40 روز اختلال در اينترنت، سرگرداني بيش از 45 ميليون ايراني با فيلترينگ دو پلتفرم اصلي که مراوده‌هاي روزانه مردم و کسب و کار ميليون‌ها نفر از طريق آن بود.
اختلال اینترنت را کسی گردن نمی‌گیرد!
40 روز اختلال در اينترنت، سرگرداني بيش از 45 ميليون ايراني با فيلترينگ دو پلتفرم اصلي که مراوده‌هاي روزانه مردم و کسب و کار ميليون‌ها نفر از طريق آن بود.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از آرمان امروز؛ اين اختلال که با شروع ناآرامي‌ها در کشور آغاز شد بارها وزير ارتباطات دولت سيزدهم اعلام کرده فيلتر شدن يا برداشتن فيلتر جزو اختيارات وزارتخانه نيست.
در اين شرايط چند روز پيش مصطفي طاهري، نماينده زنجان و طارم در مجلس شوراي اسلامي بحث‌هاي مربوط به فضاي مجازي، اينترنت و مديريت اين حوزه مربوط به امروز و آينده کشور است، گفت: فيلترينگ واتساپ و اينستاگرام مصوبه شوراي عالي امنيت ملي را دارد و تعيين تکليف آن تا زمان ايجاد ثبات زمان خواهد برد، ضمن اينکه اين پلتفرم‌ها بايد نسبت به عملکرد کاربران خود پاسخگو باشند.
اين گفته در شرايطي مطرح مي‌شود که رئيس جهمور، رئيس شوراي امنيت ملي نيز است و اين موضوع با صحبت‌هاي روز گذشته سخنگوي دولت به‌نوعي همخواني دارد. رئيس جمهور کشورمان در خرداد 1400 گفته بود: ببينيد فيلتر اينستاگرام يکي از آن اتهاماتي است آقايان به خاطر منافع‌شان به من مي‌زنند! آخه اين يک چيزي‌ست که زمينه کسب و کار مردم است، مردم روي اين دارند درآمد کسب مي‌کنند! آخه کسي مي‌آيد محل درآمد مردم را تعطيل کند؟
اما چند روز پيش معاونت پژوهشي سازمان امور مالياتي در آخرين گزارش خود، ضريب نفوذ اينترنت را در ايران 112 درصد و تعداد کاربران آن را 94 ميليون نفر اعلام کرد. همچنين بيش از يک ميليون صفحه فارسي از طريق اينستاگرام کسب درآمد حداقلي دارند.
دولت اينترنت را قطع نکرده است
با اين حال قطع اينترنت و فيلترينگ دو پلتفرم محبوب ايراني‌ها، واکنش‌هاي زيادي به همراه داشت. يک کارشناس حوزه سياست در گفت‌وگو به نامه نيوز با اشاره به از دست رفتن 400 تا 500 هزار رديف شغلي بر اثر قطعي اينترنت، گفته بود: دولتي که قرار بود اينترنت پرسرعت و ارزان به مردم بدهد، اينترنت را قطع کرد.
در اين شرايط روز گذشته بهادري جهرمي با اشاره به علت قطعي اينترنت پس از حوادث اخير، اظهار کرد: دولت سيزدهم هيچ وقت اينترنت را قطع نکرده، بلکه برخي پيام رسان‌هاي خاص فيلتر شدند اين در حالي است که دولت قبل از حوادث مشابه تمام اينترنت را قطع مي کرد و استثنايي قائل نمي‌شد.
وي همچنين معتقد است که اينستاگرام به چه بهانه‌اي عکس سردار سليماني را حذف مي‌کند اما آموزش ساخت کوکتل مولوتوف، پاره شدن گلوي سرباز و ساير تصاوير خشونت آميز را به راحتي پخش مي‌کند، اين شبکه اجتماعي تحت کنترل حاکميت ديکتاتوري آمريکا عمل مي‌کند.
چند ساعت پس از اين توضيحات، سردار جلالي رئيس سازمان پدافند غير عامل گفت: اهمال کاري دولت قبل فرش قرمز براي حضور اينستاگرام و واتساپ در کشور بود، کساني که از تلگرام استقبال کرده بودند امروز مسئول عدم امنيت افکار عمومي هستند!
تفاوت قطعي اينترنت در ايران با اروپا و آمريکا
اما چه کسي اينترنت را قطع کرده؟ اين سوال را از سهيل تقوي، کارشناس فضاي مجازي و اينترنت جويا شديم و او درباره سخنان اخير سخنگوي دولت در مورد قطع اينترنت در روزهاي ناآرام کشوربه مي‌گويد: اگر بخواهيم واقع بينانه و منصفانه به موضوع نگاه کنيم، نسبت به ناآرامي‌هاي سال 98 که در آن حدود 2 هفته تا 10 روز اينترنت کاملا قطع بود، اين‌بار شايد فقط يک تا دو روز اينترنت به صورت کامل قطع شد، ضمن آنکه در آن اعتراضات حتي سايت‌ها و پلتفرم‌هاي داخلي نيز به خاطر وابستگي‌شان به ريجسترهاي خارجي، دچار اختلال هاي شديدي شده بودند، ولي امروز، اين‌سايت‌ها و پلتفرم‌هاي داخلي بدون مشکل به کار خود ادامه مي‌دهند.
وی افزود: در واقع اينها براي کشور ما گامي رو به‌جلو محسوب مي‌شود! اما در سوي مخالف و در جريان اعتراض‌هاي اخير اما تقريبا همه شبکه‌هاي اجتماعي موثر و مهم به طور کامل قطع شده که خود به فاکتوري چالش برانگيز براي مردم بدل شده است.
اين کارشناس فضاي مجازي در بخش ديگري ازسخنانش در مورد کاهش سرعت اينترنت نيز معتقد است شايد در روزهاي ابتدايي ناآرامي‌ها، سرعت اينترنت در شهرها يا بخش‌هايي که شاهد اعتراضات بودند، به شدت کاهش پيدا کرد ولي بعد از چند روز سرعت تا حدودي بهبود پيدا کرد و ديگر سرعت پايين نيامد.
تقوي همچنين در خصوص برخورد ساير کشورها در عرصه فضاي مجازي و اينترنت، با مقوله اعتراض‌ها نيز گفت: اصولا کشورهاي مختلف در اين زمينه تجارب مختلفي را داشته‌اند و نمي‌توان اين موضوع را به مسائل داخلي گره زد. برخي از آنها کاملا اينترنت را قطع مي‌کنند و برخي ديگر مانند کشورهاي اروپايي براي «افراد» محدوديت ايجاد مي‌کنند ولي کاري به فضاي مجازي و شبکه هاي اجتماعي ندارند. مانند تجربه‌هاي اعتراض‌ها در انگليس يا تجربه آمريکا در جريان جنبش وال‌استريت يا اعتراضات ترامپ که اينترنت به‌طور کامل قطع شد. در حقيقت اين کشورها به‌دليل اينکه خودشان مالک پلتفرم هاي مطرح دنيا هستند از روش هاي نرم در اعتراض ها استفاده مي‌کنند، ولي در کشور ما از روش‌هاي سخت‌تر (قطعي اينترنت، فيلترينگ، عدم توجه به کسب و کار ميليون‌ها نفر و… استفاده مي‌کند.
طرح طبقاتي اينترنت محکوم به شکست
اما چند روز پيش بود که طرح مجلس براي اينترنت طبقاتي مدنظر قرار گرفت و براساس آن، احمد راستينه، سخنگوي کميسيون فرهنگي مجلس اعلام کرد: سطوح مختلف دسترسي به اينترنت در کشور و براي اقشار گوناگون در مجلس مطرح شد حضور در پلتفرم‌هاي فيلتر شده مانند توييتر و يوتوب براي امري به نام «جهاد تبيين» ضروري است.
حسينعلي افخمي پژوهشگر حوزه مطالعات ارتباطات، استاد دانشگاه و مدير گروه رشته روابط عمومي دانشگاه علامه طباطبايي، در پاسخ به اين پرسش که طرح طبقاتي کردن دسترسي به اينترنت بين‌الملل چقدر قابل اجرا است و چقدر با اصل عدالت در تناقض است، گفت: نابرابري دسترسي به اينترنت و طبقاتي کردن آن عاملي است که به شکاف ديجيتال دامن مي‌زند؛ شکاف ديجيتال بلايي سر جامعه مي‌آورد که در آن جامعه نادار از نظر پيشرفت عقب خواهد ماند و جامعه دارا رشد خواهد کرد و جلو مي‌رود. اين نگراني همواره براي سازمان ملل نيز وجود داشته است و در نتيجه براي کشورهاي ناتوان مالي مانند آفريقا در مرحله‌اي توسط سازمان ملل لپ تاپ هاي رايگان تهيه شد.
افخمي در ادامه با اشاره به اين موضوع که ايران، چين را الگو خود قرار داده است؛ گفت: بايد گفت که نمي‌شود چين را الگو قرار داد اين کشور دو تفاوت عمده با ايران دارد؛ يک آنکه يک نظام برنامه ريزي شده‌اي است با يک سيستم تک حزبي کمونيست و يا سوسياليست که قدرت تصميم گيري و اجرايي را آن حزب دارد و قدرت قانون گذاري را نيز در اختيار دارد اما در ايران ما نه حزب واحدي داريم که قدرت مطلقه داشته باشد و در وهله دوم نظام رفاه عمومي ما نيز مانند کشور چين نيست که بهداشت رايگان داشته باشد.
