باز هم صدای پای گرانی‌ها می‌آید!
پیش‌بینی‌ها بر این است که طی ماه‌های آتی بسیاری از محصولات و خدمات با افزایش بیشتری در قیمت‌های فروش روبرو خواهند شد.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ اطلاعات نوشت: جدید ترین نتایج شاخص مدیران خرید (شامخ) در آبان ماه امسال نشان می دهد برای دومین ماه متوالی میزان فعالیت‌های اقتصادی اندکی بهبود پیدا کرده است؛ البته فعالان اقتصادی همچنان نگران نرخ ارز، کمبود مواد اولیه و قطعی برق و گاز هستند.
نتایج بررسی‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران دراین باره که دیروز منتشر شد، نشان می‌دهد شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در آبان ۱۴۰۳، معادل ۳/۵۱ محاسبه شده است. این شاخص نشان می‌دهد که میزان فعالیت‌های اقتصادی در این ماه نسبت به ماه قبل افزایش جزئی داشته است و پس از تعدیل فصلی، شاخص مذکور برای آبان معادل ۴/۵۱ برآورد شده است که حاکی از بهبود اندک نسبت به ماه قبل (۲/۵۰) است.
براین اساس ، بااینکه روند شامخ کل اقتصاد و صنعت در آبان ماه، پس از حذف اثرات فصلی، برای دومین ماه متوالی بهبود یافته است، اما افزایش نرخ ارز، در شرایطی که بسیاری از شرکت‌ها به دلیل عدم تخصیص ارز، با کمبود منابع مالی روبرو هستند، باعث افزایش شدید قیمت مواد اولیه و هزینه‌های تولید شده است و شرکت‌ها در تأمین مواد اولیه با مشکل روبرو هستند.
از طرفی در شرایطی که شرکت‌ها با تقاضای ضعیف و قدرت خرید پایین مشتریان روبرو هستند، در برخی موارد وصول مطالبات هم به‌سختی انجام می‌شود. درعین‌حال تداوم قوانین مخل مربوط به رفع تعهد ارزی، باعث کاهش صادرات شرکت‌ها شده است. شرکت‌ها نیز به دلیل کمبود منابع انرژی برق و گاز نسبت به شروع مجدد قطعی‌ها طی ماه‌های آتی نگران هستند.
جزئیات روند های شامخ
نگاهی به جزئیات شامخ نشان می‌دهد شاخص «میزان تولید محصول یا ارائه خدمات» به عنوان یک شاخص زیرمجموعه آن ، در آبان‌ماه بعد از تعدیل فصلی، معادل ۵/۵۱ محاسبه شده و برای دومین ماه متوالی، بیشتر از محدوده مرزی ۵۰ قرار گرفته است. این در حالی است که با شروع مجدد قطعی‌های برق و پیش‌بینی شدت گرفتن کمبود انرژی در ماه‌های آینده و همچنین افزایش نرخ ارز و تشدید تورم قیمتی، کسب‌وکارها با نااطمینانی در رشد فعالیت‌ها در ماه‌های آینده روبرو هستند.
شاخص «میزان سفارشات جدید مشتریان» کل اقتصاد در آبان هم پس از حذف اثر فصلی، معادل ۵۲ برآورد شده است و شاخص تعدیل شده پس از شش ماه متوالی کاهش در آبان برای اولین بار افزایش داشته است. اگرچه به عقیده فعالان اقتصادی به دلیل کمبود نقدینگی، تقاضا به‌خصوص در بخش صنعت و ساختمان همچنان ضعیف است.
همچنین شاخص «قیمت مواد اولیه یا لوازم خریداری‌شده»، با مقدار ۲/۸۲ بیشترین مقدار ۱۸ ماهه از خرداد ۱۴۰۲ را به ثبت رسانده است. افزایش نرخ ارز، باعث افزایش قیمت مواد اولیه شده است. به علاوه ،با افزایش فشار هزینه‌های تأمین نهاده‌ها، شاخص «قیمت محصولات تولیدشده و خدمات ارائه شده» با عدد ۴/۶۱ بیشترین مقدار هفت‌ماهه خود از اردیبهشت‌ماه را ثبت کرده است. ازآن جایی‌که افزایش قیمت‌های فروش، به‌شدت افزایش قیمت نهاده‌ها نبوده و معمولاً اثرگذاری آن با وقفه زمانی در زنجیره تولید صنایع و خدمات کسب‌وکارها اتفاق می‌افتد، پیش‌بینی می‌شود طی ماه‌های آتی بسیاری از محصولات و خدمات با افزایش بیشتری در قیمت‌های فروش روبرو باشند.
درکنار این، شاخص «موجودی محصول نهایی در انبار» در آبان ماه پس از حذف اثر فصلی عدد ۱/۴۸ رانشان می دهد. شاخص مذکور که برای سومین ماه متوالی کاهشی شده است، کمترین مقدار پنج‌ماهه خود را به ثبت رسانده است. بااین‌حال به دلیل افزایش نرخ ارز بسیاری از فعالیت‌ها در تأمین نهاده‌های خود با مشکل روبرو بوده‌اند. به‌طوری‌که شاخص «قیمت مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» با مقدار ۲/۸۲ بیشترین مقدار ۱۸ ماهه خود را از خرداد ۱۴۰۲ به ثبت رسانده است.
شاخص «موجودی محصول نهایی در انبار» در آبان ماه نیز پس از حذف اثر فصلی، ۱/۴۸ به دست آمده است. این شاخص که برای سومین ماه متوالی کاهشی شده است، کمترین مقدار پنج‌ماهه خود را به ثبت رسانده است. به نظر می‌رسد با افزایش نرخ ارز و تورم زیاد زنجیره تأمین نهاده‌ها، شرکت‌ها برای تأمین سفارشات مشتریان، بیشتر از موجودی انبار خود استفاده کرده‌اند.
شاخص «میزان صادرات کالاها یا خدمات» در آبان‌ماه پس از حذف اثر فصلی، با عدد ۹/۴۷ کمترین مقدار سه‌ماهه خود را به ثبت رسانده است. به عقیده فعالان اقتصادی تداوم سیاست‌های مرتبط با رفع تعهد ارزی به دنبال فشارهای قیمتی موجود، باعث کاهش صادرات شده است.
این گزارش می افزاید : بر اساس داده‌های به دست آمده از بنگاه‌های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید بخش صنعت در آبان ۱۴۰۳، معادل ۲/۵۲ محاسبه شده است. شاخص مذکور، پس از رکود چهارماهه، برای دومین ماه متوالی، در آبان‌ماه افزایش یافته است و پس از تعدیل فصلی، برای ماه آبان معادل ۸/۵۱ برآورد شده است که نسبت به ماه قبل (۰۳/۵۶) بهبود جزئی داشته است.
همچنین شاخص «مقدار تولید محصولات» در آبان ماه پس از تعدیل فصلی، ۷/۵۲ محاسبه شده است و برای دومین ماه متوالی بیشتر از محدوده مرزی ۵۰ قرار گرفته است. بسیاری از شرکت‌ها به دلیل پیش‌بینی در قطعی برق و افزایش نرخ ارز و هزینه‌های بالای تأمین نهاده‌های تولید، کاهش در تولید در آذرماه را پیش‌بینی کرده‌اند.
شاخص «میزان سفارشات جدید مشتریان» در آبان ماه هم پس از تعدیل فصلی ۷/۵۰ ثبت شده است که تقریباً در محدوده مرزی ۵۰ قرار گرفته است که بیانگر آن است که به دلیل کاهش نقدینگی و کاهش قدرت خرید، تقاضای مشتریان همچنان ضعیف و کم رونق است. به عقیده بنگاه‌های اقتصادی در بسیاری از موارد وصول مطالبات صورت نمی‌گیرد.
شاخص «موجودی مواد اولیه» در آبان ماه، پس از تعدیل فصلی، معادل ۸/۴۷ برآورد شده است و کمترین مقدار چهارماهه خود را به ثبت رسانده است. افزایش نرخ ارز باعث افزایش هزینه نهاده‌های تولید شده که عدم عرضه یا فروش مواد اولیه در قیمت‌های بالا را از سوی تأمین‌کنندگان به همراه داشته است. درنتیجه بسیاری از شرکت‌ها به دنبال مشکلات ناشی از عدم تخصیص ارز و کمبود منابع مالی با کمبود مواد اولیه روبرو بوده‌اند. این در حالی است که شاخص «قیمت خرید مواد اولیه»، در آبان ماه ۶/۸۱ افزایش قابل‌توجهی داشته به‌طوری‌که طی ۱۸ ماه گذشته از خرداد ۱۴۰۲، بیشترین مقدار خود را ثبت کرده است.
این گزارش در ادامه به مشکلات اصلی از دید برخی از فعالان اقتصادی در آبان ۱۴۰۳می پردازد و می نویسد: عدم وجود نقدینگی، عدم ارائه تسهیلات از سوی بانک‌ها و عدم تخصیص ارز، شرکت‌ها را به‌شدت با کمبود منابع مالی برای ادامه فعالیت‌ها روبرو کرده است. همچنین نقدینگی محدود در بازار، علاوه بر اینکه سفارشات را با کاهش روبرو است، در بسیاری از موارد نیز وصول مطالبات انجام نمی‌شود.
همچنین به دلیل افزایش نرخ ارز ، تهیه مواد اولیه دشوار شده است و مواد اولیه با قیمت‌های بالایی عرضه می‌شود به‌طوری‌که شرایط بازار بسیار ملتهب است. از طرفی به دلیل اختلال در ثبت سفارش واردات مواد اولیه، شرکت‌ها با کمبود مواد اولیه و درنتیجه کاهش تولید روبرو بوده‌اند.
درکناراین، به دلیل مشکلات مرتبط با رفع تعهد ارزی، صادرات در بسیاری از شرکت‌ها کاهش داشته یا فعلاً متوقف شده است.
به علاوه، با افزایش قیمت مواد اولیه بعضاً تا ۳۰ درصد، تولیدکننده‌هایی که تأمین‌کننده نهاده‌ها برای صنایع وابسته خود هستند، پیش‌بینی افزایش قیمت برای این صنایع را طی ماه آینده دارند. بنابراین افزایش قیمت‌ها طی ماه‌های آتی در زنجیره صنایع بالادستی و پایین‌دستی تأثیرگذار خواهند بود.
قطعی برق و گاز نیز در برخی از شرکت‌ها، فعالیت آن‌ها را مختل کرده و همچنین نگرانی و نااطمینانی نسبت به وضعیت کمبود انرژی و احتمال کمبود منابع انرژی و قطعی‌های بیشتر طی ماه آینده بسیاری از شرکت‌ها را با نااطمینانی نسبت به شرایط ماه‌های آینده روبرو می‌کند.
همچنین به دلیل کاهش میزان سفارشات، برخی از شرکت‌ها تعداد روزهای نسبتاً کمی در آبان فعالیت مفید داشته‌اند و بقیه ماه را تقریباً نیمه تعطیل بوده‌اند.
گزارش اتاق ایران تصریح می کند: فعالان اقتصادی که انتظارات مثبتی نسبت به تغییرات داشتند با اتفاقات اخیر و شرایط تورمی نرخ ارز، نااطمینانی و ناامیدی بیشتری نسبت به آینده دارند.
