هدیه 2 میلیون تنی گندم به وزیر

یکی از برنامه‌های وزیر جهاد کشاورزی افزایش 9 میلیون تنی محصولات کشاورزی در هر سال است که در برنامه‌های کاری خود قول آن را به مجلس و مردم داده است؛ اما چگونه می‌توان با وجود مشکلاتی همچون کمبود آب، خاک و… به این میزان افزایش تولید دست یافت؟

به گزارش مزرعه سبز ، شاید یکی از بهترین راه حل ها در مدیریت ضایعات محصولات کشاورزی باشد که طبق برخی برآوردها در بخش کشاورزی تا 30 درصد محصولات تولید شده به ضایعات تبدیل می‌شوند.

در رابطه با غلات (به ویژه گندم و جو) نیز حدود 10 میلیون تن گندم و جو برداشت می شود که با در نظر گرفتن 30درصد، رقم خیره‌کننده نزدیک به دو الی سه میلیون تن ضایعات برای آن قابل محاسبه است.

در نظر بگیرید که دو الی سه میلیون تن غلات، می‌تواند غذای چند میلیون نفر از افراد جامعه را تامین کند؟!

به فرض خطای 10درصدی در این برآورد، باز هم به ارقامی در حدود 5/ 1 الی 2 میلیون تن می‌رسیم که بسیار زیاد است؛ در حالی که به اعتقاد برخی کارشناسان با انجام برخی اقدامات ساده می‌توان جلوی ضایعات حجم زیادی از این محصولات را گرفت.

محصول استراتژیکی مانند گندم، به طور میانگین سالانه 8 الی 10 میلیون تن و در برخی سال‌ها نیز ارقام 13 تا 14 میلیون تن (طبق برخی آمارها) در کشور ما تولید می‎شود که می‌توان با برداشت اصولی از هرز رفتن نزدیک به سه میلیون تن از این محصول جلوگیری کرد؛ یعنی نزدیک به 40 درصد واردات گندم امسال و خروج ارز بابت داشته‌هایی که حفظ نکردیم.

در بحث جو نیز معمولا بین سه تا چهار میلیون تن برداشت سالانه داریم که رقمی حدود 800 الی 1500 هزار تن از این محصول هنگام برداشت به فنا می رود.

قابل توجه است که بخش زیادی از ضایعات گندم و جو به ریزش و خرد شدن این محصول در هنگام برداشت مربوط می‌شود که عمده علت آن نیز فرسودگی و عملکرد نامناسب کمباین‌های برداشت گندم است.

با وجود اینکه عمر کمباین‌های کشور از حد نرمال بالاتر رفته است و نیاز به نوسازی آن‌ها احساس می‌شود، اما باید توجه داشت که مطابق برخی کارشناسان خبره این کار، در همین کمباین‌های قدیمی نیز می‌توان با انجام برخی اقدامات ساده مقدار ضایعات را به صورت جدی کاهش داد.

به طور کلی، چنانچه آموزش و نظارت مناسبی برای کمباین‌های برداشت غلات وجود داشته باشد و کارشناسانی برای نظارت بر آن آموزش داده شوند، با برخی تنظیمات ساده اما اصولی در بخش‌های برش، کوبش و جداسازی گندم در کمباین‌ها، می‌توان حجم زیادی از ضایعات را کاهش و از آن جلوگیری کرد و مانع دورزیر این محصول استراتژیک شد.

در نظر داشته باشید که از 8 الی 13 میلیون تن گندم تولید شده در کشور 20 الی 30 درصد آن به ضایعات تبدیل می‌شود و اگر فقط 15درصد از ضایعات کاسته شود، افزون بر 5/ 1میلیون تن به میزان تولید اضافه خواهد شد.

در محصول جو نیز حجم زیادی در هنگام برداشت ضایع می‌شود که می‌توان با کمترین اقدامات و بدون تحمیل هزینه‌های چندان زیاد از آن جلوگیری نمود.

حسین کاظمی ـ روزنامه نگار و کارشناس کشاورزی