رد اجباری بودن پرداخت زکات هنگام خرید تضمینی گندم

مزرعه سبز : صبح امروز نامه‌ای در فضای مجازی منتشر شد که در آن جمال زارعی، مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان بوشهر، از رئیس سازمان جهاد کشاورزی این استان درخواست کرد تا نسبت به کسر هوشمند زکات گندم از طریق سامانه خرید گندم (سیفا) اقدام کند؛ نامه‌ای که هر چند به لحاظ تسهیل انجام فریضه پرداخت زکات بسیار قابل تقدیر است، اما موجی از نگرانی را در بین گندم‌کاران ایجاد کرد؛ نگرانی از این جهت که گندم‌کاران باید به اجبار زکات خود را هنگام تحویل گندم به مراکز خرید تضمینی این محصول پرداخت کنند.

کسر هوشمند وجه زکات گندم‌کاران اختیاری است

در همین ارتباط، کارشناس مسئول بازرگانی اداره کل غله و خدمات بازرگانی استان بوشهر ضمن رد اجباری بودن پرداخت زکات هنگام خرید تضمینی گندم گفت: پرداخت زکات هنگام تحویل گندم به مراکز خرید اختیاری و در جهت تسهیل ادای دین گندم‌کاران است.

البته صدور چنین دستورالعملی حکایت از ایجاد نوعی بوروکراسی است یا احتمال تولید رانت با نام شرعی زکات تلقی می‌شود؛ زیرا پرداخت زکات به دستورالعمل یا سامانه خرید گندم نیاز ندارد.

مختار بازیار در گفت‌وگو با مزرعه سبز اظهار داشت: پیش از شروع فصل برداشت گندم توسط نماینده شورای منطقه برای کشاورزان جلسات توجیهی در مورد پرداخت زکات و چگونگی آن برگزار می‌شود تا آنان نیز زکات محصول تولیدی خود را به سهولت پرداخت کنند.

وی ادامه داد: پس از توجیه کشاورزان، فرم‌هایی جهت اعلام رضایت در اختیار آنان قرار می‌گیرد و سپس فرم‌های تکمیل شده توسط نماینده شورا با مکاتبه رسمی به مراکز خرید رسمی ارسال می‌شود تا هنگام تحویل گندم، مبلغ زکات از پول کشاورزان کسر و به حساب متمرکز معرفی شده از سوی دبیرخانه شورای زکات واریز شود.

بوروکراسی و ایجاد رانت با استفاده از نام زکات

به نظر می‌رسد صرف صدور چنین دستورالعملی باعث ایجاد واحدهای عریض و طویل اداری، پرداخت حقوق و حق ماموریت برای افراد توجیه‌کننده، چاپ فرم، توضیح‌دهنده و تکمیل کننده فرم‌ها و… خواهد شد که باری است بر دوش نحیف دولت.

دریافت اجباری زکات گندم تولیدی سابقه ندارد

مجری سابق طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی هم با بیان این که دریافت اجباری زکات گندم تولیدی سابقه ندارد، گفت: اجبار کشاورزان به پرداخت زکات و کسر هوشمند مبلغ از پول گندم کاران بدون شک باعث کاهش خرید تضمینی گندم و قاچاق آن می شود.

اسماعیل اسفندیاری‌پور اظهار داشت: نامه منتشر شده در فضای را مشاهده کردم و ایراد اصلی آن مبهم بودن اجباری یا اختیاری بودن پرداخت زکات بوده که سبب مشوش شدن جامعه گندم کاران شده است.

وی تصریح کرد: کشاورزان کشور از اقشار معتقد و مذهبی هستند و همواره زکات خود را پرداخت و شیوه پرداخت را نیز خود انتخاب می کنند.

تشکل‌ها ورود کنند

امید است به‌زودی بنیاد ملی گندم‌کاران، خبرگان کشاورزی و تشکل‌های مربوطه در این زمینه اعلامیه و بیانیه‌ای صادر کنند تا به هر شکل ممکن حقوق گندم‌کاران که خود وظایف دینی را می‌دانند(با کسر زکات اجباری) یا حقوق دولت (با ایجاد سیستم توجیه زکات، فرم، اعلام دریافت رضایت، مکاتبه رسمی و…) تضییع نشود.

قاسم گل باف