۷ میلیارد دلار از منابع ارزی آزاد شده کجا خرج می‌شود؟

اقتصاد ایران در دوراهی

خبر آزادی‌بخشی از منابع ارزی بلوکه‌شده کشور در حالی منتشر شده است که اغلب کارشناسان بر این باورند که تزریق این منابع ارزی تأثیر بسیاری در بهبود شرایط اقتصادی کشور خواهد داشت.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از ایمنا، آزادسازی دلارهای بلوکه شده ایران از مباحثی است که تاکنون چندین مرتبه مطرح شده و اکنون نیز برای دومین بار در سال جاری این خبر شنیده می‌شود.

هرچند در نوبت قبل که اواخر فروردین‌ماه بود، پس از انتشار خبر آزادسازی هیچ آماری در این خصوص منتشر نشد و هنوز هم روشن نیست که اموالی در آن زمان وارد ایران شده است یا خیر!

اکنون نیز در نخستین روزهای نیمه دوم سال گفته شد که طی هفته‌های اخیر، مذاکرات فشرده‌ای با وساطت یکی از کشورهای منطقه درباره آزادسازی هم‌زمان زندانیان ایران و آمریکا انجام گرفت و میلیاردها دلار از منابع ارزی مسدودشده کشور نیز در این چارچوب در شرف آزادسازی است.

دراین‌باره خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه اعلام کرده که به‌زودی، بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران به خاطر تحریم‌ها آزاد می‌شود، همچنین گفته شده که مبلغ این منابع، هفت میلیارد دلار است.

گفتنی است که براساس گزارش‌ها و آمارهای ارائه شده، میزان مجموع پول‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور حدود ۳۰ الی ۴۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است؛ این‌چنین‌که هفت میلیارد دلار در کره جنوبی، شش میلیارد دلار در عراق، ۱.۵ میلیارد دلار ژاپن، ۱.۶ میلیارد دلار لوکزامبورگ و ۲۰ میلیارد دلار در چین مسدود است و اکنون هم قرار است هفت میلیارد دلار در کره جنوبی آزاد شود.

آزادسازی ۷ میلیارد دلاری منابع ایران در کره جنوبی

همان‌طورکه اشاره شد، بزرگ‌ترین بخش این منابع مسدود شده، مربوط به چین (۲۰ میلیارد دلار) و کره‌جنوبی (هفت میلیارد دلار) می‌شود، در شرایط فعلی سخن از آزادسازی منابع ارزی در کره جنوبی است و به نظر می‌رسد همین میزان هم بتواند اقتصاد ایران را تحریک کند.

نزدیک به پنج سال است که برای آزادسازی منابع ارزی ایران تلاش می‌شود، به‌طوری‌که هر کدام از کشورهای بدهکار، نفت ایران را خریداری کرده اما به دلیل تحریم‌ها بدهی خود را به ایران پرداخت نکرده‌اند و قرار بوده با احیای برجام این کشورها بدهی خود را تسویه کنند.

یکی از مهم‌ترین این بدهکاران، کره جنوبی است که با توجه به نتیجه‌گرفتن فعلی در مذاکرات، قرار بر آزادسازی نقدینگی ایران از این کشور است.

هر چند با وجود تحریم‌های جدید علیه ایران این موضوع تقریباً ناممکن به نظر می‌آید اما در همین حال، رئیس‌کل بانک مرکزی از پیشرفت خوب در مذاکرات برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران خبر داده است.

طبق گفته علی صالح‌آبادی، توافق خوبی با همکاری وزارت امور خارجه انجام شده و در این راستا حساب‌هایی معرفی و هماهنگی لازم برای آزادسازی ارزهای مسدودی انجام شده است. اکنون با همکاری و کمک دستگاه دیپلماسی، پیشرفت بسیار جدی در توافق داشته‌ایم و مقرر شده تا بخشی از منابع ارزی مسدود شده در انگلیس پس از ۴۰ سال آزاد شود.

آثار منابع آزاد شده ملموس باشد

اما موضوع اصلی آن است که اگر این منابع بلوکه شده یا بخشی از آن آزاد و وارد کشور شود، چه تحولاتی در اقتصاد ایران رخ خواهد داد؟ آیا اساساً مبلغ به میزانی است که بتواند تغییراتی را به وجود آورد؟ از دیدگاه مسئولان و کارشناسان، منابع ارزی، جزئی از دارایی‌های ملت ایران بوده و باید در راستای منافع کشور مورد استفاده قرار گیرد.

به گفته حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، منابع ارزی بلوکه شده ایران به ملت ایران تعلق دارد که در برخی کشورها که به دلیل تحریم و قفل بودن سیستم نقل‌وانتقال پول سال‌هاست مسدود است، بنابراین در صورت آزادسازی، علاوه بر به‌کارگیری آن در بخش‌های مولد اقتصادی، آحاد مردم باید از مزایای آن بهره‌مند شوند.

وی با بیان اینکه با ورود این منابع عظیم به کشور، بی‌تردید باید گشایشی مستمر و قابل‌توجه در اقتصاد کشور به‌خصوص اقتصاد خانوار ایجاد شود، اظهار می‌کند: اثرات برخورداری کشور از این منابع کلان البته با به‌کارگیری آن در توسعه اقتصاد کشور، می‌تواند رهگشایی برای تقویت بنیه و بهبود وضعیت کلی جامعه شود.

عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی تصریح می‌کند: در صورت دستیابی به این منابع و مدیریت درست در به‌کارگیری آن جامعه باید آثار آن را به‌خوبی در زندگی خود لمس کنند. آثاری که گذرا نباشد بلکه به‌صورت پایدار مردم و اقتصاد کشور از آن برخوردار شوند.

تثبیت اقتصاد، اولین تأثیر آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده

هوشنگ شجری، اقتصاددان اظهار می‌کند: هنوز مشخص نیست که واقعاً منابعی وارد ایران خواهد شد یا خیر، ولی اگر فرض را بر مثبت بودن و آزادسازی بخشی از دلارهای بلوکه شده قرار دهیم، این نوع از جابه‌جایی دو اثر خواهد داشت.

وی تصریح می‌کند: در درجه اول با تأثیرات روانی چنین نقل و انتقال مالی به کشور روبه‌رو می‌شویم و خواه‌ناخواه به کاهش نرخ ارز منجر می‌شود. تأثیر دوم که واقعی خواهد بود، وابسته به سیاست‌های بانک مرکزی است، اینکه این بانک چه تصمیمی برای ارزهای تزریق شده به ایران خواهد گرفت و تصمیم بانک مرکزی تأثیر مستقیم بر شرایط اقتصادی کشور خواهد داشت.

این اقتصاددان تأکید می‌کند: احتمال دارد با توجه به کمبود ارز، بخشی از این منابع را به بازار تزریق کند و ممکن است سیاستی دیگر در پیش گیرد و ارز وارد شده را به بازار تزریق نکند که در هر مورد، با نتایجی متفاوت روبه‌رو می‌شویم اما در مجموع آزادسازی منابع ارزی ایران، تأثیر تثبیتی را به دنبال خواهد داشت.

دلارهای آزاد شده باید صرف تکمیل زیرساخت‌ها شود

در این باره عبدالمجید شیخی، کارشناسی اقتصادی اظهار می‌کند: دلارهای آزادشده باید برای تکمیل زیرساخت‌های دانش بنیان و به‌روز کردن شبکه راه‌آهن برای اتصال به پیمان‌های منطقه‌ای صرف شود، با توجه به حضور ایران پیمان‌های منطقه‌ای و تبدیل شدن به در شاهراه مبادلات بین‌المللی شرق و غرب آسیا، این منابع باید صرف تکمیل زیرساخت‌ها شود و در امور جاری نباید خرج شود. البته دولت نباید ما به ازای ریالی آن را خرج کرده باشد.

وی اضافه می‌کند: اکنون با توجه به اینکه هم‌اکنون در کشور با تنش‌های آبی و خشکسالی مواجه هستیم، باید بخشی از این منابع صرف طرح آبخیزداری شود تا از تنش آبی خارج شویم و منابع آبی جدید کشف و ذخیره‌سازی کنیم تا در مواقع خشکسالی وارد بحران نشویم و در مواقع پر بارش دچار سیل نشویم. اینها طرح‌هایی است نیاز به منابع مالی دارد و بهتر است تا دلارهای آزاد شده در این امور صرف شود.

این کارشناس اقتصادی در خصوص عرضه این منابع به بازار ارز می‌گوید: در بازار ارز با مازاد عرضه مواجه هستیم و عرضه این دلارها به بازار ارز می‌تواند در کاهش نرخ ارز مؤثر باشد.