کینوا خاویار گیاهی

کینوا، به‌عنوان محصول کشاورزی که دارای ارزش غذایی بالایی است و از آن به عنوان خاویار گیاهی یاد می شود، اشاره می‌شود. این محصول کشاورزی در برخی از استان‌ها، مانند آذربایجان‌شرقی به‌صورت پایلوت در حال کشت است.

ضرورت تحول در کشت محصولات کشاورزی

هر چند،کشاورزی از نیاکان ما به میراث مانده اما با رشد علم و فناوری اکنون انجام آن به شکل سنتی، کارآمد و پذیرفته نبوده و تولید ثروت را به دنبال نخواهد داشت.

امروز دنیا نمونه‌های موفقی از کشاورزی را تجربه می‌کند که علاوه‌بر حفظ منابع محدود آب و خاک این فعالیت را اقتصادی کرده و توسعه را برای کشورهای پیشرو به ارمغان آورد.

نگاهی به بخش کشاورزی ایران نیز مؤید این مطلب است که تحرکاتی برای تغییر و بهبود در بخش کشاورزی ایجاد شده اما اقدامات صورت‌گرفته در برابر پتانسیل‌های موجود و در مقایسه با کشورهایی با موقعیت‌های مشابه، بسیار آهسته ارزیابی می‌شود.

در شرایط کنونی و چالش های پیش‌روی کشور، مانند تحریم‌های اقتصادی، وابستگی در انواع نهاده‌ها و همچنین محدودیت‌های منابع آب و خاک می‌باید محورهای توسعه بخش در حوزه کشاورزی از سوی دولت و سرمایه‌گذاران به‌صورت جدی‌تری مورد بررسی قرار گرفته و برای تحول در بخش کشاورزی به‌عنوان بخشی مهم در تامین امنیت غذایی و بالاتر از ان امنیت ملی کشور، راهکارهایی ارائه شود.

معرفی محصولات جدید کشاورزی یکی از زمینه‌های سرمایه‌گذاری جدید در بخش کشاورزی است که می‌تواند ضمن جایگزینی برای کشت‌های پر آب بر، به‌عنوان محصولات غذایی جدید براساس با ذائقه مردم و همچنین با اهداف مقاصد صادراتی و افزایش درآمد به کشاورزان معرفی شود.

باید پذیرفت اکنون از کشت یک محصول که دارای بازار مناسبی نیست، منابع آب و خاک را هدر می‌دهد و صرفا به‌دلیل عادت کشاورزان، کشت می‌شود؛ می‌باید عبور کرد. در این زمان تحول، نقش وزارت جهادکشاورزی به‌عنوان سیاستگذار اصلی بخش، تاثیرگذار است.

کینوا (Quinoa) گیاهی با دانه‌های خوراکی است که در کشورهای غربی مصرف آن به‌عنوان جایگزین سالم‌ غلات(گندم) محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

پروتئین، منیزیم، فیبر، پتاسیم، آهن، کلسیم، فسفر، ویتامین‌های گروه ب، ویتامین ای و آنتی‌اکسیدان‌ها از موادی هستند که به‌وفور در دانه‌های این گیاه وجود دارند. کینوا یکی از معدود گیاهان خوراکی است که همه ۹ آمینو اسید ضروری بدن را دارد.

این گیاه پنج هزار ساله به‌دلیل هضم راحت‌تر و کالری کمتر در دهه‌های اخیر جایگزین گندم و برنج شده است. در دوران قدیم، کینوا را "مادر" همه غلات می‌دانستند و معتقد بودند که دانه‌ای مقدس است. برنج اینکا و خاویارگیاهی از جمله نام‌های دیگر این دانه است.

دانه‌های کینوا در رنگ‌های سفید، قرمز و سیاه وجود دارد. کینوای سفید که کمی به زرد متمایل است را به نام کینوا طلایی هم می‌شناسند. این دانه‌ها ظریف‌تر و سبک‌تر از بقیه رنگ‌ها هستند و بعد از پخت، نرم‌تر می‌شوند.

کینوای قرمز بعد از پخت به رنگ قهوه‌ای دیده می‌شود و کمی شیرین‌تر است. این دانه‌های قرمز که بعد از پخت بافت خود را بیشتر حفظ می‌کند، برای تهیه سالاد مناسب‌تر هستند.
کینوای سیاه هم از دانه‌های سفید، شیرین‌تر است و بعد از پخت هم به همین رنگ دیده می‌شود.

این گیاه گلوتن ندارد و پروتئین بالا و کالری کم باعث شده است این گیاه در بین ورزشکاران ارزش زیادی پیدا کند.

این گیاه به‌دلیل فیبر بالا باعث سیری طولانی‌مدت می‌شود. شاخص گلوکز بالا یکی از عواملی است که گرسنگی را بیشتر می‌کند و منجر به چاقی می‌شود. مصرف مواد غذایی با شاخص گلوکز بالا ابتلا به بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ را نیز افزایش می‌دهد. شاخص گلوکز کینوا، ۵۳ است که از اعداد کم این بازه محسوب می‌شود.

براساس مطالعات کینوا می‌تواند در کنترل قند خون بالا هم مؤثر باشد و به همین دلیل برای افراد دیابتی مناسب است.

پروتئین از آمینواسید ساخته شده است. ۹ نوع آمینو اسید به‌عنوان آمینو اسیدهای ضروری بدن شناخته می‌شوند که بدن قادر به تولید آنها نیست و باید با روش رژیم غذایی دریافت شوند. اگر یک ماده غذایی دارای هر ۹ آمینو اسید ضروری باشد، به‌عنوان یک منبع غنی و کامل از پروتئین شناخته می‌شود.

کینوا یکی از معدود گیاهانی است که همه آمینواسیدهای ضروری بدن را دارد و به همین دلیل یک منبع مفید و غنی از پروتئین به‌شمار می‌رود. مصرف این گیاه برای گیاهخو‌اران هم مفید است و پروتئین بالای آن می‌تواند جایگزین گوشت حیوانی باشد.

کینوا دارای آنتی‌اکسیدان‌های گیاهی به نام فلاونوئید است که مزایای بسیاری بر سلامتی انسان دارند. کامپفرول و کوئرستین دو نوع از این فلاونوئیدها با خواص ضد التهابی، ضد ویروسی، ضد سرطانی و ضد افسردگی هستند که در این گیاه وجود دارند. این مولکول‌ها با رادیکال‌های آزاد مضر در بدن مقابله می‌کنند و می‌توانند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند.

قیمت این محصول در حال حاضر به دلیل واردات و کشت محدود آن در کشور با بسته‌بندی بیش از ۳۵۰ هزار تومان برای یک کیلوگرم برآورد می‌شود این امر بیانگر اقتصادی بودن تولید این محصول است.

فاطمه امیری