اثر تکنولوژی در کاهش استفاده از سموم کشاورزی
امروزه ما ابزارهای بیشتری برای استفاده و دستیابی به سیستم‌های پایدار کشاورزی در اختیار داریم که به واسطه آنها مصرف سموم شیمیایی کشاورزی را کاهش می‌دهیم.
امروزه ما ابزارهای بیشتری برای استفاده و دستیابی به سیستم‌های پایدار کشاورزی در اختیار داریم که به واسطه آنها مصرف سموم شیمیایی کشاورزی را کاهش می‌دهیم. اما پرسش اساسی آن است که آیا این تکنولوژی‌ها در کاهش اتکا به سموم شیمیایی تاثیرگذار هستند یا نه؟
اخبار سبز کشاورزی ؛ سرمایه‌گذاران در این عرصه امیدوارند که فعالان استارت آپ‌های جدید بتوانند این خواسته را برآورده نموده و با استفاده از روش‌های مدیریت تلفیقی آفات(IPM) سهمی در کاهش استفاده از سموم کشاورزی داشته باشند.
کشاورزان در این موضوع که چگونه چنین تکنولوژی‌هایی قادر خواهند بود به شکل موثری در کاهش هزینه‌ها اثر داشته یا در مورد جایگزینی سمومی که در آنها نسبت به آفات مقاومت به عمل می‌آید، دچار سرگردانی هستند.
این ناتوانی به یک پرسش بسیار مهم منتهی می‌شود که چرا ما برخی از سموم شیمیایی را که می‌توانند بسیار موثر نیز باشند، به علت ایجاد مقاومت در حشرات و یا علف‌های هرز از چرخه مصرف باید حذف نمائیم، همانطور که در ماجرای DDT در سال‌های دهه 1940 اتفاق افتاد.
8 دهه حرف از IPM
پاسخ به پرسش مذکور می‌تواند این باشد که اگر چه ما به مدت هشت دهه از IPM حرف زده‌ایم، اما با جدیت و پشتکار در پی اجرای آن از قبیل شناخت درست آفات، ارگانیسم‌های مفید، میزبان‌های آفات، رصد کردن جزئیات، استقرار مراحل عملی مبارزه با آفات، میزان خسارت اقتصادی و نهایتا به کارگیری بهترین روش‌های عملی کشاورزی، نبوده‌ایم.
شاید اقدامات مراقبتی و رصد کردن آنها هزینه‌های زیادی در پی داشته باشد، اما امکان‌پذیر است. با کوتاهی در تمیز نمودن کامل مزرعه از بقایای گیاهی، چنین مزارعی می‌توانند جایگاهی مناسب برای زمستان گذرانی و ظهور آفات در سال آینده باشند و زیان بیشتری را بر کشاورز تحمیل می‌کنند.
بدون توجه به این دلایل، امکان دارد که ما نظرات اصلی در مورد IPM را به علل سادگی و ارزان‌تر بودن نسبت به استفاده از سموم آفت‌کش، از یاد برده و توجهی به آنها نکرده باشیم، در صورتی که مدیریت کنترل آفات، بسیار ساده‌تر از اقدام به سمپاشی است. امروزه کشاورزان می‌گویند که نیازمند روش‌های IPM و سموم جدید به طور هم‌زمان هستند که البته پیچیده‌تر، پرهزینه‌تر و با دقت بیشتر در زمان مورد نظر و در مراحل خاص از زندگی آفت است.
شاید ما نتوانیم که به طور کامل استفاده از سموم شیمیایی را کنار بگذاریم، اما به هر حال، IPM همیشه به عنوان یک راه‌حل وجود خواهد داشت.
روش‌های پایدار IPM
در حال حاضر ما ابزار بیشتری نسبت به گذشته در استفاده از روش‌های پایدار IPM داریم. به عنوان مثال، حسگرهای خود سامان و مستقل در مزارع، قادر به شناسایی آفات در زمان واقعی حضور آنها هستند که موجب حذف کارگران و اطلاعات غیرواقعی می‌باشند.
اطلاعات مرتبط با آفت و محصول می‌توانند از طریق حسگرهای اضافی در مزارع، توسط ماهواره‌ها، پهپادها و داده‌های هواشناسی به دست آیند و با استفاده از هوش مصنوعی (AI) و ماشین‌های یادگیری، اطلاعات مرتبط با شرایط مزرعه، تجزیه و تحلیل و مدل‌های اقتصادی بر مبنای سود و زیان در آنها به کار گرفته شود.
به عنوان مثال، یک کشاورز توسط حسگرهای موجود در مزرعه از وجود نسل اول یک آفت در مزرعه آگاه می‌گردد که در نتیجه این اطلاع‌رسانی از وجود آفت، تخم‌ریزی، مرحله لاروی و نسل دوم آن مطلع خواهد شد.
با این اطلاعات پیش آگهی از آفت، استفاده از فرمون‌های مختل کننده، مواد نابودکننده تخم آفت، مختل‌کننده رشد حشرات، موادغذایی بازدارنده، دشمنان طبیعی و هر آنچه که بتواند مانع از تکثیر آفت گردد، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده توام از هوش مصنوعی(AI) و ماشین یادگیری، می‌تواند تجزیه و تحلیل‌های دقیقی از موقعیت کنونی، پیش‌بینی‌ها و اتخاذ راه‌حل‌های اقتصادی به کشاورز ارائه دهد.
هنگامی که یک مدل از این روش تکنولوژیکی برقرار گردید به طور پیوسته مورد استفاده قرار خواهد گرفت و تا زمانی که مدل‌های IPM در دسترس هستند در طول زمان به اشکال بهتری به کار گرفته خواهند شد.
ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۶۹ - آذر ۱۴۰۱
