بودجه 1402، بازنویسی به جای اصلاح

کمیسیون‌های موضوعی مجلس پس از تصویب کلیات در صحن علنی مجلس کار بررسی بخش‌های مختلف سند مالی سال آینده کشور و تصویب آن را آغاز کرده‌اند.

اخبار سبز کشاورزی ؛ نادر کریمی جونی | قرار است پس از بررسی و نهایی شدن هر بخش از بودجه در کمیسیون‌های تخصصی، کمیسیون تلفیق بودجه دوباره این بخش‌ها را به هم متصل سازد و سند دخل و خرج کشور برای سال 1402 را به صحن علنی بیاورد تا این سند تصویب و به قانون تبدیل شود.

نکته مهم درباره این سند آن است که بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی به اشکالات بزرگ و مهم این سند مالی اذعان داشتند.

حتی شمس‌الدین حسینی که خود روزی وزیر امور اقتصادی و دارایی بود و اکنون رئیس کمیسیون تلفیق است پس از تصویب بودجه در این کمیسیون اظهار داشت که (نقل به مضمون) «لایحه بودجه اشکالاتی دارد، ولی در شرایط حاضر ناگریز از تصویب و اجرای آن هستیم».

وی همچنین در هنگام بررسی کلیات بودجه در صحن علنی هم تمامی انتقادها و اشکالاتی که نمایندگان مجلس درباره بودجه بیان کرده بودند را پذیرفت اما توضیح داد که این اشکالات و نقص‌ها در جریان اصلاح ردیف‌ها و تبصره‌های بودجه، چه در کمیسیون‌ها و چه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی قابل بررسی و رفع است.

به این ترتیب، کمیسیون‌ها در روزهای آینده که این لایحه دخل و خرح کشور را بررسی و تصویب می‌کنند باید ردیف‌ها و تبصره‌های را که دارای اشکال می‌دانند، اصلاح و بازنویسی کنند.

در واقع، آنچه حسینی به نمایندگان توصیه کرد به نحو آشکاری بازنویسی بودجه را معنی می‌دهد. هنگامی که شمس‌الدین حسینی در جایگاه وزیر امور اقتصادی و دارایی قرار داشت در یک سال بودجه آنقدر توسط نمایندگان، چه در کمیسیون‌های تخصصی و چه در کمیسیون تلفیق اصلاح و بازنویسی شد که محمود احمدی‌نژاد لایحه بودجه را با حالت قهر از مجلس پس گرفت و لایحه جدیدی را به پارلمان داد.

در آن سال بودجه سال بعد نتوانست به تصویب مجلس برسد و دولت لایحه دوازدهم بودجه را به مجلس داد تا کلیات بودجه در سال بعد توسط نمایندگان بررسی و تصویب شود.

البته در دولت رئیسی کسی به بازنویسی و اصلاح بودجه احتمالا اعتراض نمی‌کند و لایحه چند دوازدهم هم برای تصویب به مجلس آورده نمی‌شود؛ اما آیا این بازنویسی و اصلاحاتی که انجام آن از سوی سیدشمس‌الدین حسینی به نمایندگان توصیه شده نوعی بودجه نویسی و دخالت مجلس در وظایف دولت نیست؟

با این حال نمایندگان تاکید می‌کنند که اصلاح ردیف‌ها و تبصره‌های سند مالی و دخل و خرج سال آینده کشور جزو حقوق و وظایف وکلای ملت در خانه ملت است و همه لوایح پیشنهادی دولت که برای تصویب به مجلس ارائه می‌شود از این امر و اعمال نظر نمایندگان مستثنی نیست.

البته برای آن اعمال نظر و دخل و تصرف نمایندگان در لوایح دولت حدی قائل نمی‌شود و نمی‌توان دقیقا گفت که نمایندگان تا چه میزان و چند درصد اجاره تغییر در لایحه‌ها و از جمله لایحه بودجه را دارند و اگر این دخالت و تغییر از چه حدی بگذرد، آن گاه می‌توان اصلاح لایحه دولت را بازنویسی آن دانست؛ اما قدر مسلم آن است که هنگامی که محورهای اصلی لایحه دولت حفظ و ماهیت آن برقرار بماند آنگاه احتمالا تغییر برخی مفاد شکلی از سوی نمانیدگان چندان نادرست نیست.

حال و با ایرادهایی که نمایندگان در صحن علنی به کلیات و رویکردهای محوری بودجه گرفته‌اند چنین به نظر می‌آید که بودجه 1402 برای آنکه نظر نمایندگان را جلب و از سد مجلس عبور کند نه فقط باید اصلاح که احتمالا باید برخی محورهای ماهیتی آن بازنویسی شود.