چالش بزرگ برای بقای پرندگان شکاری: از شکار در ایران تا حراج در کشورهای عربی

با ورود به فصل مهاجرت، سالانه هزاران پرنده زیبا و باارزش، از جمله پرندگان شکاری، به سمت مناطق گرمسیری مهاجرت می‌کنند. اما این سفر پرخطر، برای بسیاری از آن‌ها پایانی تلخ دارد: زنده‌گیری و قاچاق!

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ متاسفانه، سود هنگفت قاچاق پرندگان شکاری، به یکی از بزرگترین چالش‌ها برای بقای این گونه‌ها در ایران تبدیل شده است. این پرندگان باارزش، پس از شکار، به صورت قاچاق از طریق مرزهای کشور به کشورهای عربی منتقل می‌شوند و در بازارهای سیاه به فروش می‌رسند.

بیشتر بخوانید: نجات شاه بوف در مراوه تپه؛ جغد باشکوه ایرانی دوباره پرواز خواهد کرد؟+ ویدئو

چرا پرندگان شکاری ایران در بازارهای عربی پرطرفدارند؟

یکی از دلایل اصلی تقاضا برای پرندگان شکاری ایرانی، مهارت شکار بی‌نظیر آن‌هاست. پرندگان شکاری وحشی، برخلاف گونه‌های پرورشی، توانایی و غریزه شکار قوی‌تری دارند و همین ویژگی، آن‌ها را برای خریداران عرب بسیار جذاب می‌کند. در سال‌های اخیر، تقاضا برای پرندگان بالغ (تجربه‌دار) نیز به شدت افزایش یافته است، چرا که این پرندگان سریع‌تر آموزش می‌بینند و در شکار موفق‌تر عمل می‌کنند.

از طرفی، بسیاری از خریداران به دنبال گونه‌های کمیاب و خالص (Pure) هستند. این افراد حاضرند برای داشتن یک شاهین یا بالابان وحشی مبالغ نجومی بپردازند. این تقاضای فزاینده، قاچاقچیان را به سمت شکار بی‌رویه سوق می‌دهد.

قاچاق: تهدید اول، دوم و سوم

آرش حبیبی‌آزاد، پرنده‌نگر، قاچاق را مهم‌ترین تهدید برای پرندگان شکاری می‌داند و آن را در اولویت‌های اول تا سوم قرار می‌دهد. قاچاق این پرندگان به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که شامل موارد زیر است:

• شکار جوجه‌ها و پرندگان بومی: قاچاقچیان پس از فصل زادآوری، جوجه‌های پرندگان بومی را شکار می‌کنند تا قبل از باز شدن بازارهای کشورهای عربی، آن‌ها را برای فروش آماده کنند.

• شکار پرندگان مهاجر: با آغاز فصل مهاجرت، قاچاقچیان در مسیرهای اصلی مهاجرت، به‌ویژه در استان‌های شمالی و جنوبی، به کمین این پرندگان می‌نشینند.

• ترانزیت پرندگان از کشورهای دیگر: ایران به عنوان یک مسیر اصلی ترانزیت، برای قاچاق پرندگان شکاری از کشورهای آسیای میانه و همسایه به کشورهای عربی نیز استفاده می‌شود.

راهکارهای مقابله با قاچاق پرندگان شکاری

برای مقابله با این معضل، باید به راه‌حل‌های اساسی‌تری اندیشید. صرفاً کشف محموله‌های قاچاق در مقصد نهایی کافی نیست، زیرا سرشاخه‌های اصلی این باندها معمولاً شناسایی نمی‌شوند و قاچاقچیان خرده‌پا نیز با پرداخت جریمه‌های مالی اندک، دوباره به چرخه قاچاق باز می‌گردند.

رضا کیامرزی، دامپزشک و پژوهشگر پرندگان شکاری، معتقد است که پیشگیری از صید، اولویت اصلی است. باید با افزایش نیرو و امکانات، مناطق اصلی صید، به‌ویژه در استان‌های شمالی و جنوبی، تحت کنترل شدید قرار گیرند. همچنین، نیاز به ایجاد مراکز تخصصی درمان و بازپروری برای پرندگان شکاری کشف‌شده، ضروری است تا بتوان آن‌ها را پس از بهبودی، به طبیعت بازگرداند.

ایمان ابراهیمی، فعال محیط‌زیست، نیز بر تغییر رویکرد حفاظتی تأکید دارد. او معتقد است حفاظت از پرندگان شکاری نباید به صورت جزیره‌ای و تنها در مناطق حفاظت‌شده انجام شود. این پرندگان مهاجر هستند و باید بر اساس الگوهای مهاجرتی آن‌ها، حفاظت به صورت پویا و در مسیرهای اصلی مهاجرت صورت گیرد.

با بالابان‌های بومی چه کنیم؟

یکی از گونه‌های باارزش بومی ایران، بالابان است که به دلیل قدرت شکار بالا، محبوبیت زیادی در میان قوش‌بازان دارد. این گونه‌های بومی، دارای ارزش ژنتیکی بالایی هستند و باید با شناسنامه‌دار کردن آن‌ها و پایش مداوم، از آن‌ها حفاظت کرد.

برای حفاظت از پرندگان شکاری، به‌ویژه گونه‌های بومی، باید با همکاری سازمان‌های بین‌المللی و استفاده از تجربیات متخصصان، اقدامات حفاظتی جامع و موثری را در دستور کار قرار دهیم.

این اقدامات باید شامل آموزش جوامع محلی، افزایش نظارت بر مناطق حساس، و تغییر در قوانین و رویکردهای قضایی باشد تا بتوانیم نسل آینده این پرندگان باارزش را نجات دهیم.