احتمال نابودی ذخایر ژنتیکی دام سبک عشایر

اخبار سبز کشاورزی : علی علمدار از سوی عشایر ایل سنگسری استان البرز، اخیراً با تحلیلی جامع و محاسبه مستند، هزنیه = فایده تولید گوشت قرمز دام سبک را برای وزیر جهاد کشاورزی تشریح کرده و به وی هشدار داده که ممکن است بی‌تدبیری‌ها موجبات نابودی قطعی و غیرقابل جبران ذخایر ژنتیکی دام سبک کشور را فراهم کند. متن کامل این تحلیل و محاسبه وی به شرح زیر است:

نگرانی جدی دامداران

وزیر محترم جهاد کشاورزی جناب دکتر سیدجواد ساداتی نژاد

باسلام

با حذف ارز ترجیحی از تمامی کالاهای اساسی از جمله نهاده‌های دام و اعلام قیمت تمام شده نهاده وارداتی به‌ویژه جو به‌عنوان اصلی‌ترین نهاده مورد نیاز دام سبک برای پرورش‌دهندگان روستایی و عشایری تبعات و اثرات غیرقابل جبرانی را به وجود آورده است.

هر چند اعلام پرداخت تسهیلات به این تولیدکنندگان با سود ۱۵-۱۰ درصد اقدام مناسبی است، ولی افزایش ۴-۵ برابری قیمت نهاده‌ها موجب نگرانی جدی دامداران سبک شده است تا جایی‌که حتی دامداران توانمند در این عرصه (که بسیار اندک هستند) نیز دیگر تمایلی برای ادامه این روش معیشت ندارند و در صدد فروش تمامی دام خود هستند.

توجیه اقتصادی پروش دام سبک

البته از منظر توجیه اقتصادی این فعالیت نسبت به هزینه و درآمد کاملا منطقی است و با اندک محاسبه و تفاوت هزینه هر واحد دامی براساس رقم و ریال قابل حصول است.

مصداق این موضوع محاسبه هزینه‌های تمام شده برای یک واحد دامی در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ و تفاوت آن خواهد بود.

چنانچه فرض بر این باشد که در سال گذشته ۵۰درصد نهاده با ارز ترجیحی و ۵۰ درصد دیگر توسط دامداران از بازار آزاد خریداری شده است به استناد ارقام ذیل

۴۴۰۰ (متوسط قیمت) = 2÷ ۸۸۰۰ = (آزاد )۶۰۰۰ + (ترجیحی)۲۸۰۰ => سال ۱۴۰۰

1-متوسط مصرف نهاده (جو) برای هر واحد دامی ۲۰۰ کیلو در سال

۲ - قیمت متوسط سایر نهاده ها به ویژه کاه به عنوان علوفه خشبی ۵۰ کیلو در سال ، تومان ۲۵۰,۰۰۰ = ۵۰۰۰*۵۰

٣- هزینه نگهداری - اعم از هزینه چوپان و تاسیسات مرتبط - ۴۰۰ هزار تومان

۴ - هزینه محل بهداشت و سلامت دام هر واحد دامی ۲۰۰ هزار تومان

5- سایر هزینه های پیش بینی نشده به میزان ۵ درصد كل هزينه ها ۷۰ هزار تومان

۱,۸۰۰,۰۰۰= ۷۰,۰۰۰+ ۲۰۰,۰۰۰+ ۲۵۰,۰۰۰+۴۰۰,۰۰۰+ ۸۸۰,۰۰۰تومان سال ۱۴۰۰

محاسبه هزینه ها برای یک واحد دامی در سال ۱۴۰۱

قیمت جو ۱۳۰۰۰ تومان با هزینه حمل از مبادی ورودی تا محل عمل مصرف با فرض ثابت بودن سایر هزینه‌ها که يقيناً این نخواهد بود.

۴,۰۵۰,۰۰۰ = (پیش بینی نشده)۱۵۰,۰۰۰ + (بهداشت) =۴۰۰,۰۰۰ +(نگهداری) ۶۰۰,۰۰۰ +(كاه) ۳۰۰٫۰۰۰+ (جو) ۲٫۶۰۰٫۰۰۰ تفاوت هزینه یک واحد دامی نسبت به سال ۱۴۰۰

۲,۲۵۰,۰۰۰=۱,۸۰۰,۰۰۰- ۴,۰۵۰,۰۰۰

با محاسبه فوق افزایش تمام شده هزینه‌ها برای یک واحد دامی سال ۱۴۰۰ نسبت به ۱۴۰۱ از افزایش حدود ۱۲5 درصد حکایت دارد؛ به عبارتی اگر محصول تولید دام سبک به ویژه گوشت در حال حاضر برای یک کیلو وزن زنده حدود ۷۰ هزار تومان باشد برای سال ۱۴۰۱ باید به صورت تضمینی حداقل برای هر کیلو وزن زنده ۱5۷,۵۰۰ تومان محاسبه گردد . البته لازم به یادآوری است در حال حاضر قیمت ۷۰ هزار تومان با احتساب هزینه های سال ۱۴۰۰ نیز برای دامداری سبک توجيه نداشته.

تسهیلات فقط مُسَکِن است

علی ایحال اگر چنانچه تدبیری کارآمدتر و موثر از آنچه که تاکنون به آن عمل شده است لحاظ نگردد ضمن از دست رفتن تولید مواد پروتئینی و لبنى جمعیت کثیری از زندگی و معیشت خود ساقط و موجب نابودی قطعی و غیر قابل جبران ذخایر ژنتیکی دام سبک کشور خواهد گردید.

تا دیر نشده باید اقدام قابل قبولی انجام گیرد چون تسهیلات فقط در حد مسکن خواهد بود.

پیشنهاد راهکار عملیاتی

لذا پیشنهادات ذیل برای بهره برداری اعلام می‌گردد:

1- همانند طیور (پرورش مرغ) قیمت تمام شده یک کیلو دام زنده توسط وزارت محترم جهاد کشاورزی اعلام گردد. علاوه بر این، قیمت شیر گوسفندی نیز محاسبه و اعلام گردد. (خرید تضمینی مانند شیر دام سنگین) که تقریبا 5/ 2 برابر شده است.

2- در صورت عدم کشش بازار به صورت تضمینی دام سبک یا لاشه آن بر اساس قیمت تمام شده توسط دولت خریداری گردد.

٣- تسهیلات پرداختی با حداقل سود (حتى صفر درصد) با دوره برگشت سه ساله باشد.

۴- در صورت عدم پذیرش هر یک از اقدامات فوق یارانه دامداران بر اساس هزینه‌های مرتب بر این اقدام محاسبه و پرداخت گردد؛ به عبارتی مابه‌التفاوت هزینه‌های جدید نسبت به سال گذشته به ازای هر واحد دامی محاسبه و به حساب آنان واریز شود، در این صورت تولیدکننده دچار خسارت نشده و محصول نیز با قیمت مناسب به مصرف کننده خواهد رسید اقدام عاجل و فوری مورد انتظار است.