غذاهای مسموم

بر خلاف چند دهه قبل، به نظر می‎‌رسد که دیگر در سرتاسر جهان کشاورزی بدون استفاده از انواع سموم ناممکن است، چرا که با وسعت بخشیدن به اراضی زیر کشت، دامنه ظهور و تکثیر حشرات متناسب با مساحت و حجم محصولات نیز افزایش یافته است، بنابراین، در همین راستا، سالانه میلیون‌ها تن انواع سموم کشاورزی در عرصه‌های مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز مورد استفاده قرار می‌گیرد، چنانکه امکان دارد زمانی که انواعی از سموم حشره‌کش، علف‌کش، قارچ‌کش و… بر روی گیاهان پاشیده می‌شود، ترکیبی از چند سم در یک محصول تجمیع گردد.

اخبار سبز کشاورزی ؛ شبکه مقابله با آفت‌کش‌ها(PAN) در انگلستان بر اساس ارقام رسمی مشخص نموده که در نان‌های عرضه شده در بازار بین دو تا چند نوع از سموم کشاورزی مشاهده گردیده که نسبت به 50 سال پیش افزون بر دو برابر شده است. ارقام به دست آمده رسمی که توسط مراجع دولتی ارائه شده‌اند بر اساس آزمایش‌های متنوع و گسترده در یک دهه گذشته هستند و در حدود یک چهارم از انواع نان‌های عرضه شده حاوی ترکیبی از سموم مختلف می‌باشند.

در این نان‌ها یازده نوع سم مختلف مشاهده شد که پنج نوع از آن‌ها شامل: سایپرمترین، دلتاترین، فلونیکامید(حشره‌کش)، فوستیل(قارچ‌کش) و گلای فوسیت (علف‌کش) است که با بروز سرطان‌ها در انسان رابطه دارند.

وجود گلای‌فوسیت در دانه‌های غلات به علت استفاده از آن در سطح وسیع به منزله یک علف‌کش قبل از برداشت محصول است که موجب سهولت در برداشت می‌گردد. حال برای کاهش وجود این علف‌کش در دانه غلات، باید استفاده از آن را در هنگام قبل از برداشت ممنوع نمایند. در شرایط ناگوار کنونی که بحران معیشت موجب کمتر هزینه کردن مردم برای تهیه موادغذایی می‌شود، حداقل مصرف‌کنندگان باید اعتماد داشته باشند که وقتی یک غذای ارزان مانند نان را تهیه می‌کنند، این ماده غذایی مواد شیمیایی خطرآفرین و کشنده نداشته باشد.

میوه و سبزی‌های آلوده

نه فقط نان‌ها که اغلب میوه‌ها و سبزی‌ها نیز به مجموعه‌ای از سموم گیاهی آلوده‌اند. بنا بر بررسی‌های به عمل آمده در حدود یک سوم از سبزی‌ها و بیش از دو سوم از میوه‌ها (70 درصد)، حاوی بقایای مجموعه‌ای از سموم کشاورزی هستند.

شواهد زیادی مبنی بر آن وجود دارد که وقتی سموم با یکدیگر مخلوط می‌شوند، شدت آسیب‌زنندگی آن‌ها بسیار بیشتر می‌شود و این در حالی است که ما پیوسته توجه خود را به سمت کنترل یک سم گیاهی معطوف می‌کنیم در صورتی که عملا هیچ ایده و نگرانی در مورد اثرات مجموعه‌ای از سموم نداریم.

شبکه مقابله با سموم آفت‌کش(PAN) انگلستان بر روی بقایای 137 نوع سم، آزمایش و تحلیل‌های وسیعی به عمل آورد که بسیاری از آن‌ها رابطه مستقیمی با اثرگذاری بر بیماری‌های قلبی دارند.

برخی از این سموم به طور ویژه و پس از اجرای آزمایش‌های مربوطه، این‌گونه دسته‌بندی شدند:

• 46 نوع دارای قابلیت سرطانزایی در ظهور و بروز انواع سرطان‌ها بودند.

• 27 نوع از این سموم توانایی اختلال در غدد درون‌ریز، نقص در زاد و ولد و باروری، ناهماهنگی و به وجود آوردن اشکالی از ناتوانی در باروری و معضلات مشابه دیگر بودند.

• 11 نوع موجب تولید سموم ضد توانایی جنسی و باروری شده و عامل کاهش تولید اسپرم و عملکرد اسپرم‌ها در تلقیح تخمک‌ها می‌شوند.

• 14 نوع از این سموم عامل سرکوب سیستم عصبی و اختلال در انتقال اطلاعات به سایر قسمت‌های سیستم عصبی، اختلال در سیستم تنفسی، عدم تعادل، سردردها و ضعف عمومی بدن می‌شوند.

معلوم شد که یک سوم از این سموم(47 نوع) اساسا در انگلستان به ثبت قانونی نرسیده و کشاورزان مجاز به استفاده از آن‌ها نیستند اما به کاربرده می‌شوند.

چنین سموم آفت‌کشی با میلیون‌ها ترکیب و اسامی مختلف مورد استفاده قرار گرفته و وارد غذاهای ما می‌شوند که ساده‌ترین راه برای دور ماندن از آسیب آن‌ها، اطمینان از وارد نشدن آن‌ها و کاهش مصرف در تولید محصولات کشاورزی است.

با توجه به عدم نظارت موثر در استفاده از سموم کشاورزی در ایران، قطعا موارد مشابه بسیاری از آلودگی به سموم کشاورزی در موادغذایی وجود دارد که هر یک می‌تواند به صورت جداگانه یا در مجموع، سلامتی افراد جامعه را به خطر بیندازد.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۶۹ - آذر ۱۴۰۱