غذا به مثابه سلاح

مزرعه سبز : از زمانی که برخی کشورها مانند ایالات متحده گندم‌های خود را به آب می‌ریختند تا قیمت جهانی این محصول کاهش پیدا کند، زمان زیادی نمی‌گذرد.

یادداشت/ نادر کریمی جونی؛ کارشناس اقتصاد کشاورزی : در آن هنگام، این نکته بیان می‌شد که برای توازن عرضه و تقاضا ایالات متحده بخشی از محصول گندم خویش را در اقیانوس اطلس می ‎ریزد تا میزان تولید و عرضه جهانی آن کاهش پیدا نکند و قیمت آن ارزان نشود.

در آن زمان برخی مدافعان حقوق بشر و اعضای گروه‌های انسان‌دوست سوال می‌کردند که با توجه به فراوانی گرسنگان در کشورهای آسیایی و آفریقایی، آیا بهتر نیست که این محصولات تولید شده به رایگان و از طریق مراجع معتبر مانند سازمان ملل متحد در میان قحطی‌زدگان، نیازمندان و گرسنگان توزیع شود؟ این افراد نگاه امپریالیستی به موضوع غذا را نگاه بی‌رحمانه و غیرانسانی می‌شمرد و می‌گفتند که ثروتمندان جهان باید مسئولیت خود درباره اقشار و شهروندان فقیر و گرسنه جهان را درک و بر آن عمل کنند.

به همین دلیل، باید سرازیر کردن محصولات کشاورزی به دریاها که فقط برای حفظ قیمت آن انجام می‌شود، متوقف و این محصولات به رایگان به مردم گرسنه و فقیر در کشورهای کمتر توسعه یافته داده شود.

حال تاریخ تکرار شده و از این بار روسیه به نابود کردن غذا برای بهره‌برداری از آن متهم شده است. در این باره وزیر کشاورزی آلمان با متهم کردن روسیه به جهت از بین بردن انبارها غله در اوکراین، اظهار کرده که مسکو از غذا به عنوان سلاح استفاده می کند.

جم اوزدمیر می‌گوید: استراتژی آشکار پوتین دامن زدن آگاهانه به کمبود غلات و محصولات کشاورزی و بالا بردن قیمت آن در بازار جهانی است.

این وزیر دولت آلمان از اینکه نظامیان روسیه در اوکراین به گونه‌ای هدفمند انبارهای غلات را به آتش می‌کشند و تاسیسات و زیرساخت‌های تولید غلات در اوکراین را نابود می‌کنند، ابراز حیرت کرده و گفته است: کشوری که تا پیش از این بخش بزرگی از جهان را تغذیه می‌کرد، اکنون خود به کمک‌های انسان‌دوستانه و مواد غذایی نیازمند شده است.

البته معلوم نیست اظهارات وزیر آلمانی چقدر و چگونه درست باشد؛ اما اگر این اظهارات به همین نحو گفته شده هم درست باشد، موضوع عجیب و شگفت‌انگیزی نیست چه از دوران گذشته غذا و بالاخص محصولات استراتژیک همیشه می‌توانسته‌اند در جایگاه و یا به‌عنوان یک سلاح علیه رقبا و دشمنان به کار برده شوند؛ چنانکه غرب و ایلات متحده آمریکا نیز همین اقدام را با اشکال دیگر انجام می‌داد.

اکنون که دولت‌های اروپایی و ایالات متحده آمریکا از خرید نفت روسیه امتناع می‌ورزید شاید روس‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که تجارت نفت بدون مشتری استفاده کنند؛ در این صورت غلات به مثابه یک سلاح مسکو را در رسیدن به اهدافش و پیروی در جنگ یاری خواهد داد.

با این حال ممکن است روسیه به جای نابودی غلات اوکراین آن به عنوان غنیمت جنگی تصاحب کند، در این صورت حتماً منافع بیشتری عاید مسکو خواهد شد.