استانداردسازی نژاد‌های سگ و سازمان‌های مرتبط

سگ، بخشی از زندگی

انقلاب‌های صنعتی دنیا شیوه‌های زندگی، تولید و فروش و بازاریابی را به شدت تحت تأثیر قرار دادند و تغییرات فراوانی در جامعه ایجاد کردند.

همچنین، پروسه‌ی استانداردسازی که تعریف ساده‌ی آن ایجاد قالبی مشخص برای محصول است بر تمام حرفه‌ها تأثیر بسزایی گذاشت.

صنعت پرورش سگ نیز از این قاعده مستثنی نبود چنان‌که در 200 سال اخیر، استانداردسازی تغییرات بسیاری در این صنعت ایجاد کرد.

از طرفی، مشخص کردن یک چهارچوب برای هر نژاد باعث شد گونه‌های زیبایی به‌صورت خالص باقی بمانند و از سوی دیگر، شروع نمایشگاه‌ها و مسابقات زیبایی سگ باعث شد عملاً سگ‌ها در هر نژاد به دو دسته‌ی Showline (لاین نمایشی) و Workline (لاین کاری) تقسیم شوند.

در مسابقات نمایشی عموماً قضاوت براساس ظاهر و زیبایی سگ انجام می‌گیرد و این موضوع منجر به این شد که پرورش‌دهندگان سگ‌های Showline، فقط به این ویژگی‌ها توجه کنند و موجب گردید تا این رده از سگ‌ها به لحاظ سلامت فیزیکی روز به روز افت کرده و دچار بیماری‌های مختلفی شوند. متأسفانه نژاد‌هایی از سگ وجود دارند که شاخه کاری آن‌ها به‌طور کامل از بین رفته و تنها شاخه نمایشی آن‌ها حفظ شده است.

اما سگ‌های کار با نظام‌مند شدن پرورش و استفاده از تکنولوژی، روز به روز در حال پیشرفت هستند.

نظارت بر پرورش استاندارد

سازمان‌هایی که در جهت نظارت بر پرورش استاندارد شکل گرفتند عموماً به نام Kennel Club شناخته می‌شوند و در کشورهای مختلف فعالیت می‌کنند. برخی از این سازمان‌ها مانند KC، FCI و AKC با کنل کلاب‌های کشورهای بسیاری همکاری دارند و به‌عنوان مرجع شناخته می‌شوند. همچنین فدراسیون‌های مختلف کشوری و منطقه‌ای نیز در برخی نقاط جهان به‌صورت مستقل یا زیرمجموعه‌ای از یک سازمان بزرگ‌تر فعال هستند.

نژادهای خاص

علاوه بر این موضوع، تعدادی از سازمان‌ها به‌صورت تخصصی فقط روی یک نژاد خاص متمرکز هستند که معروف‌ترین آن‌ها WUSV (سازمان جهانی نژاد ژرمن شپهرد) می‌باشد.

استانداردهای سازمان‌های نظارتی با هم متفاوت و هر سازمان براساس سیاست‌ها و استاندارد‌های خود تعدادی از نژادها را در گروه‌بندی‌های مختلف به رسمیت می‌شناسد، در حقیقت هیچ سازمانی به‌عنوان مرجع قانونی استاندارد و نژادشناس سگ در دنیا شناخته نمی‌شود.

پیروی از یک سازمان خاص کاملاً قراردادی و براساس داشتن نماینده اجرایی در آن کشور یا نیاز به حمایت علمی و اطلاعاتی انجام می‌گیرد. در نهایت، طبقه‌بندی، شناسایی و استاندارد نژاد‌های مختلف با کمی تفاوت در تمام سازمان‌ها بدنه یکسانی دارد و تا میزان زیادی دارای هم‌پوشانی است.

گروه‌بندی سگ‌ها

به‌طور کلی سگ‌ها در 7 گروه طبقه‌بندی می‌شوند:

چوپان(Herding)، کاری(working)، شکاری(Hounds)، ورزشی(Sporting)، تریرها(Terriers)، سگ‌های مصاحب(Toys) و گروه متفرقه(Non-Sporting).

گروه چوپان

گروه چوپان شامل سگ‌هایی است که برای حفاظت و مراقبت از گله پرورش یافته‌اند. سگ‌های این گروه همکاری نزدیکی با صاحب خود دارند و قدرت عکس‌العمل و هوش این گروه باعث می‌شود که بسیار آموزش‌پذیر باشد. امروزه گونه‌هایی از این گروه (مثل ژرمن شپهرد) به دلیل این مشخصات در بخش‌های بسیاری مثل پلیس، ارتش، گروه‌های امداد، نجات و مرزبانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گروه کاری

گروه کاری شامل سگ‌هایی است که به‌صورت چندمنظوره از قبیل؛ محافظت از مِلک و خانواده، گله‌داری، شکار و کارهای فیزیکی مثل کشیدن سورتمه، استفاده می‌شده‌اند و اکثر آن‌ها جزو باستانی‌ترین نژاد‌های سگ هستند. سگ‌هایی که هنوز توسط انسان‌ها برای کار استفاده می‌شوند در این گروه قرار دارند.

گروه شکاری

سگ‌های شکاری از دیرباز توسط انسان برای تعقیب و شکار حیوانات مختلف استفاده می‌شوند و با توجه به نوع شکار، هدف و شرایط جغرافیایی دارای ویژگی‌های متفاوتی می‌باشند. سگ‌های شکاری دارای زیرگروه‌های بویا(Scent hounds) بینا(Sight hounds) و تازی(Greyhounds) می‌باشند، البته سگ‌های شکاری دیگری مثل گروه‌هایی از تریر، پونیترها و سترها نیز وجود دارند که در دسته‌بندی‌ها جزو سگ‌های تریر و ورزشی طبقه‌بندی می‌شوند.

گروه ورزشی

گروه سگ‌های ورزشی در حقیقت زیرشاخه‌ای از سگ‌های شکاری است که در گذشته برای ردیابی، شکار و جمع‌آوری ماکیان استفاده می‌شده‌اند. سگ‌های این گروه به دلیل شکار تخصصی ماکیان عموماً دارای قدرت شنای بالا، پوشش پشمالوی ضخیم و ضد آب و سازگاری با شرایط سخت هستند.

گروه تریر

گروه تریر نیز در طول تاریخ به‌عنوان زیرشاخه‌ای از سگ‌های شکاری و آفت‌کش (مانند جوندگان)، در هر گوشه‌ی دنیا مورد استفاده قرار می‌گرفته و به این دلیل دارای گستردگی بسیار فراوانی دارند.

هر چند اکثر اعضای این گروه به دلیل جثه‌های کوچک و موهای بلند و پرپشت امروزه به‌عنوان سگ‌های همدم(Companion) مورد استفاده قرار می‌گیرند، برای بسیاری غیرقابل‌باور است که این موجودات کوچک و ظریف شکارچیانی قهار هم در روی زمین و هم در زیرزمین بوده‌اند.

گروه اسباب‌بازی

گروه سگ‌های مصاحب (ترجمه درست نام این سگ‌ها، اسباب‌بازی است) همگی دارای اندازه‌های ریز و سطح انرژی و فعالیت پایین‌تری نسبت به بقیه گروه‌ها هستند و با تنوع زیاد در نوع پوشش، رنگ و قیافه، نظر تمام مشتریان این بخش را با سلیقه‌های مختلف تأمین می‌کنند.

متفرقه (غیر ورزشی)

شباهت سگ‌های گروه متفرقه (ترجمه درست اسم، «غیرورزشی» است) تنها در دو مورد است، دماغ‌های خیس و چهارپا بودن! در حقیقت اعضای این گروه سگ‌هایی هستند که نوع فعالیت و پرورش آن‌ها در هیچ کدام از 6 دسته‌بندی کلی بالا قرار نمی‌گیرد و دارای تاریخچه و ویژگی‌های انحصاری هستند. اگرچه هر سازمان و نهاد تعریف‌هایی متفاوت درباره نژادشناسی و طبقه‌بندی سگ دارد، این گروه‌بندی 7 تایی به‌طور کلی مورد قبول واقع شده است.

چهار گروه اول این تقسیم‌بندی به‌صورت گسترده برای کار استفاده می‌شوند و خدمات بسیاری در زمینه‌های علمی، آموزشی، نظامی، امدادی و حتی پزشکی به ما ارائه می‌کنند، اما سه گروه بعدی در حال‌حاضر بیشتر وظیفه مصاحبت با انسان را به عهده دارند و به جز در موارد نادر فقط برای زیبایی، پرورش داده می‌شوند.