نابودی طبیعت به بهای گردشگری

دکل ها در جنگل های هیرکانی سبز می شوند

در حالی که تغییر کاربری ها و آفات، روزگار جنگل های هیرکانی گلستان را ناخوش کرده برخی مدیران اصرار دارند تا با احداث تله کابین، آخرین رمق های گنجینه یونسکو در این استان را نابود کنند.

اخبار سبز کشاورزی : طرح تله کابین «ناهارخوران» گرگان از سال ۸۶ مطرح بوده و موافقان و مخالفان زیادی دارد؛ از یک سو برخی مدیران این پروژه را سکوی پرتاب گردشگری استان می‌دانند و مخالفان هم مسائل زیست محیطی، شهری و ترافیکی را مطرح می‌کنند که قابل تأمل است.

علی رغم بکارگیری روش‌های ساده برای جذب گردشگر و با توجه به وجود پروژه‌ها نیمه تمام، تلاش مجموعه مدیریتی گلستان برای تحصیل مجوز احداث پروژه تله کابین گرگان، قدری عجیب به نظر می‌رسد.

در حالی که بسیاری از کارشناسان و اساتید متخصص محیط زیست و منابع طبیعی نسبت به اجرای این پروژه در جنگل‌های هیرکانی هشدار داده‌اند اما مدیران استان و برخی از اعضای شورای شهر گرگان به دنبال عملیاتی کردن این پروژه هستند که در نمونه اخیر تلاش آنها می‌توان، به سفر رئیس سازمان محیط زیست کشور به گلستان و بازدید از محل دو تله کابین ناهارخوران و کبودوال اشاره کرد.

برخی شنیده‌ها حکایت از آن دارد که در سفر اخیر علی سلاجقه به گلستان مقرر شد تا مباحث مرتبط با این دو تله کابین با نظر مثبت دوباره ارزیابی و مراحل لازم برای صدور مجوز نهایی به طور ویژه در دستورکار قرار گیرد.

جنگل ناهارخوران گرگان و منطقه کبودوال علی آبادکتول یک دارایی عمومی و مشترک میان نسلی است که هیچ فرد یا مدیری نباید با هدف اجرای پروژه‌های پوپولیستی، زمینه تخریب آن را فراهم کند؛ حتی اگر این دست اندازی در لوای «رونق گردشگری» و یا «توسعه گلستان» باشد.

کارشناسان همواره به تبعات احداث تله کابین در محدوده ناهارخوران اشاره کرده و بر این اعتقاد هستند که یکپارچگی جنگل‌ها، زیستگاه‌ها و رویشگاه‌ها و ممانعت از تفکیک و جزیره شدن این عرصه‌ها لازمه و شرط بقا و ادامه زادآوری فون و فلور در یک اکوسیستم است.

جالب ماجرا آن است که مسئولان عنوان می‌کنند، نصب چند کل در جنگل چه خساراتی دارد؟ اما واقعیت چیز دیگری است. احداث تله کابین به جز احداث جاده دسترسی، نیازمند رستوران، کافه، هتل، دکل‌های روشنایی و تبلیغاتی، خطوط انتقال آب و گاز و غیره بوده که این مسائل سبب مخالفت شدید اساتید دانشگاه شده است و آن را زمینه‌ساز مرگ و تخریب جنگل‌های هیرکانی می‌دانند.

آسیب پروژه بیشتر از مزایا

یک شهروند گرگانی گفت: مدیران استان در یک حرکت پوپولیستی تلاش می‌کنند اجرای تله کابین را امری همسو با توسعه نشان دهند.

تشدید ترافیک، تخریب چشم اندازها و انباشت زباله از جمله آسیب‌های تله کابین در ناهارخوران است کریم رستمانی افزود: شاید در اجرای پروژه تله کابین، عرصه‌های محدودی به طور مستقیم خسارت ببیند اما واقعیت آن است که آسیب‌های چنین پروژه‌هایی معمولاً گسترده‌تر از عرصه اصلی این پروژه‌ها است.

وی عنوان کرد: تله کابین نیاز به تأسیسات و جاده‌های دسترسی متعدد و غیره داشته و مطمئناً هزینه‌های مالی زیادی را به شهر تحمیل خواهد کرد.

رستمانی گفت: برنامه ریزی و سرمایه گذاری برای ارتقای کیفیت گردشگری در گلستان باید بر مبنای حفظ جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی منطقه باشد.

تله کابین و خسارات غیرمستقیم

یک کارشناس جنگل هم گفت: احداث تله کابین فارغ از خسارات سخت افزاری مشهود در زیستگاه‌های جنگلی، آثار زیان بار و غیرمشهود فراوان دیگری به دنبال دارد.

قاسم آذریان افزود: تخریب منابع آبی، از بین بردن رستنی‌های زیراشکوب و قطع درختان بلندمرتبه، فشردگی بافت خاک و ممانعت از زادآوری طبیعی فون و فلور، انشقاق زیستگاه‌های حیات وحش و جزیره‌ای شدن کلونی جانوران وحشی از جمله مضرات مشهود تله کابین است.

وی بیان کرد: یکی از خطراتی که در سال‌های اخیر جنگل‌های گلستان را تهدید می‌کند، آفت زدگی و بیماری گونه‌های مختلف درختی و درختچه‌های جنگل‌های هیرکانی است که روز به روز بر وسعت آن افزوده می‌شود.

آذریان اضافه کرد: ورود گردشگران از سایر استان‌ها به ویژه استان‌های مجاور و حتی شهروندان سایر شهرهای حاشیه جنگل گلستان به محل پروژه گردشگری تله کابین می‌تواند مهم‌ترین عامل انتقال قارچ و آفت بوده و عوامل بیماری زا را در جنگل‌های هیرکانی افزایش دهد.

وی گفت: از دیگر خسارات، تأثیر تله‌ کابین بر مبحث محیط زیست شهری است؛ تشدید ترافیک، تخریب چشم‌اندازهای طبیعی جنوب شهر گرگان، آلوده‌سازی منطقه با ریختن زباله و غیره از جمله مباحثی است که می‌توان به عنوان دیگر اثرات استقرار تله کابین در منطقه ناهارخوران به آن اشاره کرد.

اختلاف نظر در مساحت پروژه

عضو شورای اسلامی شهر گرگان هم گفت: در سفر رئیس سازمان محیط زیست مقرر شد تا مطالعات اثرات زیست محیطی پروژه تله کابین گرگان انجام شود.

حجت مقسم افزود: اختلاف نظری در خصوص محدوده اجرای طرح وجود داشت، طرح شهرداری ۴۸ هزار متر و کمتر از پنج هکتار بود ولی محیط زیست مدعی بود که از این میزان بیشتر بوده لذا مطالعات زیست محیطی آن باید انجام شود.

وی بیان کرد: طبق قانون اگر مساحت عرصه و اعیان کمتر از پنج هکتار باشد، تأییدیه محیط زیست استان کفایت می‌کند اما بیش از این میزان نیازمند مجوز سازمان محیط زیست است لذا مقرر شد در شروع کار، مساحت پروژه مشخص شود.

مقسم گفت: بعد از حل این مسأله و انجام مطالعات، طرح پروژه به شورای عالی معماری و شهرسازی ارسال شده و در آنجا نظر نهایی را می‌دهند.

وی اضافه کرد: دیدگاه‌های مختلفی در خصوص احداث تله کابین ناهارخوران وجود دارد که یکی از آنها به دلیل آسیب به محیط زیست و منابع طبیعی و ترافیک، اجرای آن را به صلاح نمی‌دانند و بیان می‌کنند، این پروژه باید در جای دیگری اجرا شود.

مقسم گفت: گروه دوم هم با اشاره به شرایط معیشتی مردم و مزیت نسبی گردشگری گرگان، عنوان می‌کنند که اجرای این پروژه برای شهر اشتغالزایی و درآمد به همراه دارد لذا باید آن را عملیاتی کنیم.

وی با موافقت ضمنی با گروه اول، افزود: باید تمام مسائل و ملاحظات شهری و اجتماعی در این پروژه لحاظ شود.

نگاه‌ها بر حل مسأله تله کابین است

در خصوص مباحث مطرح شده در سفر سلاجقه به استان با نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی گفتگو کردیم، غلامرضا منتظری گفت: در سفر رئیس سازمان محیط زیست به گرگان، نقطه نظرات خود را در زمینه تله کابین مطرح کردیم و استاندار از این پروژه دفاع کرد و شهردار و تیم تخصصی هم نظرات خود را بیان کردند.

وی با بیان اینکه همه نگاه‌ها بر این بود که تله کابین یک ضرورت برای استان است، تاکید کرد: براساس مباحث کارشناسی اجرای این پروژه آسیبی برای محیط زیست ندارد و همه شرایط لازم رعایت می‌شود.

منتظری عنوان کرد: مقرر شد مشاوری انتخاب و بررسی‌های زیست محیطی را انجام داده و نتیجه را برای تصمیم نهایی به رئیس محیط زیست کشور اعلام کند.

وی تصریح کرد: همه نگاه‌ها بر حل مسأله بوده و اعتقاد داریم محیط زیست و منابع طبیعی برای همه عصرها و نسل‌ها است و وظیفه داریم که آن را حفظ و نگهداری کنیم.

منتظری گفت: از طرف دیگر برای آنکه گرگان به مقصد گردشگری تبدیل شود باید جاذبه‌های آن را افزایش داده و صرفاً جاذبه‌های طبیعی کافی نیست.

وی افزود: مقرر شد مطالعه زیست محیطی با همکاری شهرداری و کارشناسان ظرف مدت یک ماه انجام شود و نتیجه کارشناسی را به محیط زیست اعلام خواهیم کرد.

منتظری عنوان کرد: در این مطالعات تمام مسائل از جمله موضوعات ترافیکی، محیط زیستی و غیره لحاظ شده و تمام موارد پیش بینی خواهد شد.

حدود دو دهه است که مدیران گلستان وقت خود را صرف پروژه تله کابین کرده‌اند، انرژی‌ای که اگر در سایر بخش‌ها هزینه می‌شد، تاکنون آثار مثبت زیادی به همراه داشت، با توجه به هشدار اساتید دانشگاه، مسئولان باید ادله مخالفان را به دور از هیجان شنیده و سپس برای جانمایی تله کابین اقدام کنند./مهر