اقتصاد و تجارت با چیزی جمع نمی‌شود

مزرعه سبز : تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده باعث شده تا صادرات کشورمان با دشواری‌های زیادی مواجه شود. در موارد متعددی به‌ویژه وقتی قرار است محصول تولید ایران به بازارهای اروپا و آمریکا راه یابد، تحریم‌های ایالالت متحده بیش‌تر رخ می‌نماید و تاثیر افزون‌تری دارد؛ تا جایی که گاه صادرکنندگان مجبور می‌شوند وابستگی آن محصول را به ایران و ایرانی به طور کامل کتمان کنند.

در مورد میگوی ایران رئیس اتحادیه پرورش‌دهندگان آبزیان اخیراً تصریح کرده که صادرکنندگان میگوی ایرانی برای آنکه بتوانند به بازارهای بحرین، عربستان، آمریکا، کانادا و اروپا راه یابند مجبورند میگو را به صورت فله به کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس ارسال و از آنجا در بسته‌بندی و بدون ذکر نام ایران به بازارهای هدف صادر کنند.

این بدان معنی است که اگر محصولاتی مانند بخواهد به نام ایران صادر شود، احتمالاً دچار پیچیدگی‌ها و مزاحمت‌هایی تحریمی ایالات متحده می‌شود. به همین دلیل هنگامی که این محصول می‌خواهد مرحله نهایی بسته‌بندی را طی کند و راهی بازار کشورهای ذکر شده، بشود مجبور است وابستگی به ایران و ایرانی بودن خود را کتمان و پنهان کند تا مشکلات و موانع احتمالی مانع از کامیابی فرایند صادرات نشود.

البته این دردسرها محدود به میگو و محصولاتی مانند آن نیست؛ در مواردی مانند خاویار، ایرانی بودن کالا به ارزش و اعتبار آن می‌افزاید و به همین دلیل صادرکنندگان این گونه محصولات امکان پنهان‌کاری و کتمان نام ایران را ندارند؛ چراکه به اعتبار و ارزش کالایشان لطمه می‌خورد.

به‌همین دلیل، در این گونه کالاها با همه خطرهایی که وجود دارد نام ایران و ایرانی بودن کالا کاملا و به طور روشن اظهار می‌شود. در مواردی مانند زعفران، میگو و… زحمت کشاورزان و صیادان ایرانی موجب کامیابی دلالان جهانی می‌شود و کسانی که بر سر راه صادرات ایران نشسته و از صادرات مجدد کالاهای ایرانی بدون هویت سود می‌برند، مایل به پایان یافتن تحریم‌ها و تمام عیار شدن همکاری تجاری ایران و کشورهای دیگر نیستند.

این افراد لزوما ایرانی نیستند؛ اما در میان ایرانیان عده‌ای هستند که از وجود تحریم‌ها سود می‌برند و مایل به پایان یافتن تحریم‌ها نیستند.

اما این وضعیت باید مورد توجه مقامات کشورمان قرار گیرد. برخی تصمیم‌گیران و یا تصمیم‌سازان ایرانی با حرارت زیاد از خنثی شدن تحریم‌ها سخن می‌گویند و چنین وانمود می‌کنند که گویی هیچ آسیبی در اثر اعمال این تحریم‌ها به کشورمان وارد نشده و قرار نیست وارد شود؛ اما دست‌کم این نمونه‌ها و نمونه‌های دیگر شبیه به این نه فقط کارکرد تحریم‌ها را نشان می‌دهد؛ بلکه تاثیر آن و مزاحمتی که برای صنعت تجارت کشورمان پدید آورده را به نمایش می‌گذارد.

در واقع کشورهای متعددی به دلایل گوناگون خود را مقید به پیروی از تحریم‌های ایالات متحده می‌دانند و حتی اگر انگیزه‌ای برای رعایت این تحریم‌ها نداشته باشند، تحریم‌های آمریکا به ابزاری تیدیل شده تا آنها از ایران امتیاز بگیرند.

در واقع این رفتار کشورها و امتیازگیری از ایران با اهرم تحریم‌های ایالات متحده نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها به حقانیت و تعهد اخلاقی پایبند نیستند و این مفاهیم برای آنها معنایی ندارد.

بسیاری از کشورهای حتی کشورهایی که ایران آنها را متحد خویش می‌داند، در موارد گوناگون و مواقع مختلف با اهرم‌هایی که در اختیار داشته‌اند به امتیازگیری از ایران برخاسته‌اند و منافع خویش را تأمین کرده‌اند.

این کشورها در واقع، توجهی ندارند که در منازعه ایران و یالات متحده حق به جانب کیست، آنان می‌خواهند از این منازعه حداکثر سود را نصیب خود سازند، خواه این سود از طرف ایرانی تامین شود و یا واشنگتن برای پشت کردن به ایران امتیازهایی به شرکای و متحدان خود بدهد.

در واقع مدیران و تصمیم‌گیران ایرانی باید یاد بگیرند که اگر جمهوری اسلامی ایران، رهبران و مقاماتش نگاهی ایدئولوژیک به اقتصاد دارند، در سایر کشورها این نگاه ایدئولوژیک وجود ندارد و کشورها دلیلی نمی‌بینند اقتصاد را با مبارزه حق‌طلبانه و مانند آن گره بزنند.

تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان ایرانی باید یاد بگیرند اقتصاد ماهیت مستقل، کارکرد طبیعی و رفتار ویژه خود را دارد و با خبرهای دیگر جمع نمی‌شود.

نادر کریمی جونی ـ کارشناس اقتصاد کشاورزی