ایرانی‌ها کمترین قدرت خرید در جهان را دارند؟

بر اساس آمارهای بانک جهانی، ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی در شاخص قدرت خرید سرانه رتبه‌ ۸۵ دنیا را از میان ۱۹۷ کشور کسب کرده است، یعنی اگر جهان را به دو نیمه تقسیم کنیم، ما در نیمه‌ بالایی قرار داریم.

اخبار سبز کشاورزی ؛ ریال ایران کم‌ارزش‌ترین پول دنیاست، از این جمله چه برداشتی می‌شود؟ اینکه «وضع اقتصادی مردم ایران از همه کشورهای دنیا بدتر است.» ارزش پول ملی ربطی به رفاه ندارد، چراکه با حذف صفرها می‌توان یک‌شبه ارزش پول ملی را بسیار بالا برد، درحالی که رفاه عمومی هیچ تغییری نمی‌کند.

پیش از ورود به بحث، توجه به این نکته ضروری است که مطالب زیر به آن معنا نیست که امروزه وضع اقتصادی مردم بسیار خوب است، در حالی که در دهه 90 مشکلات اقتصادی بسیار زیاد بود و مسئولان باید با روحیه جهادی مشکلات اقتصادی را حل و برای افزایش قدرت پول برنامه‌ریزی می‌کردند.

بیشتر بخوانید: قدرت خرید مردم نصف شد

هدف فقط این جمله است که «ارزش اسمی پول ملی، تعیین‌کننده وضعیت رفاه مردم یک کشور نیست.» اما توضیح آن، این یک واقعیت است که امروز، ریال ایران کم‌ارزش‌تر از سایر ارز‌های ملی است.

از این گزاره معمولا یک برداشت کاملا اشتباه می‌شود؛ وقتی چنین خبری را می‌شنویم، ناخودآگاه گمان می‌کنیم وضع اقتصاد ایران از همه‌ کشورهای دنیا بدتر است و متوسط رفاه یک ایرانی، از رفاه افراد سایر کشورها کمتر است.

به گزارش تسنیم، باید بدانیم ارزش پول ملی، هیچ ربطی به رفاه ندارد، چراکه اولا، با حذف صفرها می‌توان یک‌شبه ارزش پول ملی را بسیار بالا برد، در حالی که در رفاه عمومی هیچ تغییری رخ نمی‌دهد. در ثانی، بررسی وضعیت درآمد در کنار ارزش پول ملی است که می‌تواند وضعیت قدرت خرید مردم را نشان دهد.

ارزش اسمی پول ملی یعنی آن چیزی که روی پول نوشته شده است. مثلا در سال 2020 هر هزار تومان ما تقریبا برابر با 20 افغانی افغانستان بوده است! هزار کجا و 20 کجا. با نگاه اول، به‌نظر می‌رسد باید وضع اقتصاد ما از اقتصاد افغانستان بدتر باشد، اما دقیق‌تر که می‌شویم، می‌بینیم درآمد سرانه در افغانستان در سال 2020 میلادی (بر اساس آمارهای بانک جهانی) به‌طور متوسط برابر با 39هزار و 741 افغانی یعنی معادل 2میلیون و 185هزار تومان در سال بوده، این در حالی است که درآمد سرانه در ایران در سال 2020 (مطابق آمارهای بانک جهانی) برابر با 46میلیون و 900هزار تومان در سال بود.

بنابراین مهم نیست که ارزش یک افغانی نزدیک به 550 ریال است. مهم آن است که بدانیم دریافتی و حقوق افراد چقدر است. در نسبت بین حقوق و ارزش پول ملی است که قدرت خرید معنا پیدا می‌کند. نه مهم است که عدد درآمد سرانه اسمی در ایران از همه جا بالاتر است و نه مهم است که ارزش اسمی پول ملی ما پایین‌ترین در دنیاست! مهم این است که بدانیم قدرت خرید مردم ما به‌طور متوسط در دنیا چه رتبه‌ای دارد.

بر اساس آمارهای بانک جهانی، ایران در سال 2020 میلادی در شاخص قدرت خرید سرانه رتبه‌ 85 دنیا را از میان 197 کشور کسب کرده است، یعنی اگر جهان را به دو نیمه تقسیم کنیم، ما در نیمه‌ بالایی قرار داریم و به‌طور میانگین، قدرت خرید مردم در 112 کشور از ایرانیان کمتر است.

این نشان می‌دهد که اسکناس‌های بی‌ارزش‌ترین پول دنیا، چندان هم بی‌ارزش نیست و توانسته قدرت خرید ایرانیان را از 112 کشور بالاتر نگه‌ دارد. این یعنی چه!؟ یعنی اگرچه ارزش ریال از ارزش پول ملی 197 کشور کمتر است، اما درآمد مردم ما به ریال، به اندازه‌ای هست که بتوانیم با حقوق‌مان، کالاها و خدماتی را بخریم که مردم 112 کشور پایین‌تر از ما توان تهیه‌اش را ندارند.

جالب آن است که برآوردهای صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد قدرت خرید سرانه در ایران تا سال2027 بالاتر هم خواهد رفت. بسیاری از کشورها بوده‌اند که در 40 سال اخیر صفرهای پول‌شان را حذف کردند. همین امروز اگر ما چهار صفر را حذف کنیم، ارزش پول ملی‌ از 81 کشور جهان بیشتر می‌شود و تقریبا معادل ارزش پول ملی نیکاراگوئه خواهد شد.

این در حالی‌ است که قدرت خرید مردم نیکاراگوئه هم‌اکنون بر اساس آمارهای بانک جهانی، به‌طور متوسط یک‌سوم قدرت خرید ایرانیان است. نتیجه آنکه ارزش اسمی پول ملی تعیین‌کننده‌ وضعیت رفاه مردم یک کشور نیست و اسکناس‌های ریال نیز آنقدرها که رسانه‌های زرد می‌گویند، بی‌ارزش نیست.