در نبرد با جنگ تحریمی

هم‌افزایی مثلث رونق تولید

در نبرد با جنگ تحریمی

عبدالعلی طهماسبی، وارسته‌ای از خطه مازندران، فرهیخته، نظریه‌پرداز همراه با اشراف به مسائل اقتصادی است که سال‌هاست کمر همت به تولید بسته، اینک صنعت پرورش طیور وامدار اوست.

طهماسبی یکی از مدرن‌ترین زنجیره‌های تولید گوشت مرغ (از صفر تا 100 زنجیره تولید گوشت مرغ) را بنیانگذاری کرده و سالهاست که ریاست هیأت مدیره انجمن ملی تولیدکنندگان زنجیره‌‌ای گوشت مرغ را عهده‌دار است.

وی در آخرین روز بهار امسال در حضور وزیر اقتصاد و دارائی و همه معاونین این وزارتخانه، مدیران عامل بانک‌های کشور و بیش از ده نماینده مجلس یازدهم، استاندار مازندران و جمعی از فعالان و تولیدکنندگان و کارآفرینان کشور به دفاع تمام قد از بخش کشاورزی و امنیت غذایی پرداخت.

طهماسبی گرچه فعال در صنعت مرغ و نماینده بزرگترین تشکل رسمی صنعت تولید گوشت مرغ است اما در این جلسه هم‌اندیشی با طرح نظرات ملی و مستند، حضار را تحت تأثیر قرار داد و درخواست حمایت از تولیدات همه محصولات کشاورزی کرد.

طراح فکر «مثلث رونق تولید» از ضبط کارخانجات و واحدهای تولیدی بدهکار بانکی که باید در سال‌های «رونق تولید و جهش تولید» کار می‌کردند انتقاد کرد. از موانع صادراتی و عدم ثبات مقررات و رویه‌ها و بهانه‌های سیاسی برای توقف صادرات محصولات کشاورزی صادرات‌محور و موارد دیگر سخن گفت و راهکارهای منطقی ارائه داد.

جالب توجه اینکه دو اصطلاح ابداعی وی «جنگ تحریمی» و ضرورت هم‌افزایی بین «مثلث رونق تولید» در این سخنرانی توجه همگان را جلب کرد:

سلام و احترام به محضر جناب آقای وزیر، استاندار محترم

نمایندگان محترم مجلس، مدیران عامل بانک‌ها

تولیدکنندگان و صنعتگران عزیز؛

تولید و اشتغال به‌عنوان مهمترین اولویت‌های کشور در گذشته، حال و آینده مطرح بوده و هست. در دهه گذشته متوسط نرخ رشد اقتصادی نزدیک به صفر درصد و متوسط نرخ تورم 25 درصد بوده است و این شرایط موجب گردید که قدرت خرید مردم به شدت کاهش یابد و بنگاه‌های تولیدی داخلی با بحران تقاضای موثر مواجه شوند.

در کوتاه مدت راهکار خروج از بحران‌های مذکور توسعه بازارها و به‌‌ویژه توسعه بازارهای صادراتی می‌باشد که با افزایش درآمدهای ارزی، منجر به توانمندسازی خانواده‌ها و به تبع آن بنگاه‌های تولیدی داخلی گشته و در میان مدت تقاضای موثر داخلی را تقویت نموده که سرانجام آن، توسعه، رونق تولید و افزایش اشتغال خواهد بود.

البته بخش‌های مختلف اقتصادی در فرآیند گفته شده دارای سهم مشخص خواهند بود اما در کوتاه‌مدت، بخش‌های کشاورزی و خدمات با عنایت به سرمایه‌بری کمتر، دارای نقش برجسته‌تری می‌باشد.

هوش تجاری

ظرفیت‌سازی صورت گرفته در سال‌های گذشته این امکان را فراهم نموده که ایران به رتبه اول صادرکننده مواد غذایی در منطقه تبدیل گردد. اما این موارد نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توجه به نکات با اهمیتی است که سیاست‌گذاران حوزه پولی و مالی در اقتصاد، دارای نقش تعیین‌کننده در آن باشند.

همانگونه که مستحضرید دچار روزمرگی بوده و در عمل فاقد برنامه‌ریزی مدون برای تولید، مصرف و صادرات هستیم و عملاً استراتژی و راهبردی در موارد فوق نداریم و اگر هوش تجاری را یک فرآیند تکنولوژی محور برای جمع‌آوری دقیق داده‌ها و تحلیل آن‌ها بدانیم، با استفاده از هوش تجاری، تولید، اشتغال و ثروت خلق خواهیم نمود.

در این همایش وزین، سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان دولتی و نمایندگان مجلس، بانک‌ها و تولیدکنندگان را اگر «مثلث رونق تولید» بنامیم، در صورت تصمیم‌سازی درست و تأمین پول از طریق بانک‌ها و مدیریت و تلاش تولیدکنندگان شاهد جهش تولید خواهیم بود.

امروزه تمامی اقتصاددانان اعتقاد دارند که حجم زیاد توجه نقدینگی در اقتصاد کشور، مشکلات تورمی و مشکلات اقتصادی متأثر از آن را به ارمغان آورده است و از سویی دیگر چگونه است که بنگاه‌های تولیدی در گوشه و کنار کشور از مشکلات کمبود نقدینگی رنج می‌برند.

واقعیت این است که نقدینگی وجود دارد اما فضای تولید نا امن و بی‌ثبات شده و در این فضای نا امن و بی‌ثبات، صاحبان نقدینگی به هر سمتی می‌روند به غیر از تولید؛ یا تولید آخرین انتخاب آن‌هاست.

در این خصوص انتظار می‌رود سیاست‌گذاران مالی با طراحی و اجرایی‌سازی سیاست‌های بهینه مالیات ستانی، برخی فعالیت‌های مخرب واسطه‌ای را نا امن نموده و ورود نقدینگی بر بخش‌های تولیدی را رونق بخشند. در شرایط فعلی اگر چه مالیات ستانی به‌عنوان اولویت اول درآمد دولت بسیار حیاتی است اما شایسته است به جای فشار در شرایط رکود به بخش تولید و رجوع به تراکنش‌های بانکی سال‌های گذشته، افزایش درآمدهای مالیاتی از پایه‌های جدید مالیاتی یا کاهش فرارهای مالیاتی در بخش‌های غیرتولیدی و واسطه‌ای مورد نظر قرار گیرد.

پشتیبان سربازان خط مقدم جنگ تحریمی

اعمال معافیت‌های مالیاتی برای بخش کشاورزی و صادرکنندگان و بنگاه‌های تولیدی و صادرات‌گرا، در کنار کاهش برخی هزینه‌ها مانند تأمین اجتماعی، به‌عنوان راهکارهای کم‌هزینه جهت توسعه صادرات کشور در سال‌هایی که ورود ارز به داخل کشور مختل شده است می‌تواند به‌عنوان نیروی پشتیبان سربازان خط مقدم جنگ تحریمی بنگاه‌های تولیدی صادرات‌گرا به‌کار گرفته شود.

البته می‌تواند حمایت‌های مورد نظر دائمی نباشد و با بهبود شرایط موجود، این حمایت‌ها نیز کاهش یابد.

بدیهی است در شرایط بهبود با بنگاه‌های تولیدی بالغ روبرو هستیم که توان پرداخت هزینه‌های تأمین اجتماعی و مالیات را خواهند داشت و روند صادرات را نیز ادامه خواهند داد.

بی‌ثباتی مقررات و رویه‌های اقتصادی

همچنین بنگاه‌های تولیدی نسبت به ایجاد نا اطمینانی‌ها و بی‌ثباتی در متغیرهای اقتصادی حساسند و این موضوع در بخش کشاورزی اهمیت بیشتری دارد. تولیدکنندگان این بخش با نگاه به آینده پیش‌بینی قیمت‌های آتی و سودآوری سرمایه‌گذاری، اقدام به فعالیت نموده و پس از تولید با مشکلاتی مانند قیمت‌گذاری، تغییر قابل توجه قیمت‌ها و نرخ تورم و تغییر دائمی نرخ ارز درگیر می‌باشند.

حقیقت این است که در این شرایط نا اطمینانی، امکان سرمایه‌گذاری محدود یا حتی غیرممکن شده است و با افزایش وابستگی کشور به واردات کالاهای اساسی و ضروری، بازارهای اساسی اقتصاد مانند بازار پول و ارز را تحت تأثیر قرار داده و به عبارت دیگر وارد چرخه خبیث افزایش قیمت‌ها، افزایش نرخ ارز و افزایش وابستگی به واردات خواهیم شد که این زیبنده کشور متقدر ایران با توانمندی‌های عظیم نیروی انسانی و نعمات خدادادی نمی‌باشد.

مزیت نسبی سه استان شمالی بیشتر از هلند؛ اما درآمد صادرات کشاورزی هلند 2 برابر صادرات نفت

سال‌های گذشته ایران

برای پی بردن اهمیت صادرات محصولات کشاورزی، می‌توان کشور هلند را الگو قرار داد. اگرچه رتبه نخست در اکثر محصولات کشاورزی بر تارک استان مازندران می‌درخشد اما تا رسیدن به شرایط مطلوب با کشور هلند مورد مقایسه قرار گیرد. مساحت کشور هلند 41 هزار کیلومترمربع (3 استان شمالی 57 هزار کیلومترمربع) جمعیت هلند 17 میلیون نفر (جمعیت 3 استان شمالی 5/7 میلیون نفر) میانگین بارش هلند 600 میلی‌متر (میانگین بارش 3 استان شمالی 700 میلی‌متر) اما صادرات کشاورزی هلند 2 برابر درآمد نفتی ایران (صادرات نفت سال‌های گذشته) است؟!!

مشکلات و موانع تولید و صادرات به شرح زیر است:

• دو نرخی بودن ارز (حذف ارز 4200 تومانی و ایجاد سبد حمایتی برای اقشار آسیب‌پذیر)

• فقدان زیرساخت صادرات، ریالی بودن قراردادهای فروش و غیرممکن شدن برگشت ارز

• غیرواقعی بودن قیمت پایه صادراتی محصولات کشاورزی و تعرفه گمرکی

• نبود شبکه کارآمد حمل‌ونقل برای پشتیبانی از صادرات محصولات کشاورزی

• ممنوعیت غیرمنتظره صادرات به بهانه تنظیم بازار داخل

• عملیاتی نشدن ظرفیت توافق ایران با اتحادیه گمرکی اوراسیا

• قیمت‌گذاری دستوری و غیرواقعی برای محصولات کشاورزی نظیر گوشت مرغ، تخم‌مرغ، برنج و مرکبات و…

• بهره سنگین تسهیلات بانکی برای تولیدکنندگان

• برگشت به گذشته برای بررسی تراکنش‌های بانکی تولیدکنندگان
• علی الرأس نمودن مبلغ مالیات با کوچکترین بهانه و عدم توجه به معافیت‌های بخش کشاورزی
• درخواست ارائه وثایق شهری از سوی بانک‌ها برای دریافت وام
• فقدان یک رویه کارآمد برای بازگشت واحدهای تملیکی به چرخه تولید

آخرین نفس‌های تولیدکنندگان را دریابید

در پایان باید گفت که تولیدکنندگان در شرایط بسیار اسفبار و اضطرار قرار دارند.

دیگر تپیدن‌های دل‌ها ناله شد، ناله، آخرین نفس‌های حیات تولیدی در حال حبس شدن است. تولیدکنندگان، نهاده‌ها و مواد اولیه تولید را به سختی و چندین برابر قیمت مصوب خریداری می‌نمایند. با تحمل تمامی مشقات و مشکلات حتی در شرایط کرونا، جان بر کف به تولید ادامه می‌دهند، اما مجبورند کالاهای تولید شده را با قیمت‌های دستوری و غیرواقعی عرضه و توزیع کنند.

جناب آقای وزیر، نمایندگان محترم مجلس، استاندار محترم لطفاً کمک نمایید تا تولید استمرار یابد، حمایت کنید تا پرچم تولید، کار و اشتغال برافراشته بماند.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۴۰ - ۱۳۹۹