بررسی حذف یونجه در جیره غذایی برههای پرواری
یکی از منابع مهم و اصلی در تأمین گوشت قرمز کشور، بره¬های پرواری است که بخش زیادی از تولید گوشت گوسفند را به خود اختصاص می¬دهد.
یکی از منابع مهم و اصلی در تأمین گوشت قرمز کشور، برههای پرواری است که بخش زیادی از تولید گوشت گوسفند را به خود اختصاص می‌دهد.
اخبار سبز کشاورزی ؛ زهرا محبوبی | برای دست‌یابی به تولید مطلوب و اقتصادی در پرورش گوسفند در یک برنامه تغذیه‌ای باید نیازهای غذایی دام، کیفیت مواد خوراکی و زمان مصرف آنها مورد توجه قرار گیرد.
در این میان، با توجه به کاهش علوفه و مراتع در ایران، دامدار ناچار به استفاده از کنسانتره بیشتر در جیره غذایی است و البته باید نکات ضروری در تغذیه کنسانتره و نسبت‌های مناسب را به دقّت رعایت نماید.
از طرفی علوفه‌ها به‌دلیل داشتن ماهیت فیبری و میزان انرژی و پروتئین ناکافی برای رشد برههای پرواری، نمی‌توانند مواد مغذی مورد نیاز این دام‌ها را به‌طور کامل تأمین کرد؛ لذا لازم است این کمبود از مواد خوراکی متراکم از نظر انرژی، پروتئین یعنی کنسانتره تأمین گردد.
استفاده از کنسانتره در جیره برههای پرواری در کشور امری عادی و معمول است، ولی آنچه دارای اهمیت است سطح مناسب کنسانتره یا به‌عبارتی نسبت مناسب علوفه به کنسانتره در جیره است.
به‌طور کلی، در سیستـم پرواربندی باید در جهت افزایش تولید، کاهش هزینـه‌ها و در نهایت قیمت تمام شده محصول، گام برداشت.
بنابراین با استفاده از خوراک‌های متراکم که سطح انرژی، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی مطلـوب دارند، میتوان با کاهش طول دوره پروار و همچنین بهبود افزایش وزن روزانه، بهترین سود را در سیستم پروار به دست آورد.
در یک کار تحقیقاتی که با همکاری اساتیدی همچون دکتر ناصر کریمی و دکتر جهان بخشی، در دانشگاه آزاد اسلامی ورامین پیشوا انجام گرفت، تیمارهای متفاوتی از برههای پرواری با جیره های غذایی مختلف از نظر درصدهای علوفه و کنسانتره مورد بررسی قرار گرفت.
تیمارهای تغذیه‌ای
این کار تحقیقاتی با چهار تیمار شامل
تیمار یک: جیره پروار حاوی 80 درصد کنسانتره و 20 درصد علوفه (شامل 10درصد کاه گندم و10 درصد یونجه خشک)؛
تیمار دوم: جیره پروار حاوی 80 درصد کنسانتره و20 درصد علوفه (شامل 20 درصد کاه گندم و صفر درصد یونجه خشک)؛
تیمار سوم: جیره پرواری حاوی 90 درصد کنسانتره و10 درصد علوفه (شامل 5 درصد کاه گندم و 5 درصد یونجه خشک)؛
تیمار چهارم: جیره پروارحاوی 90 درصد کنسانتره و10 درصد علوفه (شامل 10درصد کاه گندم و صفر درصد یونجه خشک) در گوسفندداری خصوصی در مدت 100 روز انجام شد.
نتایج
براساس نتایج به‌دست آمده حذف یونجه هیچ مشکل تولیدی در این دام‌ها ایجاد نکرد. افزایش کنسانتره و حذف یونجه در جیره باعث بالا رفتن مصرف خوراک و افزایش وزن روزانه و در مجموع وزن نهایی بالاتری در برههای پرواری می‌گردد؛ همچنین باعث بهبود ضریب تبدیل خوراک، عملکرد رشد و درصد لاشه گردید.
از طرفی تغذیه برههای پرواری در مراتع یا با علوفه اگرچه ممکن است سبب تولید لاشههایی با نسبت گوشت لخم بیش‌تری شود؛ ولی سبب کاهش سرعت رشد و ایجاد لاشه‌های سبکتر خواهد شد.
در مقابل پرواربندی بره‌ها با جیره‌هایی بر پایه کنسانتره، سبب افزایش سرعت و بازده رشد و تولید لاشه سنگین‌تر می‌شود.
ترکیب و درصد مواد مغذی مورد استفاده در جیره غذایی:
اجزای جیره‌ها (گرم در کیلوگرم)Ingredient of diets (g/Kg) |
تیمار ا |
تیمار2 |
تیمار3 |
تیمار4 |
جو Barley |
38 |
38 |
40 |
40 |
ذرت Corn |
38 |
37 |
39 |
39 |
کنجاله سویا Soybean meal |
9 |
9 |
8.5 |
9 |
کنجاله کلزا Canola meal |
2.5 |
2 |
2 |
2 |
پودر چربی Fat powde r |
3.5 |
3.5 |
3 |
3 |
اوره Urea |
1.7 |
2.2 |
1.5 |
1.5 |
کربنات کلسیم Calcium carbonate |
2.3 |
2.3 |
2.5 |
2 |
بنتونیت Bentonite |
1.3 |
2.1 |
1 |
1 |
جوش شیرین Sodium bicarbonate |
1.3 |
2.1 |
1 |
1 |
نمک Salt |
0.6 |
0.6 |
0.5 |
0.5 |
مکمل 1 Vitamine and mineral mix |
1.8 |
1.29 |
1 |
1 |
1.در هر کیلوگرم پیش مخلوط: 1300000 واحد بین المللی ویتامین آ، 360000 واحد ویتامین دی، 1200 واحد ویتامین ای، 16 گرم روی، 10 گرم منگنز، 0/8 گرم آهن، 0/12 گرم کبالت، 0/15 گرم ید، و 0/08 گرم سلنیوم
زهرا محبوبی- دانشجوی دکترای تغذیه دام
