خانههای محیط زیست، گامی جهت ارتقای فرهنگ حفاظت از طبیعت
دغدغه دستیابی به توسعه پایدار که در متن آن حفظ محیط زیست و پاسداری از منابع طبیعی نهفته است، از چند دهه پیش تاکنون اندیشمندان جهان را به تکاپو انداخته
دغدغه دستیابی به توسعه پایدار که در متن آن حفظ محیط زیست و پاسداری از منابع طبیعی نهفته است، از چند دهه پیش تاکنون اندیشمندان جهان را به تکاپو انداخته تا با طرح فاجعه های بزرگی که بهخاطر غفلت بشر و نامهربانی او با طبیعت گریبانگیر نسلهای حال و آینده خواهد گردید، بانگ بیدارباش سر دهند.
اخبار سبز کشاورزی ؛ ابراهیم جعفری | برگزاری کنفرانسهای متعدد جهانی، منطقهای و ملی که سرآمد آنها کنفرانسهای استکهلم (سوئد - ۱۹۷۲ ) و ریودوژانیرو (برزیل - ۱۹۹۲ ) بود، جهانیان را متوجه ساخت که طرز رفتار ساکنان زمین با جنگل، مرتع، آب، خاک، تنوع زیستی و… مصداق بارز بر سر شاخه نشستن و بن بریدن است.
اینجانب که در دهه ۱۳۷۰، پس از مطرح شدن «توسعه پایدار» در وزارت جهاد سازندگی (سابق) و لزوم بهکارگیری شاخصهای آن در پروژههای بخش کشاورزی و… به این مقوله علاقهمند شده بودم، موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد خود را «ارتباطات اجتماعی و توسعه پایدار» انتخاب نمودم تا پس از بررسی نحوه نگرش روزنامهنگاران و کارشناسان به «حفظ محیط زیست و منابع طبیعی»، نقش مطبوعات را در ترویج فرهنگ زیست محیطی برجسته سازم.
خوشبختانه این پژوهش که با الهام از تجربه روزنامه همشهری و ارائه رهنمودهای دوست عزیزم جناب آقای اسماعیل عباسی پایهگذار سرویس محیط زیست در این روزنامه همراه بود، سرآغاز مطالعاتی شد که سالهای بعد در قالب گزارش، مقاله و مصاحبه در مطبوعات، انعکاس یافت.
از میان تعریفهای بیشمار فرهنگ، نوع رفتار انسان با طبیعت نیز ازجمله آنها بهشمار میرود. در کنفرانس جهانی آموزش برای همگان که در ماه مارس ۱۹۹۰ در تایلند برگزار شد، ضمن تاکید بر اصل آموزش و فرهنگ برای همه، خاطرنشان گردید که تمام انسانها از کلیه مشاغل، نژادها و مذاهب، زن و مرد، فقیر و غنی حق دارند بیاموزند و فرهیخته شوند. برای این منظور آنان باید درصدد ایجاد یک محیط زیست سالم و متوازن مبتنی بر کیفیت زندگی بهتر باشند.
اما آموزش و ترویج فرهنگ زیستمحیطی در ایران به این دلیل حائز اهمیت است که رتبه چهارم فرونشست زمین را به نام خود رقم زدهایم.
رتبه اول فرسایش خاک جهان متعلق به ماست. تالابها و رودخانهها یکی پس از دیگری میخشکند. جنگلها به طمع چوب و ساخت و ساز سودآور سلاخی میشوند. در بیابانزایی و برداشت بیرویه از منابع آب رکورد زدهایم.
توان حفاظت از کمیابترین گونههای جانوری را نداریم. صید بیرویه ماهیان را میبلعد، شکارچیان، پرندگان وحشی تالاب انزلی را قتل عام میکنند و… . در چنین شرایطی باید همه ظرفیتها را برای آگاهی بخشی و تنویر افکار عمومی فعال نمود و نهادسازی کرد.
از این رو، راهاندازی خانههای محیط زیست در ادارات و مراکز آموزشی گلپایگان که در سطح کشور و استان در ردیف شهرستانهای پیشگام است، اقدام ارزندهای در جهت عمومیسازی فرهنگ زیست محیطی در زادگاهمان بهشمار میرود.
فرصت را مغتنم شمرده، مقابله گرتا تونبرگ دختر شجاع سوئدی را که در سال ۲۰۱۶ میلادی در راستای حفاظت از محیط زیست جهان به مقابله با نظام سرمایهداری پرداخت، یادآور میشوم.
دانشآموزی که در ۱۳ سالگی متوجه نقش ویرانگر زیادهخواهان در تخریب طبیعت شده بود، در مجامع بینالمللی فریاد زد که تنها زیستگاه ما یعنی زمین دارد نابود میشود.
فریاد این دختر سیزده ساله چنان بود که هزاران دختر و پسر نوجوان در سراسر جهان هم صدا شدند و به نهضتی که گرتا به وجود آورد، پیوستند و یک صدا فریاد زدند بس کنید!
زمین دارد نابود میشود. فریادی که به سرعت در جهان طنین افکند و گوش سیاستمداران را هم لرزاند.
مجله تایم تصویر گرتا را روی جلد برد و دبیرکل سازمان ملل از او برای سخنرانی در اجلاس عمومی آن سازمان دعوت به عمل آورد. گرتا به جای هواپیما که اعتقاد داشت منبع آلوده کننده هواست، با یک قایق بادبانی و گذر از اقیانوس اطلس، سفر دو هفتهای خود از سوئد به آمریکا را آغاز کرد و پس از رسیدن به ساحل نیویورک در میان استقبال شگفتانگیز علاقهمندانش، راهی مقر سازمان ملل شد و در آنجا بر سر سیاستمداران فریاد کشید و آنان را به بیعملی و خیانت به مادر زمین متهم کرد.
گرتا که اکنون ۱۹ سال دارد، به دنیاطلبان حریص گوشزد کرد که مالک زمین و زندگی انسانها نیستند و نسل جوان در مقابل آنان خواهند ایستاد و… .