روز دختر و یک دنیا ای کاش!

تولد حضرت معصومه(س) در تقویم‌ جمهوری اسلامی ایران، بهانه‌ای برای بزرگداشت مقام دختران ایرانی است که باید در آینده‌ای نه چندان دور در قامت زنان و مادران، آینده سازان این کشور را به بهترین شکل تربیت کنند. شاید یک روز زمان کمی است که بهانه‌ای به دست بیاید و نگاهی به مشکلات پرشمار این قشر از جامعه بیاندازیم.

اخبار سبز کشاورزی ؛ وقتی پای صحبت‌هایشان می‌نشینیم «ای‌کاش‌»های پرشمار دارند، از نبود امنیت در جامعه ناراحتند، و از نگاه تبعیض‌آمیز خسته شده‌اند.

دغدغه‌هایشان در کشوری که در حال گذار به سمت مدرنیته است، کم نیست و از برخی مردان که خود را هنوز مانند قرن‌های گذشته مردسالار خانواده و جامعه می‌بینند خسته شده‌اند.

از نگاه‌های مردان در محیط کار و معابر خسته شده‌اند. با باور آنها، جامعه نیز کم در حق‌شان تبعیض قائل نیست و وقتی مسئولان اعلام می‌کنند که ۳۰ درصد دختران بالای سن ۲۰ سال، دوشادوش پسران و مردان در شرایط سخت کاری و غیر مناسب کار می‌کنند، این امر بیشتر ثابت می‌کند.

ای‌ کاش‌هایی که تمامی ندارد…

وقتی با چند نفر از دختران به نمایندگی از این جمعیت عظیم کشورمان صحبت‌ می‌کنیم، بیشترین دغدغه این روزهایشان نبود امنیت و نگاه شکاف نسلی میان والدین و فرزندان‌ است. شبنم امسال وارد ۲۱ سالگی می‌شود و برای اولین بار محیط دانشگاه تهران را تجربه کرده است. مادر و پدرش در شهرستان نهاوند زندگی می‌کنند و او از وضعیتش راضی نیست و معتقد است که پدر و مادرش به دلیل اختلاف سنی که با او دارند حرف‌هایش را نمی‌فهمند.

با وجود اینکه سن زیادی ندارد اما عمق شکاف نسلی را به خوبی احساس می‌کند و می‌گوید: من بردار و خواهر دیگری ندارم و با وجود اینکه همه زندگیم رو سعی کردم برای تغییر افکار پدر و مادرم تلاش کنم، اما وقتی خودشون نمی‌خواهند، من که کاری از دستم برنمی‌آید.

او از «کاش‌»‌های پرشمار زندگی‌اش می‌گوید: «ای‌کاش وصعیت زندگی‌‌مان اینطور نبود و می‌توانستم به‌راحتی کار کنم، ای‌کاش فرهنگ جامعه‌ تغییر می‌کرد و ای‌کاش خانواده به خاطر نوع نگاه فرهنگی، عرصه را بر من تنگ نمی‌کرد تا بتوانم زندگی راحت‌تری داشته باشم.»

درسا یکی دیگر از دختران ۲۵ ساله این جامعه است که هر روز مجبور است که به کارگاه دوزندگی کفش‌های مردانه دربازار تهران برود. وقتی به او می‌گوییم از مشکلات و دغدغه‌هایت برای ما بگو، به ما جواب قانع کننده می‌دهد: «صحبت‌های ما دخترها شنیده نمی‌شود و چه فایده‌ای دارد که سفره دلمان را برای خوانندگان روزنامه‌تان و مسئولان باز کنیم. در روز دختر به ما گل می‌دهند و در مورد ما مطلب می‌نویسند و ۳۶۴ روز دیگر سال کسی به یاد ندارد که چنین روزی هم وجود دارد.»

فرصت شغلی برابر نیست

از سوی دیگر زهرا‌نژاد بهرام، فعال زنان و عضو شورای شهر تهران در ارتباط با سرچشمه مشکلات دختران به «آرمان امروز» می‌گوید: متاسفانه دختران آنقدر تبعات فعال بودن در جامعه‌ای را متحمل می‌شوند که ترجیح می‌دهند، گوشه‌ای بروند.

ناامیدی و افسردگی بین دختران شایع شده و این به دلیل نگاه تبعیض‌آمیز جامعه به آنهاست. کسانی که رغبت دارند تا شهروندان از جمله دختران به سمت بی‌رغبتی و بی‌تفاوتی و کرختی بروند، نمی‌دانند که این آسیب به همه از جمله خودشان می‌رسد.

او توانمند ساختن دختران امروز کشور را مهم‌ترین بحث در حوزه دختران بیان کرد و گفت: این یک اولویت جدی است چون دختران امروز، مادران و آینده‌سازان جامعه به شمار می‌آیند و هر جا که مادران توانمندی داشته باشد، جامعه توانمندی هم خواهد داشت.

نژادبهرام در عین حال توانمندی را ویژه دختران ندانست و گفت: فرقی نمی‌کند که توانمندی برای دختر یا پسر باشد و هر دو گروه باید توانمند شوند و فرصت‌ها شغلی و اجتماعی برای آنها برابر باشد. وی در عین حال به نکته‌ای هم اشاره کرد و اینکه ساختارها و قوانین جامعه به گونه‌ای شده است که دختران به کنشگرانی منفعل تبدیل شده‌اند این در حالی است که باید از این انفعال بیرون بروند و فعال شوند تا به توانمندی برسند.

توانمند‌سازی از دیدگاه او به فاکتورهای مختلفی مربوط می‌شود که یکی از آنها «توانمندی جسمی» است. وقتی از توانمندی جسمی برای دختر سخن به میان می‌آوریم منظور تغذیه مناسب، پرورش روح و روان و همچنین تحرک فیزیکی و ورزش است.