چند توصیه مهم و راهبردی به رئیس جمهور آینده:
اولویت استانداردسازی محصولات کشاورزی صادرات محور
نگرانی درباره ایمنی محصولات کشاورزی و دامی در تمام نقاط جهان رو به افزایش است و بیماری‌های ناشی از مواد غذایی، خطر بزرگی برای سلامت بشر محسوب می‌شود، با وجود اقلیم‌های مختلف و تنوع تولید فرآورده‌هایی از قبیل سبزی، صیفی و میوه باکیفیت عالی، میزان ضایعات این فرآورده ها در کشور بالاست.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ این امر به‌علت عرضه این فرآورده‌ها به‌صورت تازه و فقدان یک سیستم نگهداری، فرایند و توزیع مناسب، مقدار زیادی از چرخه مصرف خارج می‌شود.
نظام عملیات خوب کشاورزی (G.A.P)( AGRICULTURAL PRACTICES GOOD) از سال 1997 در پاسخ به ابزار نگرانی دولت‌ها، سازمان‌ها و مصرف‌کنندگان توسط موسسه‌های بین‌المللی نظیر FAO و اتحادیه اروپا مطرح و در سال 2002 به تصویب رسید.
در این نظام استانداردهای گلوبال‌گپ برای میوه و سبزیجات بیش از ۲۰ سال است که عملیاتی می‌شود و از طریق همکاری گسترده با ذی‌نفعان در سراسر بخش توسعه یافته است.
صدور گواهی گلوبال‌گپ در 134 کشور و توسط 150 مرجع صدور
هم‌اکنون صدور گواهی گلوبال‌گپ در 134 کشور و توسط 150 مرجع صدور در سراسر جهان انجام می‌شود و هدف از ایجاد استاندارد گلوبال گپ گسترش شیوه‌های کشاورزی مسئولانه برای تضمین مواد غذایی ایمن برای نسل‌های آینده است.
با توجه به اینکه کاربرد استاندارد گپ جهانی در استانداردسازی عملیات و محصولات کشاورزی است، به نظر می‌رسد در این رابطه بخش کشاورزی با یک خلأ روبه‌رو است و واحدهای تولیدی کشور فاقد یک استاندارد واحد برای عملیات کشاورزی (از کاشت بذر تا خروج محصول از مزرعه) هستند.
مفهوم عملیات خوب کشاورزی را پاسخ به یک تغییر سریع در جهانی شدن اقتصاد مواد غذایی و نگرانی‌ها و همچنین تعهدات طیف وسیعی از ذی‌نفعان درباره تولید مواد غذایی، امنیت، ایمنی، کیفیت و پایداری محیط زیست می‌داند.
دسترسی کشاورز خردهمالک به بازارهای جهانی
استاندارد گلوبال‌گپ استقرار نظام زنجیره تأمین مواد غذایی را بازمی‌گرداند و دسترسی کشاورز خردهمالک را با روش‌های دریافت گواهی گلوبال‌گپ وارگانیک گروهی (سیستم استاندارد گروهی در گپ و ارگانیک) به بازارهای جهانی فراهم می‌آورد.
هرگز خرده‌مالکی یک نقص در کشاورزی کشور ما نیست، بلکه امتیازی برای ارزش افزوده محصولات کشاورزی در کشور است .
استاندارد گپ جهانی (A.P Global G.) با هدف توسعه یک چارچوب برای عملیات خوب کشاورزی به‌منظور تعیین معیار طرح‌های تضمین موجود و استانداردها ازجمله قابلیت ردیابی، ارائه راهنمایی برای بهبود مستمر و ایجاد یک چارچوب منفرد و به رسمیت شناخته شده برای تأیید و برقراری ارتباط و مشاوره با مصرف‌کنندگان تولیدکنندگان و واردکنندگان مطرح شده است.
ضرورت تولید محصولات کشاورزی سالم
لازمه تحقق امنیت ملی مستلزم تولید محصولات کشاورزی سالم است. تعهد ایران در نشست 1996 سران کشورهای جهان در ایتالیا و در زمینه امنیت غذایی، نسبت به اجرای تعهدات هفتگانه اجلاس در زمینه تأمین غذای سالم و کافی برای همه مردم به خوبی بیانگر اهمیت موضوع است.
به‌کارگیری صحیح این نظام می‌تواند به‌عنوان وسیله‌ای جهت ارتقای کیفیت استانداردهای ملی و دستیابی به
بازارهای پایدار تلقی شود و می‌تواند زمینه استقرار نظام عملیات مناسب کشاورزی را در واحدهای تولیدی کشور در جهت حفظ اطمینان مصرف‌کننده، کاهش اثرات مخرب زیست محیطی و بهبود کارآیی استفاده از منابع طبیعی به گونه‌ای مؤثر فراهم سازد.
GLOBALG.A.Pکشاورزی ایمن و پایدار را تضمین می‌کند؛ گواهینامه GLOBALG.A.P برای نشان دادن ایمنی و پایداری مواد غذایی در مزرعه بسیار مورد توجه است.
با رعایت استانداردهای GLOBALG.A.P تولیدکنندگان می‌توانند محصولات خود را به‌صورت محلی و جهانی به فروش برسانند.
بنابراین گواهینامه GLOBALG.A.P به تولیدکنندگان بلیطی برای ورود به بازار جهانی ارائه می‌دهد. استاندارد اصلی GLOBALG.A.P تضمین مزرعه یکپارچه، برای سه حوزه تولید در دسترس است: محصولات زراعی و باغی (همچنین گل ها و گیاهان زینتی)، دام و آبزی پروری.
مزیت گواهینامه GLOBALG.AP
با رعایت استانداردهای جهانی GLOBALG.A.Pبه ارزش محصولات افزوده می شود .
به مشتریان، بازارها، تامین کنندگان و خرده‌فروشان محلی و جهانی جدید دسترسی پیدا می‌کنند.
قرار گرفتن در معرض خطرات ایمنی مواد غذایی و ایمنی محصول را کاهش می‌دهند .
کارآیی فرآیندها و مدیریت مزرعه خود را بهبود می‌بخشند .
در نهایت یک شماره GLOBALG.A.P (GGN) برای شناسایی آسان و قابلیت ردیابی در سطح جهان دریافت می‌کنند.
معضلات
عدم‌دسترسی تولیدکنندگان و صادرکنندگان به اطلاعات استاندارد گلوبال گپ و بی‌توجهی شرکت‌های صادرکننده در پذیرش و اجرای استاندارد گلوبال گپ.
در زمینه عملیات خوب کشاورزی و صدور گواهینامه گلوبال گپ برای کشاورزان خرده مالک در ایران، فقدان منابع انسانی آموزش‌دیده، سازکارهای دست و پاگیر دولت، عدم‌تعامل بین بخش‌های خصوصی و دولتی، نبود متخصصان محلی به منظور آموزش و مشاوره به‌دلیل جدید بودن مفهوم GAP در بین تولیدکنندگان، عدم‌رابطه اقتصادی کشاورزان خردهمالک با سازمان های غیردولتی، بین‌المللی، دشوار و طولانی بودن روند تغییر خودآگاهی کشاورزان نسبت به ایمنی، بهداشت و متقاعد کردن کشاورزان به تغییر عادات و نگرش‌ها نسبت به محیط زیست و کشاورزی پایدار در مناطق روستایی ایران بوده است.
پیشنهاد می‌گردد: موانع ساختاری- سازمانی به‌عنوان مهم‌ترین موانع به شـمار رفتـه است، لذا پیشنهاد می‌شود که دولت در قالب برنامه‌ریزی، بسترسازی، ایجاد انگیزه و تسهیل‌گری، حمایـت و پشتیبانی لازم را در امر خصوصی‌سازی استانداردها در بخش کشاوزی به عمل آورد.
دولت با حمایت از ایجاد شرکت‌های بازرسی و گواهی‌دهنده محـصولات کشاورزی (ارگانیک –گپ و گلوبال گپ) و فراخواندن فارغ التحصیلان دانشگاه‌هـا و متخصصان، علاقه‌مندان به مشارکت در فرایندهای استانداردسازی در بخش کشاورزی، استانداردسازی را به‌صورت کسب و کـار و حرفـه مطـرح نموده و زمینه کاهش تصدی‌گری بخش دولتی در این امر و رقابتی کردن بازار محصولات کشاورزی را در راستای دستیابی به توسعه اقتصادی فراهم نماید.
به‌منظور دستیابی به مزایای حاصل از کـاربردی شـدن نظـام گپ و گلوبال گپ در کشور، ازجملـه ورود بـه بازارهای جهـانی محصولات کشاورزی، حصول به ارزش افزوده فرآورده‌های کشاورزی، بهبـود کـارآیی عملیـات زراعـی و حفـظ اطمینـان مـصرف‌کننـدگان نـسبت بـه ایمنـی مـواد غـذایی، نخـستین گـام‌هـا از سـوی محققـان و سیاست‌گزاران برداشـته شـود و همچنـین ارتبـاط پویـاتری بـین مراکـز تحقیقـات کـشاورزی و تجـارت محصولات در بخش کشاورزی ایجاد شود.
تمهیدات لازم برای اشاعه و فرهنگ‌سازی تولید و مـصرف محـصول سـالم بـه منظـور اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌های جمعی، مجامع علمی و تولیدکنندگان اندیشیده شود.
زهرا بنیاب، مدیرعامل شرکت تی‌‌تی‌گل گواه کاسپین (بازرسی و گواهی‌دهنده محصولات کشاورزی با استانداردهای ارگانیک و گلوبال گپ)
