چرا نخبگان از آموزش و پرورش ایران مهاجرت نمی‌کنند، بلکه می‌گریزند؟+ویدئو

طبق معمول، قصد داشتم درباره سخنان مهم این دانشمند جوان صرفاً بنویسم: «بدون شرح!»؛ اما حیفم آمد که نتایج تجربیات نیم قرن معلمی‌ام را برای تکمیل نظرات این جوان فرهیخته به کار نگیرم و این دغدغه‌های مهم را مطرح نکنم.

ریشه عقب ماندگی آموزش و پرورش: نگاه ایدئولوژیک

اخبار سبز کشاورزی؛ شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل عقب‌ماندگی‌های ما در حوزه‌های مختلف (عموماً) و به‌خصوص در نظام آموزش و پرورش ایران، نتیجه‌ی نگاه صرفاً ایدئولوژیک ما به مسائل باشد. این رویکرد، حتی در گذشته نیز وجود داشته است؛ به‌طوری که حتی صمد بهرنگی نیز وقتی قصد نگارش کتاب «کندوکاوی در مسائل آموزش و پرورش» را داشت، نگاهی ایدئولوژیک (کمونیستی) بر این حوزه حاکم بود.

این موضوع حد و مرزی نمی‌شناسد؛ به‌طوری که علاوه بر علوم انسانی، به سرفصل‌های علوم تجربی نیز دست‌اندازی شده است.

شاید به همین دلیل باشد که محتوا و حتی شکل ظاهری کتاب‌های درسی تقریباً هر سال تغییر می‌یابد و این دگرگونی‌های مستمر، هزینه‌های گزاف مادی و معنوی به خانواده‌ها و دانش‌آموزان تحمیل می‌کند.

فقدان شایستگی‌های علمی

بدیهی است که شخصیت‌های بزرگی چون دکتر ناتل خانلری، دکتر حسابی و فرخ‌رو پارسا هرگز دست به چنین اقداماتی نمی‌زدند و رویکرد آن‌ها خدمت به مردم و توسعه‌ی علم بود.

اما اکنون جای آن‌ها را کسانی گرفته‌اند که زرق و برق قدرت را بر خدمت به مردم ترجیح داده‌اند و به‌جای ارائه‌ی تالیفات و خدمات علمی تخصصی، حضور در مراسم حکومتی را به عنوان رزومه‌ی کاری خود قلمداد می‌کنند و به جایگاه‌های مدیریتی می‌رسند.

نخبگان مهاجرت نمی‌کنند، بلکه می‌گریزند

با عنایت به مراتب فوق و همچنین با توجه به سخنان این دختر نابغه (که نمونه‌ای از سرمایه‌های کشور است)، باید اعتراف کرد که این سرمایه‌های گران‌سنگ ما صرفاً به دلیل فقدان امکانات، ضعف مدیریت یا نبود بودجه از کشور مهاجرت نمی‌کنند، بلکه می‌گریزند! این وضعیت، نتیجه‌ی مستقیم حاکمیت نگاه‌های غیراصولی بر سیستم آموزشی است (همان نگاهی که با سند ۲۰۳۰ یونسکو نیز مخالف است).

نویسنده: دکتر علی فریدونی، عضو هیئت علمی