چرا شرکت‌های خارجی به نمایشگاه‌های ما بی‌توجهند؟!

به‌مناسبت برگزاری نهمین نمایشگاه نهاده‌های کشاورزی

نمایشگاه‌، صحنه‌ای برای انعکاس توانمندی‌های صنایع و خدمات در تولید و ارائه محصولات مختلف است و در هر نمایشگاهی، فعالان آن عرصه ضمن ایجاد مرکزی برای به تعامل گذاشتن دستاوردهای خود، سعی در وسیع کردن دایره مشتریان خود دارند که در این میان، بازارهای صادراتی می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها تلقی شود تا علاوه بر اینکه شرکت های داخلی، براساس مزیت‌های رقابتی، به صادرات کالا پرداخته و از ظرفیت‌های تولید خود بهره گیرند، در عین حال درآمد ارزی نیز از این طریق برای کشور اتفاق افتد و البته که این ارتباطات اقتصادی از نظر سیاسی و حتی ارتباطات فرهنگی و… نیز برای کشور عوایدی خواهد داشت.

اخبار سبز کشاورزی ؛ حسین کاظمی | اما متاسفانه چند سالی است که به دلیل برخی شرایط، با افول و تنزل حضور و حتی بازدید شرکت‌های خارجی از نمایشگاه‌های داخلی مواجه هستیم و به صورت مشهود، با اینکه شرکت‌های خارجی در طول زمان، این نمایشگاه‌ها و مزیت‌های آن را شناخته‌اند اما تمایلی برای نمایش محصولات و حضور در نمایشگاه‌های ایرانی ندارند.

بیشتر بخوانید: نمایشگاه جامع کشاورزی، فرصتی طلایی

در نگاه اول، مهم‌ترین دلیل بی‌رغبتی شرکت‌ها و حتی بازدیدکنندگان خارجی به نمایشگاه‌های ایران را می‌توان وجود تحریم‌های بین‌المللی علیه کشورمان دانست اما در واقع اینگونه نیست و در کنار آن عوامل دیگری که شاید مهمترین آنها «خود تحریمی» باشد نیز دخالت دارند.

به عنوان نمونه می‌توان به «نمایشگاه تولیدکنندگان نهاده‌های کشاورزی» از قبیل سم و کود اشاره کرد. طی سال‌های اخیر، صنایع تولید کود و سموم شیمیایی پیشرفت‌های چشمگیری از نظر کمی و کیفی حاصل کرده‌اند و ظرفیت و توان تولیدی آنها از نیازهای داخلی بسیار فراتر رفته است و اتفاقا مشتریان پروپا قرصی در دیگر کشورها نیز دارند که حتی در همین شرایط سخت تحریم هم امکان صادرات به برخی از این کشورها وجود دارد.

اما به‌دلیل سیاست‌های خودتحریمی، صادرات محصولات سم و کود با موانع زیادی روبرو است و با اینکه مبادلات زیادی اتفاق افتاده بود و شرکت‌های تولیدکننده با صرف وقت و هزینه مسافرت، تبلیغات و مذاکرات فراوان، بازارهای بسیار خوبی نیز ایجاد کرده بودند، اما سیاست‌های داخلی ممنوعیت صادرات، این بازارها را بر باد داده و هزینه‌هایی که شرکت‌های تولیدکننده کود و سم انجام داده بودند، دود شد و به هوا رفت و کسی هم پاسخگوی آن نبود.

همه این مسائل در حالی اتفاق افتاد که تولید کنندگان داخلی، قادر به تولید بسیاری از محصولات کود و سم باکیفیت بسیار مناسب هستند و توان رقابت در بازارهای بین‌المللی را دارند. ضمن اینکه از دیگر جهات نیز مزیت رقابتی برای صادرات این محصولات وجود دارد.

نکته‌ دیگر که در این میان باید مورد قرار گیرد این است که ایجاد بازارهای صادراتی نیاز به صرف وقت و هزینه‌های زیادی دارد و اینگونه نیست که یک شبه اتفاق بیفتد و در این میان، برخی شرکت‌ها با تلاش و پشتکار فراوان و صد البته به پشتوانه کیفیت بالای محصولاتشان در همین شرایط سخت تحریمی نیز بازارهای خوبی دست و پا کرده بودند اما با سیاست‌های عجیب و غریب و لحظه‌ای تصمیم گیران داخلی، بازارهای صادراتی آنها به یکباره فرو ریخت.

این سیاست‌های نامطمئن و لحظه‌ای و دور از منطق سیاست‌گذاران و مدیران دولتی باعث می‌شود که اعتماد مشتریان خارجی به تولیدکنندگان ایرانی از دست برود که البته این موضوع، یعنی بی‌اعتمادی مشتری خارجی کاملا منطبق با منطق بازار تجارت است.

حال، زمانی که نمایشگاهی مثلا برای نمایش توانمندی تولیدکنندگان کود و سم ایرانی با این همه ظرفیت برگزار می‌شود، اساسا چرا ما باید انتظار داشته باشیم که شرکت‌ها و بازدیدکنندگان خارجی به این نمایشگاه توجهی نشان دهند و طبیعی است وقتی که شرایط کشور ما را می‌بینند که از نظر تحریم‌های بین‌المللی با چنان شرایط سخت و دشواری مواجه هستیم و از نظر سیاست‌های داخلی نیز اینگونه متلاطم و آشفته عمل می‌کنیم و علاوه بر آن هیچ برنامه‌ای برای تسهیل صادرات از قبیل گمرکات، مسیرهای حمل و نقلی، رایزنی‌های سیاسی و تجاری، تفاهم‎نامه های تجاری و گمرکی و …، نداریم، کم‌خردی است که انتظار داشته باشیم مشتریان و شرکت‌های بین‌المللی را در نمایشگاه‌های ایرانی مشاهده کنیم.

باید اشاره کرد که ساختارهای اقتصادی در کشورهای توسعه یافته اساسا بر محوریت بخش خصوصی است و یک بنگاه خصوصی نیز برای هر کاری، حساب هزینه و فایده آن را در نظر دارد و مانند کشور ما نیست که سرمایه‌های دولتی بدون کمترین حساب و کتاب و توجیه‌پذیری برای هر منظوری هزینه ‌شود.

ماهنامه دام و کشت و صنعت شماره ۲۷۰ - دی ۱۴۰۱