نگاهی به تولید و تجارت سبزی و صیفی

سبزی‌ها و صیفی‌ها، محصولات بسیار متنوعی هستند و قابلیت کاشت در محیط‌های کوچک و محدودی مثل گلدان‎ها و باغچه ‎ها تا مزارع بزرگ چندین هکتاری را دارند.
این محصولات داراي ارزش اقتصادی بالایی برای تولیدکنندگان بوده و به دلیل اینکه تقاضا برای آنها وجود دارد و همه مردم و جامعه خریدار آنها هستند، همیشه بازار خودشان را دارند؛ چرا که در نوع مصرف نیز دارای تنوع بالایی از مصرف خام گرفته تا خشک شده، پخت جداگانه و استفاده در پخت سایر غذاها کاربرد داشته و از ارزش تغذیه‌ای بالایی نیز برخوردار هستند.
همچنین این محصولات دوره رشد کوتاه‌تری نسبت به محصولات باغی و بسیاری از محصولات زراعی دیگر دارند که همه این موارد از مزیت‎های محصولات سبزی و صیفی محسوب می‌گردند.
در گفت‎گو با جواد باقری، کارشناس و عضو هیات‌مدیره اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران، بازار تولید و مصرف این محصولات را مورد بررسی قرار داده‌ایم:

فصل تولید و توزیع سبزی و صیفی، با توجه به اقلیم‌ها و استان‎های مختلف چه مزیت‌هایی دارد؟

انواع سبزی از آغاز فصل بهار تا ابتدای پاییز در اطراف تهران کشت می‎شود و در برخی استان‎های دیگر نیز بر همین منوال است. در پاییز و زمستان، استان‌های جنوبی کشور به‌خصوص خوزستان ازجمله تولیدکنندگان مهم این محصولات هستند. همچنین بخشی از سبزی مورد نیاز نیز از تولیدات گلخانه‌ای استان اصفهان تامین می‎شود.

قیمت سبزی و میزان تورم نسبت به قبل، چه حاشیه سود و توجیه اقتصادی دارد؟ آیا میوه و سبزی نسبت به تولید و عرضه از یک قیمت واقعی برخوردار است؟

قیمت انواع سبزی نسبت به سال قبل افزایش 100درصدی داشته که عمده دلایل آن، افزایش هزینه‎های تولید شامل قیمت بذر، کارگر، سم، کود، هزینه حمل و نقل و… است. این گرانی باعث شده ضایعات کمتر و علاوه بر آن تولید نیز کاهش پیدا کرده است.
در مورد قیمت میوه و سبزی نیز با توجه به تورم ایجاد شده، از بذر، کود، سم، کارگر، هزینه باربری و …، قیمت‌ها اکثرا واقعی است.

آیا برای تولید سبزی هنوز از روش‎های سنتی و از آب‎های آلوده استفاده می ‎کنند؟

در کشت سبزی عمدتا از روش سنتی استفاده می‎شود. اما از چند سال گذشته با نظارت وزارت جهادکشاورزی، مصرف آب‎های آلوده کنار گذاشته شده است.

سلیقه مشتری در نوع بسته‌بندی و تنوع محصول مهم است. میزان اشتغال‎زایی در عملیات تمیز کردن، بسته‌بندی، خشک کردن، پختن سبزی و … چگونه است؟

در کل، انواع سبزیجات از مرحله کشت تا مصرف چرخه خوب و قابل‌قبولی از نظر اقتصادی دارند که با یک مدیریت کارآمد می‎تواند برای هزاران نفر اشتغالزایی ایجاد نماید.

وضعیت صادرات این محصولات چگونه است؟

سبزی‎های معطر مانند نعناع، ترخون، مرزه و … بیشتر برای صنایع‌تبدیلی و خشک کردن استفاده می‎شود و به‌صورت بسته‌بندی نیز صادر می‎شوند و اگر بسته‌بندی‎ها زیبا و مناسب باشد، حتما چه در داخل و چه در بازارهای صادراتی استقبال بیشتری از آن‌ها خواهد شد.

کشف قیمت محصولات کشاورزی چگونه انجام می شود و نوسان قیمت میوه به چه عواملی بستگی دارد؟

کشف قیمت هفتگی را عرضه و تقاضا مشخص می‎کند. اگر عرضه میوه‌وتره‌بار تولیدی که به میدان بارهای مخصوص خود ارسال می‌شود، بالا باشد، قیمتش مناسب و اگر تولید و عرضه کم شود، قیمتش افزایش می‌یابد.

واردات میوه و محصولات قاچاق چه تاثیری در توجیه اقتصادی تولید آن دارد؟

واردات محصولات کشاورزی قاچاق، علاوه‌بر اینکه روی قیمت تولیدات داخلی موثر است، از همه مهم‎تر اینکه چون بدون نظارت وارد شده، انواع آفت‎های کشاورزی را وارد کشور می‎کند. مانند چند سال قبل که با واردات میوه قاچاق از برخی کشورها، آفت مگس‌مدیترانه‌ای هم وارد شد و خسارت‌های زیادی به محصولات تولیدی داخل وارد کرد.

چند درصد محصولات تولیدی ممتاز و درجه یک هستند؛ آیا محصول ارگانیک نیز تولید می‌شود؟

چون محصولات کشاورزی ما با علم روز تولید نمی‎شود و سورت‌بندی ندارد، اکثرا به‌صورت درهم بسته‌بندی می‎شوند و در کل حدود 30درصد محصولات ممتاز و درجه یک هستند و بقیه درجه دو و سه هستند. محصولات ارگانیک نیز متاسفانه مورد شناسایی دقیق قرار ندارند.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۵۷- مهر سال ۱۴۰۰