بازی با قیمت‌ها یا بی‌خبری از بازار؟
بازار حبوبات در کما؛ اظهارات مسئولان مرهم است یا نمک بر زخم؟
اظهارات متناقض درباره بازار حبوبات ایران؛ آیا قیمت‌ها کاهشی می‌شوند؟ تحلیل بی‌پرده از وضعیت فعلی بازار حبوبات و چرایی تفاوت فاحش بین حرف و عمل مسئولین
فرض کنید در اوج گرمای تابستان، کسی به شما قول بستنی رایگان بدهد، اما وقتی به مغازه می‌رسید، می‌بینید که بستنی‌ها آب شده‌اند و خبری از وعده شیرین نیست! حکایت بازار حبوبات این روزها کمی شبیه همین است.
اخبار سبز کشاورزی؛ در حالی که از گوشه و کنار خبرهای خوشی مبنی بر کاهش قیمت حبوبات با آغاز فصل برداشت به گوش می‌رسد، سفره‌های مردم و قفسه فروشگاه‌ها چیز دیگری می‌گویند.
آیا این تنها یک خوش‌بینی بی‌حد و حصر است، یا واقعاً خبری هست که ما از آن بی‌خبریم؟ بیایید با هم به عمق ماجرا سفر کنیم و پرده از راز این اظهارات برداریم.
بیشتر بخوانید:فاجعه در کمین «صادرات نخود» ایران؟ هشدار کارشناسان: کشور از بازارهای جهانی حذف می‌شود!
تلاطم در بازار حبوبات: واقعیت یا توهم؟
از اردیبهشت ماه امسال، بازار حبوبات ایران با موجی از نلاطمات قیمتی روبرو شده است. محصولاتی مانند لوبیا چیتی، نخود و عدس با نرخ‌هایی سرسام‌آور به دست مصرف‌کننده می‌رسند. اما در کمال تعجب، مقامات مسئول از کاهش قریب‌الوقوع قیمت‌ها با شروع برداشت محصولات کشاورزی سخن می‌گویند.
آیا این اظهارات، بیشتر شبیه به وعده‌های سرخرمن است تا یک تحلیل واقع‌بینانه از وضعیت بازار حبوبات؟
چرا اظهارات مسئولان با واقعیت همخوانی ندارد؟
اخیراً رئیس هیئت‌مدیره انجمن حبوبات ایران اظهار کرده‌اند که ۷۰ درصد حبوبات مصرفی کشور از تولید داخلی تامین می‌شود و تنها ۳۰ درصد آن وارداتی است.
وی همچنین پیش‌بینی کرده‌اند که با آغاز فصل برداشت (مانند عدس از اواخر خرداد و لوبیا از اواخر مرداد)، قیمت‌ها کاهش می‌یابد. اما صبر کنید! آیا این آمار و ارقام برای شما هم کمی عجیب نیست؟
آقای مسئول، لطیفه می‌گویید یا خبر ندارید؟
با کمال احترام، به نظر می‌رسد این اظهارات با واقعیت‌های ملموس بازار حبوبات فاصله زیادی دارد. آمار و ارقام رسمی و مشاهدات میدانی در بازار، روایتی کاملاً متفاوت را حکایت می‌کنند.
وابستگی کشور به واردات حبوبات، به‌ویژه در اقلام پرمصرفی مانند عدس و لپه، بسیار بیشتر از آن چیزی است که عنوان می‌شود. ارائه اطلاعات نادرست در این زمینه، تلاشی برای کم‌اهمیت جلوه دادن وابستگی کشور به واردات و تلاش برای آرام نگاه داشتن بازار حبوبات است.
افزایش قیمت‌ها: جزئی یا چشمگیر؟
مسئولان معتقدند که به جز لوبیا چیتی، سایر حبوبات افزایش قیمت قابل توجهی نداشته‌اند و تغییرات جزئی بیشتر ناشی از تورم عمومی بوده است. اما آیا شما هم در خرید روزمره خود چنین تجربه‌ای دارید؟
متاسفانه، مصرف‌کنندگان در بازار حبوبات شاهد افزایش قیمت‌های چشمگیری در انواع نخود، عدس و لپه بوده‌اند که بسیاری از خانواده‌ها را در نامین این اقلام ضروری دچار چالش کرده است. این افزایش قیمت، تنها محدود به لوبیا چیتی نبوده و دامن‌گیر تمامی حبوبات شده است.
آیا کاهش قیمت حبوبات، رؤیایی بیش نیست؟
پیش‌بینی کاهش قیمت حبوبات با آغاز فصل برداشت، در شرایط اقتصادی فعلی کشور، با تورم بالا و هزینه‌های فزاینده تولید (آب، کود، دستمزد کارگران) کمی بیش از حد خوش‌بینانه به نظر می‌رسد.
تجربه نشان داده است که حتی با افزایش عرضه در فصل برداشت، هزینه‌های تولید آنقدر بالا رفته که قیمت‌ها به سطح قبلی بازنمی‌گردند.
در بهترین حالت، روند صعودی قیمت‌ها کند می‌شود یا متوقف می‌گردد، اما بازگشت به قیمت‌های گذشته در بازار حبوبات بسیار بعید است.
تغییرات اقلیمی و سایه ابهام بر برداشت محصولات
در حالی که زمان‌بندی برداشت محصولات حبوبات به صورت کلی صحیح است، اما نباید از نقش تغییرات اقلیمی و کم‌آبی در برخی مناطق غافل شد.
این عوامل می‌توانند زمان برداشت را به تاخیر بیندازند یا باعث کاهش چشمگیر محصول شوند که خود اثر منفی بر قیمت‌ها و پایداری بازار حبوبات خواهد داشت.
سخن پایانی: مدیریت انتظارات یا واقع‌بینی؟
به نظر می‌رسد اظهارات مسئولان در مورد بازار حبوبات، بیشتر تلاشی برای مدیریت انتظارات بازار و جلوگیری از رفتارهای هیجانی در خرید است تا یک تحلیل دقیق و واقع‌بینانه.
در این میان، آنچه که اهمیت دارد، شفافیت و صداقت با مردم است تا بتوانند با آگاهی کامل تصمیم‌گیری کنند و از سردرگمی در این بازار حبوبات پرنلاطم رهایی یابند.
امید است با رویکردی واقع‌بینانه و برنامه‌ریزی دقیق‌تر، شاهد ثبات و آرامش بیشتری در بازار حبوبات کشور باشیم.
