روابط عمومی، کرامت انسانی و همدلی اجتماعی

اخبار سبز کشاورزی : بیش از 7 دهه از زمان تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در ۱۹۴۸ می‌گذرد و در این‌ سال‌ها یکی از مهم‌ترین موضوعات محوری در عرصه بین‌المللی، بحث پذیرش دولت‌ها و پایبندی آن‌ها به کرامت انسانی است.

با اینکه حقوق بشر اعلامیه‌ و قراردادی اجتماعی است، همچنان این اعلامیه و مفاد آن منتقدان و مخالفان زیادی دارد، اما در مجموع بیشتر ملت‌ها و دولت‌های جهانی این اعلامیه را با محوریت کرامت انسانی به‌عنوان اصل جهانی پذیرفته‌اند و برخی از کشورها نیز هنوز درباره مفاد آن ابهام دارند.

شایسته است بحث مهم کرامت انسانی را با نگاهی به اعلامیه جهانی حقوق بشر ‌ادامه دهیم. تدوین و تصویب این اعلامیه، آغاز دوره‌ای نوین در علوم ارتباطی و روابط دولت و مردم، احترام به کرامت انسانی و شکل‌گیری گفتمان جهانی حقوق بشر است و از این نظر، رخداد بسیار مهمی محسوب می‌شود.

در پیمان وستفالی که در ۱۶۴۸ انعقاد یافت، حاکمیت دولت‌ها به رسمیت شناخته شد و در طول سه قرن، دولت‌ها نوعی حاکمیت مطلق را غالبا بدون احترام به کرامت انسانی در قلمرو خود تجربه کردند؛ ولی اعلامیه جهانی حقوق بشر که در ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ یعنی سه قرن بعد تصویب شد، حقوق افراد را در برابر دولت‌ها به رسمیت شناخت و قلمرو حاکمیت دولت‌ها را محدود کرد و از این نظر، همان‌طور که برخی مثل «ایگناتیف» گفته‌اند، نوعی انقلاب حقوقی، دفاعی و اجرایی در عرصه دفاع از کرامت انسانی رخ داد.

واژه حق به دلیل کاربردهای گوناگونی که داراست، معانی متفاوتی دارد و در ادبیات ارتباطی و حقوقی، کاربردهای زیادی را دربرمی‌گیرد.

از همین روی، در تعریف حق باید به ابعاد متفاوت آن عنایت داشت. از این دیدگاه می‌توان دو معنای «to be right» و «to have right» به عبارتی حق بودن و حق داشتن را از هم تفکیک کرد.

حق بودن معنای درست بودن یا ثابت بودن یا وجود داشتن را می‌دهد. در گفتمان حقوق بشر، حق داشتن مهم است.

از این نظر، مفهوم اخلاقی حوزه کرامت انسانی و حقوقی حق قدری با هم تفاوت دارند. درگفتمان ارتباطی، موضوع و ماده مورد بحث انسان است که به قول الکسیس کارل؛ موجودی ناشناخته است!

آدمی در عالم خاکی نمی‌آید به دست/ عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی

جامعه امروزجهانی، می تواند به دور از آزمندی، زمینه اجرای عدالت اجتماعی را فراهم نماید؛ اگرچه شاخص هایی همچون ضریب جینی، حکایت از توزیع دیگر گونه ثروت و تمرکز بیش از 30درصد ثروت جهان در یک کشور دارند، تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل! آن چه روشن است، پیوند استوار وضعیت اقتصادی کشورها، توزیع ثروت و برابری های اجتماعی و فرصت های برابر در کشورها بر مفهوم کرامت انسانی است؛ به گونه ای که حفظ شان و کرامت انسانی، زمینه بروز و ظهور می‌یابد.

در نگاهی به تاریخ می بینیم که سر منشا رعایت حقوق انسان و پاسداشت کرامت او درسده 18 اروپا، این شعار ترقی خواه، شعار رسمی جمهوری فرانسه است.

در این سوی جهان نیز موتور مولد تولید کرامت، همان پیوند و رابطه وثیق را در نوع نگاه به انسان دارد. ثمره کرامت انسانی، می تواند همدلی اجتماعی باشد.

روابط عمومی ها می توانند در زمینه حفظ کرامت انسان و ایجاد و افزایش هم دلی اجتماعی، موثر باشند. البته توفیق روابط عمومی منوط به پشتوانه‌ای مهم به نام سرمایه اجتماعی است که باید سازمان به آن مجهز باشد و تصویر ذهنی روشنی از خود در اذهان ترسیم نموده باشد.

رامین امینی زارع ـ کارشناس کشاورزی