بازسازی اراضی آبی تخریب‌شده+اینفوگرافی

بر اساس اعلام نظر سازمان FAO در حال حاضر حدود یک سوم از اراضی کشاورزی آبی جهان به شدت در شرایط تخریب قرار دارند که سالیانه خسارتی در حدود 400 میلیارد دلار به دارندگان این اراضی وارد می‌شود.

اخبار سبز کشاورزی ؛ اولین پیشنهاد برای بازسازی این اراضی، کشت گیاهان پوششی است که ضمن مزایای زیست محیطی و اقتصادی می‌تواند در هر منطقه‌ای از جهان به اجرا درآید. عملیات ناپایدارسازی فعالیت‌های کشاورزی به دلیل ضرورت تولید غذا برای جمعیت رو به رشد، موجب کاهش مواد آلی و ارگانیک خاک‌ها از 4 درصد در قبل از سال‌های دهه 1980 به یک درصد در شرایط کنونی شده است.

بیشتر بخوانید: تجهیز ۳۰ درصد اراضی آبی کشور به سامانه های نوین آبیاری

مواد آلی خاک(SOM) می‌تواند مزایای بی‌شماری داشته باشند که از آن جمله استحکام بافت خاک، بالا بردن ظرفیت حفظ آب، ارتقاء ذخیره موادغذایی و تقویت انعطاف‌پذیری آن در مقابل تغییرات شیمیایی است، در نتیجه، فقدان موادآلی خاک می‌تواند یک شاخص کلیدی در تخریب خاک باشد. استفاده از گیاهان پوششی، یکی از روش‌های تولید مواد آلی خاک در مزارع است.

طبق تعریف گیاهان پوششی شامل درخت‌ها، بوته‌ها، گیاهان خزنده و بالارونده است که موجب تقویت خاک، کنترل علف‌های هرز و مقابله با خشکی می‌شوند. این گیاهان می‌توانند به موازات و در زمان محصول و یا پس از برداشت آن کاشته شوند. به طور معمول گیاهان پوششی شامل انواع خانواده نخود «پروانه آسا» و باریک برگ«گراس» است که به صورت یک ساله، دو ساله و چند ساله کشت می‌شوند.

افزودن بیوماس این گیاهان خاک، باعث ازدیاد میلیاردها تک‌سلولی می‌شود که موجب شکسته شدن مواد معدنی و جذب آن‌ها توسط گیاهان می‌گردند. بر اساس یک بررسی معلوم شده که گیاهان پوششی می‌توانند در مقایسه با آن دسته از اراضی فاقد این گیاهان، تا 30 درصد جمعیت میکروبی بیشتری داشته باشند.

برخی از گیاهان پوششی موجب جمع‌آوری و ضبط مواد غذایی از خاک شده و پس از برداشت آن‌ها عاملی برای فرسایش خاک می‌شوند، اما بسیاری از آن‌ها، به ویژه گیاهان خانواده پروانه‌آسا مانند یونجه و شبدر با جذب ازت، آن را به شکل قابل جذب برای گیاهان در می‌آورند.

همچنین، گیاهان پوششی در ذخیره کردن کربن نقشی حیاتی دارند که در مجاورت نور خورشید و تبدیل آن به قند از طریق فتوسنتز، موجبات تغذیه میکروارگانیسم‌های مجاور ریشه‌ها را فراهم کرده و این‌گونه کربن را در زیر خاک ذخیره می‌کنند که به آن «حفظ یا ضبط کربن» می‌گویند.

براساس یک تحقیق در وزارت کشاورزی آمریکا، گیاهان پوششی توان حفظ بالقوه 60 میلیون مترمکعب اکسیدکربن را بر روی 8/5 میلیون هکتار از مزارع دارند که معادل حرکت 12/8 میلیون اتومبیل آلاینده است. در برخی مناطق، گیاهان پوششی موجب کاهش اثرات خشکسالی شده و میزان نفوذ نزولات آسمانی را از 15 درصد به 60 درصد رسانده است.

همچنین، این گیاهان موجب کاهش اثرات شدت نور خورشید، جلوگیری از رشد علف‌های هرز و حفظ رطوبت خاک می‌شوند. این مزایای زیست محیطی باعث افزایش متوسط درآمد کشاورزان حتی در شرایط خشکسالی می‌گردد. منافع غیرمستقیم پوشش‌های گیاهی در موضوع بازسازی اراضی آبی از نظر زیست‌محیطی و حفظ خاک در مقابل باران‌های شدید و فرسایش است که این امر باعث جلوگیری از آلودگی آب‌های جاری می‌شود.

مورد دیگر از طریق حفظ عناصر غذایی خاک و نیاز کمتر به استفاده از کودها و هزینه خرید آنها، علف‌های هرز کمتر و ضرورت سم‌پاشی با علف‌کش‌ها، آفات و بیماری‌های گیاهی است.

در حال‌حاضر افزون بر 15 میلیون کشاورز برای حفظ اراضی خود از گیاهان پوششی استفاده می‌کنند. شاید فقدان دانش کافی از مزایای گیاهان پوششی یکی از دلایل خودداری از کشت این گیاهان است که این امر برعهده سازمان‌های رسمی در آموزش کشاورزان برای یادآوری این موضوع در جهت منافع آن‌ها است.