رفع فقر غذایی در جامعه؛ موتور محرک توسعه اقتصادی کشور
چگونه رفع سوءتغذیه و فقر غذایی با توسعه اقتصادی ایران گره خورده است؟ بررسی آمارها، راهکارها و اهمیت امنیت غذایی در جامعه.
سوءتغذیه، معضلی که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران، ریشه‌های عمیقی دوانده است. این پدیده که اغلب به دلیل عدم توجه کافی، با راهکارهای درمانی ناکارآمد روبرو می‌شود، توسط متخصصان به عنوان عاملی کلیدی در بروز انواع بیماری‌ها شناخته می‌شود. لذا، پرداختن به مسئله سوءتغذیه باید در زمره اولویت‌های اصلی سیاست‌گذاری دولت‌ها قرار گیرد.
جایگاه ایران در مبارزه با سوءتغذیه: نگاهی به آمارها
اخبار سبز کشاورزی؛ بر اساس گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، در مقایسه ۱۶۷ کشور جهان، ایران در جایگاه نودم از نظر سوءتغذیه قرار دارد. این بدان معناست که ۷۷ کشور نسبت به ایران وضعیت بدتری را تجربه می‌کنند. هرچند این رتبه نسبت به سال ۲۰۱۸ (رتبه ۱۰۲) ۱۲ پله بهبود یافته است، اما آمارها همچنان نگران‌کننده هستند.
بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، بیش از ۳ میلیون نفر در ایران با سوءتغذیه دست و پنجه نرم می‌کردند و در سال ۲۰۱۹، حدود ۶ درصد جمعیت کشور تحت تأثیر این معضل قرار داشتند.
دهه اقدام جهانی برای تغذیه: ایران در مسیر بهبودی؟
در آوریل ۲۰۱۶، مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه‌ای، سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۵ را دهه اقدام در مورد تغذیه نامگذاری کرد. هدف این دهه، تضمین دسترسی همگان به رژیم‌های غذایی سالم و پایدار و ریشه‌کن کردن تمامی اشکال سوءتغذیه در جهان است.
در ایران، در ابتدای سال ۱۴۰۳، محمد اسماعیل مطلق، رئیس اسبق دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، از نیاز ۸ استان به توجه ویژه در زمینه تغذیه خبر داد. این استان‌ها شامل کهکیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، کرمان و ایلام هستند.
مسئولیت مشترک: از مزرعه تا سفره
برای تحقق اهداف تعیین شده، وزارت جهاد کشاورزی موظف به تولید و تأمین غذا و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مسئول کنترل و نظارت بر سلامت آن از مزرعه تا سفره است. تأمین پروتئین و کالری مورد نیاز برای اقشار کم‌درآمد، به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی این راهبردها مطرح شده است.
چالش‌های اقتصادی و سفره‌های خالی: واقعیت جامعه امروز
با وجود این تلاش‌ها، پرسش اساسی این است که آیا در عمل، تغییری در وضعیت تغذیه استان‌های محروم رخ داده است؟ با توجه به تورم افسارگسیخته، به ویژه در بخش خوراکی‌ها که طبق آمارها در سال جاری به حدود ۵۰ درصد رسیده است، بسیاری از مردم و کودکان با فقر غذایی شدید دست و پنجه نرم می‌کنند.
طرح‌هایی مانند کالا برگ، که غالباً به مقادیر ناچیز و به صورت مقطعی ارائه می‌شوند، راه‌حلی پایدار برای مقابله با این بحران نیستند.
سفره‌های بسیاری از هموطنان، به ویژه اقشار کم‌درآمد، از مرغ، گوشت و مواد پروتئینی خالی شده و حتی مصرف نان نیز رو به کاهش است.
امنیت غذایی؛ پیش‌نیاز توسعه و سلامت جامعه
ارتباط سلامت افراد جامعه با توسعه کشور، رابطه‌ای مستقیم و انکارناپذیر است. مبارزه با سوءتغذیه، به عنوان مسیری برای دستیابی به جامعه‌ای سالم، باید در صدر برنامه‌های دولت قرار گیرد.
امنیت غذایی برای تمامی آحاد جامعه، امری نیست که بتوان آن را به آینده موکول کرد؛ بلکه باید همواره به عنوان یکی از ارکان اصلی سیاست‌گذاری‌های کلان کشور مد نظر قرار گیرد. تأخیر در اقدام، نسل‌های آینده را به دلیل عواقب سوءتغذیه و بیماری‌های ناشی از آن، با چالش‌های جبران‌ناپذیری روبرو خواهد کرد.
