیت داشتند ظرفیت تولید آنها بسیار پایین بود ولی اخیراً یک کارخانه جدید در علی آباد افتتاح شده که سالانه حدود پنج هزار تن پنبه مصرف دارد و می تواند سهم مهمی را در ایجاد انگیزه برای کشت پنبه در سطح استان داشته باشد.

کبری لطفی میشامندانی