ظرفیت و مزایای کشت علف دریایی

تمام کشورهای جهان، بدون استثناء با چند مشکل مشترک دست به گریبان هستند که عبارتند از: امنیت غذایی، تهیه سوخت، از دست دادن تنوع‌زیستی و تغییرات اقلیمی.

اخبار سبز کشاورزی ؛ این چالش‌ها از چین گرفته تا آمریکا، از آفریقا گرفته تا کشورهای خاورمیانه و آمریکای‌جنوبی، اولین دل‌مشغولی مسئولان و دولتمردان و حتی مردم عادی است، بنابراین یافتن هرگونه راهکار و جایگزین برای موارد مذکور که بتواند بخشی از راه‌حل مقابله با این چالش‌ها باشد مورد قبول واقع می‌شود.

یکی از این جایگزین‌ها که در برخی از کشورهای علاقمند و با مسئولان آینده‌نگر و دوراندیش در دستور کار قرار گرفته کشت علف دریایی است که خوشبختانه کشور ما در سواحل جنوب و دریای خزر امکان تولید آن را دارد، اما تاکنون حرکتی در این زمینه مشاهده نشده است.

علف دریایی دارای پتانسیل‌های اقتصادی و زیست‌محیطی بسیاری است، چرا که به عنوان غذایی مقوی برای دام‌ها، تولید پلاستیک‌ گیاهی تجزیه‌پذیر، انواع فیبر، سوخت دیزل و اتانول، قابلیت‌های کاربردی دارد.

بررسی‌های به عمل توسط محققان نشان می‌دهد که توسعه کشت علف دریایی می‌تواند به کاهش تقاضا برای تولید محصولاتی که در بخش تغذیه دام‌ها کشت می‌شوند بیانجامد، ضمن آن که موجب کاهش آلایندگی گاوها افزون بر 2/6 میلیارد تن در سال خواهد شد. در این رابطه، محققان بر روی کشت 34 نوع علف دریایی که می‌توانند بنا بر شرایط اقلیمی در هر حوزه جغرافیایی کشت شوند، عملیاتی را انجام داده‌اند.

تخمین زده می‌شود که مزایای این برنامه‌ها بر اساس تغییرات استفاده از اراضی، کاهش گازهای آلاینده، صرفه‌جویی در مصرف آب و کود و سایر تغییرات برنامه‌ریزی شده، بتوانند تا سال 2050 اثرات خود را نشان دهند.

در یک سناریو که 10 درصد از جیره غذایی انسان‌ها با تولیدات به دست آمده از علف‌های دریایی جایگزین گردیده، می‌توان بیش از 110 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی را از چرخه تولید خارج نمود. در این رابطه میلیون‌‌ها هکتار از حوزه‌های اقیانوسی جهان که می‌توانند کاربرد اقتصادی در این زمینه داشته باشند، شناسایی شده‌اند که وسیع‌ترین آن‌ها در کشور اندونزی با 114 میلیون هکتار منطقه آبی مناسب برای کشت علف‌های دریایی است.

در استرالیا نیز که دارای پتانسیل زیادی در تنوع گونه‌های علف‌های دریایی است

(22 گونه)، 75 میلیون هکتار از آب‌های اقیانوسی آن برای این کار مناسب تشخیص داده شده‌اند. این در حالی است که هنوز گونه‌های دیگری از علف‌های دریایی بومی در استرالیا مورد مطالعه قرار نگرفته و جنبه‌های اقتصادی آن‌ها بررسی نشده‌اند.

شاید زمان آن فرا رسیده باشد که این گیاهان همانند انواع گندم، برنج، ذرت و سایر گیاهانی که حیات انسان‌ها و بسیاری دیگر از جانوران به آن‌ها وابسته شده، از نظر اجدادی و عملیات اصلاحی بر روی آن‌ها، مورد مطالعه قرار گیرند.

طی هزاران سالی که از دامدار شدن بشر می‌گذرد، انواع زیادی از محصولات را به صورت پایدار برای ادامه کار خود تحت تغییرات زیاد قرار داده است، حال به نظر می‌رسد که بنا بر دلایلی که منتهی به چالش‌های کنونی گردیده، باید علف‌های دریایی به صورت یک پتانسیل جانشین، مدنظر قرار داد. نکته‌ای که در این مورد باید بسیار به آن توجه نمود، نقل مکان و جابه‌جایی از خشکی به سمت دریا و اقیانوس است، چرا که این تغییر جهت نباید همراه با مشکلات جدیدی برای محیط‌زیست باشد.

علف دریایی قابل خوردن و جلبک‌ها یا «سبزی‌های دریایی»، گروهی از گیاهان دریایی هستند که محل زندگی آن‌ها در اقیانوس‌ها است. در کشورهای آسیایی خوردن علف‌های دریایی امری عادی است و در رژیم غذایی و حتی نوشیدنی‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود.

این مصرف نسبتا زیاد علف‌های دریایی در آسیای‌شرقی در حالی است که غربی‌ها چندان تمایلی به خوردن آن‌ها ندارند که احتمالا به دلیل ترس«فوبیا» از خوردن موادغذایی جدید است.

علف‌های دریایی سرشار از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها عنصر ید است که کمبود آن عوارضی چون بیماری گواتر را به وجود می‌آورد.

علف‌های دریایی را می‌توان در بسیاری از موادغذایی که نیاز به افزایش غلظت دارند مورد استفاده قرار داد.

ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۷۲- اسفند ۱۴۰۱