زندگی شگفت‌آور زنبورهای ماده

در یک کندوی زنبورعسل تمام زنبورها از نظر جنسی ماده هستند و همانطور که از اسم آنها پیداست، تمام کارها از قبیل آوردن غذا، تغذیه ملکه، نظافت، دفاع از کندو و سایر امور برعهده آنهاست؛ اما ماجرا از چه قرار است

مزرعه سبز : زمانی که یک ملکه جدید در کندو انتخاب می‌شود، او در جست‌وجوی یک رابطه عاشقانه کندو را ترک می‌کند و به دنبال یک شاهزاده نر مناسب برمی‌آید؛ اما از آن‌جایی که زنبورهای نر عمر کوتاهی دارند، زمان زیادی برای خواستگاری و نامزدبازی وجود ندارد؛ بنابراین ملکه جدید اختیار دارد که در مدت زمان کوتاهی با چند شاهزاده نر (10 تا 15 عدد) عمل لقاح را انجام دهد.

متأسفانه زنبورهای نر به سرعت می‌میرند و ملکه به کندو بر می‌گردد و بقیه عمر خود را که ممکن است چند سال طول بکشد به گذاشتن روزانه در حدود یک‌هزار و 500 تخم می‌گذراند.

توقع بر این است که فرزندان ملکه جدید حامل50درصد ژن‌های نر و 50درصد ژن‌های ملکه باشند؛ اما این‌گونه نیست، در حالی که فرزندان ماده دارای ژن‌های 50: 50 از پدر و ماده خود هستند، فرزندان نر دارای 100درصد ژن های مادری‌اند و در واقع یک کلنی کوچک شبیه به مادر خود هستند و از نظر بیولوژیکی پسران مادر خود هستند.

زنبورهای کارگر ماده قادر به تولید مثل نیستند، بنابراین تنها شانسی که دارند آن است که به‌طور غیرمستقیم حامل ژن برادرهای خود باشند یا اگر روزی روزگاری در آینده یکی از خواهران آنها به عنوان یک پرنسس انتخاب و تبدل به ملکه آینده شود، این به معنای آن است که یک کارگر ماده شانس بقای ژن‌های کندو را برای کمک به سایر برادران و خواهرانش به عهده بگیرد و به همین دلیل او به حرکت درمی‌آید که در هر جایی که امکان‌پذیر باشد، وظیفه ذاتی خود را انجام دهد.

اما برای زنبورهای نر چه اتفاقی می‌افتد؛ این زنبورها در صورتی که شانس زیادی داشته باشند با یک ملکه عبوری از کندویی دیگر عملیات لقاح انجام می‌دهد و در غیر این صورت هیچ شانسی برای ادامه بقا نخواهند داشت؛ چنانچه یک زنبور گوشتخوار به کندو حمله کند، این زنبورعسل کارگر ماده است که با خوشحالی تمام خود را قربانی کندو خواهد کرد تا ژن‌های آن حفظ شود؛ اما رنبور نر با زرنگی تمام در جای خودش و در گوشه‌های مخفی و تاریک کندو می‌ماند تا بتواند در آینده‌ای نامعلوم حافظ ژن‌های خواهرانش باشد.

در واقع زنبورهای نر قادر به درگیر شدن و نیش زدن نیستند؛ اما این به آن معنا نیست که این زنبورها کاملاً فاقد وسیله دفاعی هستند؛ چراکه می‌توانند مهاجم را گاز بگیرند.

مهدی رجول دزفولی

منبع: Medium