زبان بدن سگ‌ها

زبان بدن؛وسیله گفت‌و‌گوی سگ‌ها با شما

تا قرن هفدهم، عموم مردم بر این عقیده بودند که سگ‌ها هیچ‌گونه درد جسمی و روحی را حس نمی‌کنند و فقط کمی بهتر از ماشین‌های بی‌احساس هستند. اما از آن زمان تا به حال علوم رفتاری تربیتی با تلاش زیاد این دیدگاه را دچار تغییر کرده است.

امروزه ما می‌دانیم که این موجودات شگفت‌انگیز دارای بازه‌ای از احساسات و برون‌گرا هستند. آنها هر احساس خود را با شما به اشتراک می‌گذارند و خوشحالی، ناراحتی، ترس، خشم و عصبی بودن خود را به‌وسیله زبان بدنشان به شما نشان می‌دهند.

زبان بدن سگ یک نمونه شیوا و برازنده از زبان‌های بدون کلام و بسیار تکامل یافته است. اگر ما بتوانیم یاد بگیریم که چگونه سیگنال‌ها و وضعیت استقرار بدن سگ خود را ترجمه کنیم، دریافت احساسات و انگیزه‌های روانی او کامل‌تر است و می‌توان به‌راحتی رفتار سگ را پیش‌بینی کرد.

نقاط ارتباطی قابل توجه در سگ‌ها عبارتند از:

چشم‌ها: چشم‌های سگ، اندازه و شکل، دقت و قدرت نگاه آن‌ها به شما می‌گویند که چه احساسی دارند.
یک نگاه مهربان، با پلک‌زدن عادی و اندازه نرمال چشم، نشان‌دهنده یک سگ خوشحال و آرام است؛ چشم‌های از حدقه بیرون‌زده می‌تواند(نه لزوماً همیشه) به معنی این باشد که سگ‌تان حس می‌کند مورد تهدید واقع شده و چشم‌های کوچک‌شده و چشمک‌زن، نشانه ترس یا استرس است.

نکته قابل تامل دیگر، توجه به سمت نگاه سگ است؛ که اگر با رفتار خوشحال و آرام به شما نگاه می‌کند خطرناک نیست ولی اگر به یک انسان یا سگ دیگر به‌طور مستقیم خیره شود؛ یک تهدید بالقوه است. در حالت دیگری که به چشم نهنگی مشهور است و سگ از گوشه چشم خود به صورتی که سفیدی آن خیلی کم معلوم باشد به شما نگاه می‌کند امکان دارد بسته به شرایط سگ دچار ترس و یا آماده یک پرخاش تهاجمی باشد.

دهان: سگ‌ها زمانی که آرامش دارند، دهانی تقریبا باز به نمایش می‌گذارند که در حقیقت خنده آن‌ها است؛ وقتی با دهان بسته هستند و لب‌هایشان را می‌لیسند می‌تواند نشانه اضطراب باشد و زمانی که دندان‌ها به نمایش در می‌آیند به معنی ترس یا عصبانیت هستند.

گوش‌ها: مدل گوش هر نژاد(اعم‌از افراشته، چند لا و افتاده) در توانایی برقرار کردن ارتباط با این عضو تاثیرگذار است. اما به‌طور کلی در حالت آرامش گوش‌ها در حالت طبیعی خود هستند، گوش‌های افراشته نشانه یک سگ هوشیار و در حال ارزیابی موقعیت می‌باشند و گوش‌های کشیده به سمت عقب به معنی احساس ترس یا اضطراب هستند.

دم: یکی از باورهای غلطی که در مورد سگ وجود دارد این است که دم تکان دادن به معنای رفتار دوستانه است. تکان دادن دم بسته به جاگیری، نوع تکان دادن و حالت ایستادن می‌‎تواند معانی مختلفی داشته باشد. وقتی دُم آرام به دو طرف حرکت می‌کند سگ آرام و خوشحال است؛ اما وقتی برای خوش‌آمد گویی به شما، طوری دم خود را تکان می‌دهد که تمام بدنش را به حرکت وا می‌دارد، قطعاً از حضور شما هیجان‌زده شده است. دم افراشته با حرکت‌های خشک و سریع، معمولا نشان‌دهنده سگی است که تحریک شده و می‌تواند خطرناک باشد.

قطع کردن دُم سگ، علاوه‌بر غیرانسانی بودن این عمل، باعث از بین رفتن توانایی سگ در ایجاد ارتباط به این وسیله می‌شود.

حالت ایستادن: حالت بدن سگ زمانی که در آرامش است نرم و شل توصیف می‌شود. عضله‌های آزاد،
بدن پهن شده با اندازه عادی نشانه‌های اصلی این زمان هستند؛ اما در زمان ترس سگ بدن خود را کوچک کرده، قوز می‌کند و از سر راه طرفش کنار می‌رود. در حالت هوشیار و گوش به‌زنگ، سگ تمام‌قد می‌ایستد و سعی می‌کند خود را بزرگ‌تر نشان دهد. عضله‌ها درگیر هستند و معمولا وزن روی پاهای جلویی است.

توانایی درک احساس به وسیله زبان بدن باعث می‌شود سگ‌تان و حس او را بهتر بفهمید، همچنین این موضوع شما را نسبت به مواقعی که نیاز به مداخله وجود دارد هوشیار می‌کند.

علی گلباف

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۵۵