نفس اصفهان به شماره افتاد

اصفهان در صدر آلوده‌ترین شهرهای ایران

شمار روزهای آلوده اصفهان در سال جاری تاکنون به ۱۲۸ روز رسیده و دیار نصف جهان دلخوش به قانون نفس، در صدر آلوده ترین شهرهای ایران هر روز رکوردی معنادار از هوای بی هوا بر جا می‌گذارد.

اخبار سبز کشاورزی به نقل از مهر ؛ آذر هنوز به نیمه نرسیده اما آلودگی هوا نفس دیار نصف جهان را بریده است. جولان آلاینده‌ها و غبار روز به روز نفس کشیدن را در اصفهان دشوارتر می‌کند. ۲۵۸ روز از سال می‌گذرد و اصفهانی‌ها در این مدت ۱۲۸ روز هوای آلوده، ۱۲۹ روز هوای سالم و تنها یک روز هوای پاک نفس کشیدند.

در سال‌های اخیر تدوین قوانین و مصوباتی چون طرح جامع کاهش آلودگی هوای اصفهان و قانون نفس (قانون هوای پاک) اگرچه هدفی جز کاهش آلودگی نداشته اما اصفهان با وجود این‌ها در سال‌های اخیر رکورددار بیشترین روزهای آلوده و کمترین روزهای پاک و سالم بوده و دلخوش به اجرای قوانین کاغذی صدر نشینی خود را به عنوان آلوده‌ترین کلانشهرهای کشور حفظ کرده است.

بیشتر بخوانید: فرونشست در یک کیلومتری بنا‌های تاریخی اصفهان

مرگ ۱۶۶۴ نفر در شهر اصفهان بر اثر آلودگی هوا در سال ۱۴۰۰

رکوردداری آلودگی هوا اما رابطه معناداری با خسارت‌های بهداشتی و اقتصادی در این کلانشهر دارد. هر چند دانشگاه علوم پزشکی اصفهان حاضر به اعلام میزان مرگ و میرهای منتسب به آلودگی هوا و اثرات اقتصادی آن در این کلانشهر نیست اما به گفته عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت شمار مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا (ذرات معلق PM۲.۵) در اصفهان در بزرگسالان بالاتر از ۳۰ سال در سال ۱۴۰۰ به طور میانگین یک هزار و ۶۶۴ نفر بوده است.

وی با اشاره به انجام مطالعه‌ای برای کمی‌سازی اثرات بهداشتی و اقتصادی منتسب به آلاینده ذرات معلق PM ۲.۵ در شهر اصفهان، افزود: تعداد مرگ به علت بیماری‌های مزمن انسداد ریوی بالاتر از ۳۰ سال ۴۲ نفر، تعداد مرگ به علت سرطان ریه بالاتر از ۳۰ سال ۴۸ نفر، تعداد مرگ به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی در بزرگسالان بالاتر از ۲۵ سال ۴۱۱ نفر و تعداد مرگ به علت سکته مغزی در بزرگسالان بالاتر از ۲۵ سال ۱۴۴ نفر بوده است.

رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: مجموع هزینه اقتصادی مرگ‌های ناشی از مواجهه با ذرات معلق در سال ۱۴۰۰ در شهر اصفهان به طور میانگین ۹۰۵ میلیون دلار معادل با ۲۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

برپایه آماری که مرکز بهداشت استان در سال گذشته رسانه‌ای کرد، سال ۱۳۹۸، یک هزار و ۳۳ نفر و در سال ۱۳۹۹، یک هزار و ۲۹۱ نفر در شهر اصفهان به دلیل آلودگی هوا جان باختند که این آمار جدا از بیماران کرونا بوده و به گفته رئیس وقت مرکز بهداشت استان مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا در شهر اصفهان از سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ دو برابر افزایش یافته بود.

اصفهان که به واسطه وجود حیات بخش زاینده‌رود و باغ‌های روح بخش در تاریخ به عنوان باغ شهر از آن نام می‌بردند اکنون با بیش از چهارصد واحد صنعتی آلاینده چون صنایع فولادی، ریخته‌گری‌ها، سنگبری‌ها، کوره‌های گچ و آجر، واحدهای نفتی و گازی، پالایشگاه، نیروگاه حرارتی احاطه شده و این شهر به واسطه بیش از یک میلیون تردد خودرو در روز از آلاینده‌های خطرناک هوا چون ذرات معلق و اکسید گوگرد، اکسید نیتروژن اشباع شده است.

عادی سازی مازوت سوزی

برغم وضعیت خطرناک آلودگی هوای اصفهان که برای کاهش آن تدبیری اساسی صورت نمی‌گیرد اما دو سالی است که گویا با عادی سازی یک فاجعه محیط‌زیستی قبح مازوت سوزی در این کلانشهر ریخته است!

دی ماه سال گذشته پلمب مشعل‌های مازوت سوز نیروگاه حرارتی شهید محمد منتظری در مجاورت شهرهای اصفهان و شاهین‌شهر با مصوبه شورای عالی امنیت ملی شکسته شد و این نیروگاه در میان تاییدها و تکذیب‌ها در مدت نزدیک به ۲ ماه تا بیستم اسفندماه از نفت کوره (مازوت) به عنوان سوخت دوم استفاده کرد.

هرچند مشعل‌های مازوت سوز نیروگاه منتظری از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ به مرور با حکم قضائی خاموش شده بود اما از سال ۹۸ موضوع فک پلمب مشعل‌های این نیروگاه در ماه‌های سرد سال همواره مطرح می‌شد و در نهایت سال پیش با یک مصوبه، بدون رعایت حداقلِ الزامات زیست محیطی و انجام فیلتراسیون خروجی‌ها، پلمب برداشته شد؛ موضوعی که با انتقاد شدید زینلیان معاون عمرانی استاندار اصفهان مواجه شد.

امسال نیز با سرد شدن هوا و افزایش مصارف گاز، زمزمه‌های استفاده از سوخت دوم در نیروگاه برق حرارتی شهید منتظری اصفهان و نیروگاه اسلام آباد از مهرماه بگوش می‌رسید اما در یک هفته اخیر این مسئله جدی شده است.

محمد نورصالحی رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان یکشنبه هفته گذشته در شصت و پنجمین جلسه علنی شورای شهر اصفهان از مسئولان خواست که اجازه استفاده از سوخت مازوت (نفت کوره) در نیروگاه این کلان شهر را ندهند.

به گفته وی نیروگاه‌برق (شهید منتظری) پارسال در یکی از بخش‌ها از سوخت مازوت استفاده کرد و امسال قصد دارد در ۲ فاز از این سوخت استفاده کند و این خبر خوبی برای اصفهان نیست و در این صورت شرایط هوا بدتر از وضعیت کنونی خواهد شد.

همچنین نایب رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس شورای اسلامی نیز یکشنبه هفته گذشته در تذکری شفاهی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی از مجوز شورای عالی امنیت ملی برای استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها انتقاد و تاکید کرد که این امر سبب تشدید آلودگی هوا در شهرها می‌شود.

وی با بیان اینکه براساس قانون هوای پاک که مصوب مجلس است وزارت نفت وظایفی برعهده دارد و وظیفه همه دستگاه‌ها در این قانون تعریف شده است، افزود: وزارت نفت وظیفه دارد که سوخت استاندارد در اختیار نیروگاه‌ها قرار دهد.

رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متأسفانه وزیر نفت هر کجا در اجرای وظایف قانونی خود در راستای تحقق قانون هوای پاک کم می‌آورد از شورای عالی امنیت ملی استفاده می‌کند. امروز وزارت نفت دست به دامن شورای عالی امنیت ملی شده و سوال این است که آیا شورای عالی امنیت ملی کار دیگری ندارد که به موضوع استفاده سوخت مازوت در نیروگاه‌ها ورود کرده است؟

به گفته آصفری با نامه‌ای که وزارت نفت به شورای عالی امنیت ملی نوشته است اجازه داده شده تا نیروگاه‌ها در کنار شهر از سوخت مازوت استفاده کنند. در حالی که به شدت در آلودگی هوا تأثیرگذار است و مردم را با مشکل مواجه می‌کند و سوال این است که استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها چه ربطی به شورای عالی امنیت ملی دارد؟ وزارتخانه باید به نیروگاه‌ها سوخت استاندارد دهند.

کاهش گاز تحویلی به نیروگاه منتظری اصفهان

در همین پیوند فرماندار شاهین شهر گفت که با توجه به برودت هوا و کسری گاز، شرکت گاز استان اصفهان تحویل گاز به نیروگاه شهید محمد منتظری اصفهان را از ۱۰ میلیون به ۳.۵ میلیون متر مکعب کاهش داده است.

سید محمد کاظمی طبا با بیان اینکه از تهران در خصوص مصرف مازوت در نیروگاه‌های اصفهان پیگیری می‌شود، ابراز داشت: این در حالی است که مدیریت استان به صراحت مخالفت خود را با مصرف مازوت اعلام کرده است.

وی با بیان اینکه هم اکنون به دلیل کاهش تأمین گاز نیروگاه شهید محمد منتظری چهار واحد از هشت فعال از مدار تولید برق خارج شده است، ادامه داد: فعلاً این نیروگاه با ۳۵ درصد ظرفیت در حال فعالیت است.

کاظمی طبا در عین حال تاکید کرد که تاکنون اجازه فک پلمب مشعل‌های مازوت سوز نیروگاه شهید محمد منتظری صادر نشده است.

سلاجقه: دنبال تهاتر بین نیروگاه و پالایشگاه اصفهان هستیم

همچنین علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست روز پنجشنبه در حاشیه سفر به خرم آباد در جمع خبرنگاران با اشاره به کاهش ۲۹.۵ درصدی ورود مازوت به نیروگاه‌ها در سال جاری گفت که با تهاتر بین نیروگاه و پالایشگاه به این سمت می‌رویم که فعالیت نیروگاه‌ها گازسوز شود از مازوت استفاده نکنیم

سلاجقه افزود: به طور مثال در نیروگاه شهید منتظری اصفهان این اتفاق دارد می‌افتد و به دنبال تهاتر بین نیروگاه و پالایشگاه اصفهان هستیم.

وی با اشاره به اینکه از وزارت نفت خواسته‌ایم این اتفاق در نیروگاه شازند هم بیافتد، اظهار داشت: به ویژه در خصوص نیروگاه‌های کلان شهرها که از مازوت رنج می‌برند تمهیداتی انجام شده است و وزارت نفت قول داده در بحث کیفی سازی و بهینه سازی سوخت عمل کند، در این راستا در بحث کاهش سولفور خوشبختانه به نتایج خوبی رسیده‌ایم.

گاز نیروگاه منتظری از محل صرفه‌جویی در استان تأمین می‌شود

در همین پیوند مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان ضمن ابراز بی اطلاعی از جزئیات تهاتر بین نیروگاه و پالایشگاه اصفهان گفت که این از سیاست‌های کشوری بین وزارتخانه‌های نفت و نیرو و سازمان حفاظت محیط‌زیست است و محیط‌زیست کشور تلاش می‌کند که سوخت مازوت در نیروگاه شهید منتظری اصفهان استفاده نشود و تأمین گاز صورت بگیرد.

منصور شیشه فروش با بیان اینکه سیاست ما در استان صرفه جویی در مصرف گاز است تا گاز مورد نیاز نیروگاه تأمین شود، افزود: نیروگاه‌های اصفهان امسال تاکنون مازوت مصرف نکردند.

وی با اشاره به اینکه به همه ادارات استان ابلاغ کردیم که تا ۲۰ درصد مصارف گاز را کاهش دهند و موتورخانه‌ها را استانداردسازی کنند، گفت: پرسنل در ادارات موظف هستند که دمای رفاه ۱۸ درجه سانتیگراد را رعایت کنند و پس از وقت اداری نیز سیستم‌های گرمایشی را خاموش کنند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان اضافه کرد: صنایع استان نیز مکلف شدند اورهال (تعمیرات دستگاه‌ها) را انجام دهند تا به شکلی از محل صرفه جویی گاز نیروگاه‌ها تأمین شود که تاکنون این امر محقق شده است.

سازمان محیط‌زیست کشور به دلیل میزان سولفور بالای موجود در نفت کوره (مازوت) تولیدی پالایشگاه‌های کشور که منتج به تشدید آلودگی هوای کلانشهرها به ویژه در فصل سرد می‌شود، بارها مخالفت خود را اعلام کرده و این در حالی است که نیروگاه منتظری اصفهان سال گذشته بدون رعایت حداقل‌های الزامات زیست محیطی و عدم فیلتراسیون خروجی‌های نیروگاه، به مدت ۵۵ روز بیخ گوش آلوده‌ترین شهر ایران، اصفهان مازوت سوزاند. اگرچه مصرف مازوت در نیروگاه‌ها، تنها عامل آلودگی هوای کلان‌شهرها نیست اما مدیریت مصرف سوخت نیروگاه‌ها مستقیماً برعهده دولت است.