بیمه کشاورزی، چتری برای همه فصول

تا همیشه حامی کشاورزان

فعالیت در بخش کشاورزی و حوزه‌های مختلف زیرمجموعه آن مانند زراعت، باغبانی، دام، طیور، شیلات، زنبورعسل و دیگر فعالیت‌هایی که در این بخش قرار می‌گیرند، علاوه‌بر دشواری‌ها و مشکلاتی که از نظر سیاست‌گذاری‌ها، مدیریت، تامین نهاده و … دارد، با مخاطرات و تهدیدهایی مانند شیوع آفات، بیماری‌ها، سیل، زلزله، سرما، گرما و بسیاری موارد دیگر دست‌وپنجه نرم می‌کند که این مسئله سرمایه‌گذاری‌ها و زحمات صرف شده در این حوزه را به‌ شکل جدی با تهدید روبه‎رو می‌کند.

از آنجا که 13 آذر هر سال برند بیمه کشاورزی در دیدگاه صاحب‌نظران ارج گذاشته می‌شود، ماهنامه سراسری دام و کشت و صنعت، گزارشی اجمالی در رابطه با حمایت از کارآفرینی و بهره‌برداری کشاورزی تهیه کرده است که در شماره بعدی مطلبی جامع و فراگیر در این زمینه ارائه خواهد نمود.

از طرفی با توجه به نقش بخش کشاورزی در تامین امنیت غذایی جامعه، دولت‌ها برآنند تا با ارائه خدمات و تسهیلات ویژه به کشاورزان، آن‌ها را ترغیب به سرمایه‌گذاری و ادامه فعالیت در این مشاغل ارزشمند کنند.

در این میان شاید یکی از مهم‌ترین روش‌های حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی را بتوان در قالب طرح‌های بیمه محصولات به آنها ارائه کرد تا فعالان عرصه تولید غذا، در بستری مطمئن و آسوده به تولید در این بخش ادامه دهند. از این‌رو به‌نظر می‌رسد، چنانچه دولت‌ها اراده‌ای بر حمایت از بخش کشاورزی داشته باشند، یکی از بهترین، کارشناسی‌ترین و منطقی‌ترین راه‌های کمک به کشاورزان و تولیدکنندگان واقعی بخش کشاورزی، بالا بردن کیفیت بیمه محصولات کشاورزی و جذاب‌تر کردن آن برای تولیدکنندگان(پایداری تولید) است.

در ایران،‌ دستگاه متولی این کار صندوق بیمه محصولات کشاورزی است که پس از چهار دهه فعالیت و تجربه، پیشرفت بسیاری از نظر کمیت و کیفیت حاصل کرده و هرچند که از نظر افزایش کیفیت خدمات و جلب توجه بهره‌برداران بخش کشاورزی هنوز راه‌های نرفته زیادی در پیش‌رو دارد اما فارغ از برخی کاستی‎ها، نباید نیمه پُر لیوان را از نظر دور داشت و پیشرفت‌های آن را نادیده گرفت.

به‌ویژه در سال‌های اخیر شاهد تحولات بسیار جدی و اساسی و تاثیرگذار در خدمات‎دهی صندوق بیمه کشاورزی به بهره‌برداران بوده‌ایم. به همین دلیل در گفت‌وگو با محمدابراهیم حسن‌نژاد، قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی، بیشتر با چگونگی خدمات‌دهی این صندوق به فعالان بخش کشاورزی آشنا خواهیم شد.

مهندس محمد ابراهیم حسن‌نژاد که 10 سال سابقه ریاست سازمان جهادکشاورزی را در پیشینه مدیریت خود دارد اینک 7 سالی است که به‌عنوان یک مدیر ملی، حمایت از تولید و پایداری آن را در صندوق بیمه کشاورزی وجه همت خود قرار داده است. همچنین، با همراهی و همکاری اعضاء هیات‌مدیره، مدیران میانی و مسئولان بیمه کشاورزی در استان‌ها سعی در ارتقاء جایگاه کشاورزی و بهره‌وری داشته و دارد.

تصویب برنامه‌ها در مجمع صندوق

حسن‌نژاد، قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی در گفت‎وگو با خبرنگار ما توضیح داد: «مجمع صندوق بیمه کشاورزی، متشکل از وزیر جهادکشاورزی، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه، وزیر امور اقتصادی‌ودارایی و وزیر صنعت، معدن‌وتجارت است که در جلسات مجمع حضور یافته و برنامه‌های صندوق را برای ارائه صورت‌های مالی بررسی و تصویب می‌کنند.

با توجه به این‌که در آستانه سال زراعی 1401-1400 قرار داریم، هر ساله قبل از شروع سال زراعی جدید، نسبت به تنظیم برنامه‌های آن سال با مصوبه مجمع صندوق بیمه کشاورزی اقدام می‌کنیم. به همین منظور، مجمع صندوق بیمه کشاورزی در پایان خرداد امسال برگزار و برنامه‌های سال آتی صندوق مصوب شده است. در واقع برنامه‌هایی که در سال زراعی آتی باید از مهر اجرایی شود، مانند؛ مشخص‌شدن تعرفه‌ها، میزان تعهدات برای هر محصول، نوع و تعداد طرح‌ها و گزینه‌ها و نوع و میزان یارانه‌ای که دولت به هر محصول خواهد داد، در قالب یک برنامه مدون در صندوق بیمه تنظیم و به تصویب مجمع صندوق بیمه کشاورزی ‌رسیده و سپس وارد فاز اجرایی می‌شود.

افزایش قابل توجه میزان پرداخت غرامت به کشاورزان

حسن‌نژاد در مورد افزایش میزان پرداخت خسارت‌ها گفت:‌ با توجه به این‌که قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی رشد قابل‌توجهی نسبت به سال گذشته داشته، باید بنابر آن سطح پرداخت غرامت به کشاورزان ارتقاء یابد. وقتی سطح پرداخت غرامت ارتقاء پیدا کند، بنابراین حق‌بیمه‌ها هم افزایش می‌یابد.

صندوق بیمه کشاورزی، به میزانی که یارانه آن توسط دولت پرداخت شود و حق بیمه آن توسط کشاورزان قابل دریافت باشد، به همان نسبت تعهدات را افزایش می‌دهد؛ البته ذکر این نکته ضرورت دارد که تعهد پرداخت غرامت را بدون حساب و کتاب نمی‌توان بالا برد، چرا که این امر متأثر از حق بیمه است و هرچه تعهد بالاتر برود، حق بیمه هم لزوماً افزایش خواهد یافت؛ بنابراین در سطحی که تأمین آن برای کشاورزان مقدور باشد و یارانه آن توسط دولت نیز تامین شود، امکان افزایش حق‎ بیمه وجود دارد.

وی افزود: درخصوص محصولات زراعی، در سال زراعی جدید به‌طور میانگین 50درصد تعهدات نسبت به سال گذشته افزایش داده شده، چون به مطلوبیت بیمه کشاورزی کمک می‌کند و خواسته کشاورزان هم همین است.

کشاورزان معمولاً درخواست افزایش میزان تعهد صندوق برای پرداخت غرامت را دارند اما شرایط مالی نیز باید این امکان را به ما بدهد.

حمایت‌های ویژه از کشت قراردادی

حسن‌نژاد همچنین اعلام کرد:‌ در برنامه سال زراعی جدید، برای کشت قراردادی، حمایت‌های ویژه تعرفه‌ای‌ در نظر گرفته‌ایم. هلدینگ‌هایی که تمایل داشته باشند در بخش کشاورزی برای خرید و تحویل‌گرفتن محصول اقدام و در این مورد به کشاورزان تضمین دهند، هم برای هلدینگ‌ها و هم برای کشاورزان در تعرفه‌ها تخفیف قائل خواهیم شد و بیمه‌نامه‌هایی در قالب کشت‌های قراردادی صادر خواهد شد. البته سال گذشته درباره کلزا و گوجه‌فرنگی این موضوع اجرایی‌شده که خوشبختانه اثرات و نتایج خوبی داشت و در برنامه‌های سال زراعی جدید نیز همین موضوع مطرح است.

وی افزود: با توجه به این‌که یکی از برنامه‌های اساسی وزیر محترم جهادکشاورزی، توسعه کشت‌ قراردادی است، این مسأله در خدمات صندوق بیمه گنجانده‌ شده و از کشت‌ قراردادی حمایت ویژه‌ای خواهیم کرد.

اخیراً وزارت جهادکشاورزی حتی در ارتباط با گندم هم به‌ سمت کشت قراردادی رفته که در برنامه‌ریزی آینده ما نیز این مسأله لحاظ می‌شود و حمایت قابل‌توجهی از کشت قراردادی انجام خواهد گرفت.

یاریگر وزارتخانه در طرح تحول کشت دیم

قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی با اشاره به طرح‌های و برنامه‌های مدون وزارت جهادکشاورزی در ارتباط با تحول در کشت دیم، گفت: حمایت تعرفه‌ای از بیمه محصولات دیم نیز جزو برنامه‌های جدید صندوق است. در واقع حمایت‌های تعرفه‌ای در ارتباط با طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور از سال گذشته در دستور قرار داشته و امسال این حمایت در سطح سه ‌برابری اراضی نسبت به سال قبل دنبال خواهد شد که در این حمایت تعرفه‌ای، حق بیمه‌ها ارزان‌تر بوده و کشاورزان با سهولت بیشتری می‌توانند از این حمایت‌ها برخوردار شوند.

همچنین، بخش قابل‌توجهی از حق بیمه این طرح توسط دولت و بخشی نیز توسط ستاد اجرایی فرمان امام‌خمینی(ره) تأمین شده و سهم پرداختی توسط کشاورزان در این مورد بسیار اندک است.

پوشش بیمه‌ای آتش‌سوزی

حسن‌نژاد در مورد بیمه آتش‎سوزی هم گفت: توسعه بیمه‌های آتش‌سوزی از دو سال قبل شروع شده و در سال آتی نیز این موضوع ادامه پیدا خواهد کرد.

وی افزود: پیش از این پوشش بیمه‌ای در قبال آتش‌سوزی برای محصولات کشاورزی و باغی وجود نداشت و این مسئله یکی از موارد درخواستی اغلب کشاورزان بود. بنابراین صندوق بیمه کشاورزی نیز در راستای پاسخ به این درخواست‌ها، در برنامه سال جدید و با تعرفه بسیار مناسب آن را در خدمات بیمه‌ای خود برای بهره‌برداران گنجانده و توصیه می‌شود از این نوع بیمه حتماً استفاده کنند.

افزایش تعهدات بیمه‌ای محصولات باغی

حسن‌نژاد با اشاره به بالا بودن میزان مخاطرات در محصولات باغی، گفت: در این مورد تعهدات را نسبت به سال قبل 20درصد افزایش داده‌ایم؛ همچنین تعهدات سطوح بیمه تنه درختان را که به‌دلیل مخاطرات و آسیب‌های ناشی از آن، موضوع با اهمیتی محسوب می‌شود را افزایش داده‌ایم که مورد استقبال باغداران قرار گرفته است.

وی در مورد گلخانه‎ها هم گفت: با توجه به خواسته‌های گلخانه‌داران کشور، برقراری تعرفه‌های چندساله در گلخانه‌ها اجرایی شده است که بنابر آن و با توجه به اینکه گلخانه‌داران تسهیلات بانکی چهار تا پنج‌ساله می‌گیرند، متناسب با همان تسهیلات، قرارداد بیمه‌ای را وضع کرده‌ایم که متقاضی بتواند با یک‌بار بیمه، محصول گلخانه‌ای خود را برای پنج‌سال بیمه نماید و نیاز به مراجعه هرساله نباشد.

بیمه ماشین‌های کشاورزی

حسن‌نژاد گفت: در ارتباط با ماشین‌های کشاورزی که جزو عوامل تولید محسوب می‌شود نیز بیمه‌های کوتاه‌مدت و چندساله در نظر گرفته گرفته‌ایم؛ چرا که ممکن است یک متقاضی بخواهد تراکتور خود را برای مدت شش‌ماه، یک سال یا برای چندسال بیمه کند که همه آنها امکان‌پذیر شده است.

دام و طیور و جبران مافات

قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی درباره بیمه دام و طیور هم گفت: میزان تعهد صندوق بیمه کشاورزی، 80درصد ارزش دام و طیور در نظر گرفته شده و این مبلغ به‌روز محاسبه و خسارت براساس آن پرداخت می‌شود و در این مورد بین 10 تا 35درصد رشد بیمه اتفاق افتاده و این میزان با توجه به نوع مرغ (گوشتی، تخم‌گذار و …) متفاوت است. همچنین سطح پوشش پرداخت بیمه دام افزایش داده شده؛ زیرا بیمه اجباری دام، یک قانون است و استنکاف از آن مجاز نبوده و سال به سال تلاش خواهد شد تا سطح این تعهد افزایش یابد.

حسن‌نژاد در ادامه با اشاره به افزایش 268درصدی سطح بیمه دام در سال زراعی موجود نسبت به سال قبل از آن، گفت: تلاش می‌کنیم سطح بیمه دام برای سال آینده نیز 50درصد افزایش یابد که البته میزان آن برای دام‌های مختلف متفاوت می‌باشد؛ برای مثال سطح بیمه در دام‌های روستایی و دام سنگین از رشد خوبی برخوردار بوده و تلاش می‎کنیم تا دامداری‎های کوچک بتوانند از آن بهره‌مند شوند.

وی افزود: همچنین پوشش تلفات مرگ‌ومیر در گاوهای بومی و آمیخته، به‌صورت تمام خطر، جزو برنامه‌های صندوق بیمه است؛ چرا که قبل از این، در دام‌ها نوع بیماری باید توسط دامپزشک مشخص و تأیید می‌شد که دام بر اثر بیماری قید شده در بیمه‌نامه تلف گردیده و سپس حق بیمه پرداخت می‌شد. اما هم‌اکنون این نوع بیمه، به‎صورت تمام‌خطر تعریف شده و دامداران در ارتباط با بیمه دام آمیخته، خیالشان راحت است که در صورت تلف ‌شدن دام بیمه شده بر اثر هر نوع بیماری و خطراتی، غرامت به آن‌ها پرداخت خواهد شد.

تأسیسات و انبارهای دامداران

وی در ادامه گفت: اجرای طرح بیمه ساختمان، تأسیسات و انبارهای دامداری‌ها، همواره خواسته واحدهای دامداری کشور بوده؛ چرا که مقدار زیادی علوفه و سایر نهاده‌ها در انبارها نگهداری می‌شود و اگر آتش‌سوزی یا هر حادثه دیگری رخ دهد، سرمایه آنها در معرض خطر قرار می‌گیرد. بنابراین این طرح در برنامه سال1401 صندوق گنجانده شده و امکان ارائه این نوع بیمه فراهم شده است.

حمایت و بیمه شیلات و آبزیان

قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی در مورد بیمه آبزیان نیز گفت: با توجه به دستورالعمل‌ها و هماهنگی بین صندوق بیمه کشاورزی، سازمان دامپزشکی، شیلات و تشکل‌های آبزی‌پروری اعم‌از سردآبی، گرمابی، پرورش میگو و …، برای سال آتی به شکل گسترده و برای تمام حلقه‌های پرورش آبزیان، بیمه از مبادی تولید انجام خواهد شد؛ به این صورت که از همان مبادی تولید، لارو یا تخم چشم‌‌زده ماهی تا استخرها و واحدهای پرورش را پوشش می‌دهد؛ به بیان دیگر پرورش‌دهندگان، لارو یا چشم تخم‌‌زده را از مراکز تکثیر به‌صورت بیمه‌‌شده خریداری می‌کنند و این کار با همکاری خود تشکل‌ها انجام می‌شود.

حسن‌نژاد افزود: در مورد میگو، اگر دامپزشکی برای جلوگیری از شیوع بیماری، اقدام به معدوم‌سازی نماید، صندوق بیمه هزینه آن را تقبل می‌کند تا به جلوگیری از توسعه بیماری و آلودگی کمک کند.

تحول استراتژیک در ساختار بیمه کشاورزی

وی در ادامه گفت: از موضوعات دیگر که امسال در مجمع صندوق بیمه مورد تأکید قرار گرفت، نوسازی استراتژیک ساختار بیمه کشاورزی است که موضوع بسیار مهمی است؛ زیرا با گذشت حدود 40 سال از عمر صندوق بیمه و توسعه‌ قابل‌توجهی که در بیمه اتفاق افتاده، ساختار آن‌ چنان تغییری نداشته است. در واقع برنامه تغییر ساختار در مصوبات مجمع بوده و حتماً نظرات مجمع در این خصوص را در سال آینده پیگیری خواهیم کرد.

سهم اعتبارات دولت در صندوق بیمه کشاورزی

قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی همچنین عنوان کرد: در زمینه اعتبارات تلاش شد حق بیمه دولت افزایش یابد و در این مورد لازم است توضیح دهم که صندوق بیمه کشاورزی بابت پرداخت غرامت به کشاورزان اعتباری دریافت نمی‌کند، بلکه بابت حق‎بیمه سهم دولت اعتبار دریافت می‌کند؛ یعنی ساز و کاری که قانون‌گذار برای بیمه‌گذار و بیمه کشاورزی در نظر گرفته، این است که بنابر تبصره ۵ قانون ماده واحده بیمه محصولات کشاورزی، دولت می‌تواند بخشی از حق بیمه کشاورزان را تقبل و پرداخت کند تا کشاورزان برای تولید محصول انگیزه داشته و هم این‌که با توجه به ریسک بالایی که در بخش کشاورزی وجود دارد، کشاورزان توان خرید بیمه‌نامه را داشته باشند و محصول خود را تحت‌پوشش بیمه قرار دهند.

حسن‌نژاد توضیح داد: بخشی از اعتباراتی که دولت در قوانین بودجه برای پرداخت به صندوق بیمه پیش‌بینی می‌کند، شامل حق بیمه صندوق کشاورزی است. از طرفی آنچه در سال زراعی1401-1400 در قانون بودجه به‌عنوان سهم دولت در پرداخت بیمه پیش‌بینی شده، سه‌هزار و 232میلیارد تومان بوده و از این رقم حدود 600میلیارد تومان تخصیص‌یافته و 200میلیارد تومان آن پرداخت شده است که رقم فوق‌العاده پایینی است.

امیدواریم با توجه به خسارت‌هایی که امسال اتفاق افتاده و وقوع خشکسالی در استان‌هایی مانند: خوزستان، لرستان، کردستان، آذربایجان‌های‌غربی و شرقی، کرمانشاه، زنجان، سیستان‌وبلوچستان، گلستان، فارس، کهگیلویه‌وبویراحمد، همدان و … سهم دولت در پرداخت بیمه افزایش یابد. وی افزود: البته باید گفت که همه استان‌های کشور در وضعیت خشکسالی بوده و خسارت‌های جدی به کشاورزان وارد شده است و پرداخت خسارت‌های آن‌ها به‌موقع انجام شود. بدیهی است اگر حق بیمه دولت واریز نشود، امکان تأمین و پرداخت خسارت وجود نخواهد داشت.

حسن‌نژاد اعلام کرد: در سال زراعی جاری، میزان بیمه‌گری نسبت سال قبل40درصد رشد داشته است؛ البته این رشد در تعداد بیمه‌نامه‌های مربوط به بخش زراعت 44درصد، تنه درختان 15درصد، در دام سبک 160درصد و در دام سنگین 268درصد بوده است.

براساس این آمار، استقبال کشاورزان از بیمه کشاورزی خیلی خوب ارزیابی شده و امیدواریم این وضعیت همچنان ادامه داشته باشد؛ بدیهی است استقبال کشاورزان تأثیر بسزایی در پرداخت به‌موقع تعهدات دارد و در واقع پرداخت‌هایی که از صندوق بیمه صورت می‌گیرد، به اعتبارات دولتی و روش پرداخت این اعتبارات برمی‌گردد.

فناوری اطلاعات در بیمه کشاورزی

قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی در مورد کاربرد فناوری اطلاعات در صندوق بیمه کشاورزی، گفت: در چند سال گذشته، اقدامات اساسی برای استفاده از تکنولوژی و فناوری اطلاعات در ارزیابی خسارت‌ها صورت گرفته است.

صندوق برای این‌که بتواند ارزیابی خسارت‌ها را به‌موقع انجام داده و بیمه‌نامه‌هایی که در اختیار تولیدکننده قرار می‌گیرد، از سرعت، دقت و صحت بالایی برخوردار باشد، نسبت به استفاده از فناوری IOT، عملیات سنجش از راه دور، بانک‌های اطلاعاتی، شبکه‌های هواشناسی و ایستگاه‌های ماهواره‌ای، اقدام کرده‌ است.

همچنین، تکمیل و توسعه فناوری اطلاعات مکانی صندوق، از اقداماتی است که هم‌اکنون در حوزه فناوری اطلاعات در دست انجام است که این مسأله کمک زیادی به تشخیص موقعیت مکانی موارد بیمه‌شده می‌کند؛ با به‌کارگیری این سامانه، اطلاعات دقیق مکانی حاصل و امکان تشخیص خسارت‌ها از مسیر سنجش از راه دور فراهم می‌شود. البته سامانه اطلاعات مکانی، نیازمند دیتاها و اطلاعاتی است که توسط عوامل و کارگزاران مختلف از اراضی برداشت و به این سامانه منتقل می‌شود.

حسن‌نژاد افزود:‌ در حال‌حاضر کار سنجش از راه دور و ارزیابی خسارت‌ها در مناطقی از کشور عملیاتی شده اما تکمیل آن جزو برنامه‌هایی است که هم‌اکنون در دست اقدام داریم و با استفاده از الگویی‌هایی که در این سامانه پیاده می‌شود، نظارت‌ها گسترده‌تر و روند دیجیتالی‌شدن افزایش خواهد یافت.

وی در ادامه گفت: توسعه و تکمیل فرآیند طرح‌های بیمه‌ای در سامانه جامع بیمه، ازجمله سایر اقدامات اجرایی بوده و صندوق به‌طور مداوم در حال به‌روزکردن سیستم‌ها و طرح‌های خود بوده و به ‌سمت و سوی اجرای طرح‌های بهینه‌تر در حرکت هستیم.

بنابراین پیاده‌سازی این برنامه‌ها در بستر سامانه جامع، جزو برنامه‌های در حال انجام و برنامه‌ریزی برای اجرای محصولات زراعی در کل کشور از زمان کاشت تا برداشت با استفاده از شاخص‌های گیاهی مثل شاخص پوشش گیاهی، شاخص سطح برگ و … با دسترسی آنلاین و با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در حال انجام است.

حسن‌نژاد گفت: علاوه‌‌بر این، تعیین الگوهای چندساله برای انواع شاخص‌های گیاهی جزو برنامه‌های صندوق بیمه در حوزه فناوری اطلاعات است.

هم‌اکنون صندوق بیمه برای پایش مزارع از داده‌های هواشناسی 400 ایستگاه «سینوپتیک» در نقاط مختلف، استفاده می‌کند که البته این آمار ناکافی بوده و باید برای توسعه تعداد ایستگاه‌هایی که به استناد آن‌ها ارزیابی خسارت انجام می‌شود، اقدام شود. برای این‌کار راهی نداریم جز این‌که از ایستگاه‌های مجازی استفاده کنیم.

در این خصوص اقدامات اولیه انجام شده و به‌زودی قادر خواهیم بود در دو هزار و 500 نقطه کشور و در عرصه‌های کشاورزی این آمار را به‌صورت آنلاین دریافت و استفاده کنیم.

صندوق بیمه کشاورزی و حذف موانع

حسن‌نژاد در ادامه گفت:‌ توسعه و ترویج هرچه بیش‌تر بیمه کشاورزی مانند برنامه‌های کاری ما است. وقتی کشاورزان با بروز حوادث اقلیمی دچار مشکل می‌شوند، بیمه کشاورزی به حمایت از آنان می‌آید تا تولید تداوم داشته باشد و زیان‌های وارده جبران ‌شود؛ به‌عبارت دیگر بیمه کشاورزی ریسک را توزیع می‌کند تا امکان ادامه تولید توسط کشاورز فراهم شود؛ چرا که به دلیل شرایط خاص اقلیمی و جغرافیایی، بسیاری از خطرات، کشاورزی ما را تهدید می‌کند.

بنابراین به‌دلیل بسیاری از مخاطرات طبیعی در بخش کشاورزی، نقش بیمه کشاورزی در مدیریت ریسک‌ و جلوگیری از تبدیل آن‌ها به بحران قابل‌توجه است. اگر نتوان ریسکی را که در بخش کشاورزی وجود دارد، با برنامه‌ریزی و پرداخت بیمه کنترل کرد، مسلماً تبدیل به بحران می‌شود و ما ناچار به مدیریت بحران خواهیم بود.

بنابر با حمایت از بیمه کشاورزی می‌توان ریسک تولید را برای بهره‌برداران به حداقل رساند و این امر در نهایت به برداشته‌شدن موانع بخش تولید کمک خواهد کرد.

در شماره آینده سرفصل‌های موفقیت آمیز برنامه‌های بیمه کشاورزی و پروژه‌های آینده مطرح خواهد شد.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۵۷- مهر سال ۱۴۰۰