افزایش نرخ دلار: تهدیدی جدی برای نابودی اقتصاد ملی و معیشت مردم
نوسانات نرخ دلار چگونه بر تورم و زندگی مردم اثر میگذارد؟ در این تحلیل دلایل وابستگی اقتصاد به دلار و راهکارها برای تقویت تولید داخل بررسی شده است

امروزه، ارزهای خارجی نقشی انکارناپذیر در اقتصاد کشور ایفا میکنند و در این میان، دلار دارای جایگاهی بسیار پررنگتر و ملموستر است.
اخبار سبز کشاورزی؛ در ساختار اقتصادی کشور ما، نوسانات نرخ دلار تأثیر شگرفی بر قیمتها در تمامی عرصهها دارد. این میزان از وابستگی به دلار، یک نتیجه فاجعهبار برای اقتصاد به همراه دارد که شامل افزایش قیمت تمامشده محصولات، قیمت نهایی کالاها و در نهایت، تشدید تورم در جامعه است.
تأثیر نوسان نرخ دلار صرفاً محدود به یک بخش نیست؛ بلکه دامنگیر بازارهای بورس، طلا و دیگر بازارهای داخلی شده و گریز از آن امکانپذیر نیست.
بنابراین، تأثیر نوسانات دلار بر معیشت مردم را نمیتوان نادیده گرفت، بهویژه برای اقشار کمدرآمد و ضعیف که این نوسانات، پیامدهای منفی بسیاری برایشان در بر خواهد داشت. همچنین، این نوسانات ارزی اثر مستقیمی بر فعالیتهای تجاری بینالمللی، صادرات و واردات دارد.
اگرچه افزایش نرخ دلار در ظاهر میتواند صادرات را تشویق و واردات را کاهش دهد، اما نقش تعیینکنندهای در تعیین قیمت نهایی محصولات داخلی ایفا میکند.
عوامل خارجی و داخلی مؤثر بر نوسانات نرخ ارز
از طرفی، نوسانات دلار ارتباط تنگاتنگی با سیاستهای بینالمللی دولت دارد. ایجاد تنشها، سیاستهای نظامی، تحریمها و عوامل تحریکی خارجی، بهطور روزانه بر این نوسانات نرخ ارز اثرگذار هستند.
با این وجود، برای برونرفت از اثرات و تبعات منفی نوسانات دلار، راهحلهای متعددی وجود دارد:
۱. تنظیمات تجاری هوشمندانه
دولت میتواند با بهکارگیری راهکارهای مناسب در زمینه صادرات و واردات، در جهت تعادل بازار و کاهش فشارهای ناشی از تغییرات نرخ ارز تلاش کند.
۲. ترویج و حمایت از تولید داخلی و اقتصاد بومی
افزایش تولید داخلی مستقیماً به افزایش اشتغال منجر خواهد شد و این اقدام، در نهایت به افزایش درآمد ملی و تأثیر مثبت بر معیشت مردم خواهد انجامید. به هر صورت، دولت باید معیشت مردم را در اولویت قرار دهد.
این هدف مهم، تنها با تقویت اقتصاد داخلی و کاهش وابستگی به عوامل خارجی محقق میشود، که در طولانیمدت، اثرات مثبتی بر زندگی مردم خواهد گذاشت.
راهکارهای بلندمدت برای مقابله با رشد نرخ دلار
نقش افراد متخصص و تربیت نیروهای ماهر در زمینههای اقتصادی و مدیریتی، یکی از عواملی است که دولت باید در درازمدت بر روی آن سرمایهگذاری کند تا در نهایت هوش مالی جامعه افزایش یابد.
همچنین، برای مقابله با نوسانات نرخ ارز، میتوان از فناوری و نوآوری و توانمندسازی صنایع محلی کمک گرفت. بهعنوان مثال، تقویت صنایع روستایی و عشایری، حمایت از بازارهای محلی استانها و افزودن محصولات آنها به چرخه اقتصاد کشور، و حمایت از محصولات غیرنفتی و صادرات آنها به بازارهای جهانی، همگی میتوانند ضمن تقویت اقتصاد داخلی، با رشد بیرویه نرخ دلار مقابله کنند.
یکی دیگر از راههای اصلی مقابله با افزایش نرخ دلار، نظارت و شفافسازی است. در مجموع، جامعه باید نسبت به سیاستهای اقتصادی مطمئن شود؛ این امر با حذف رانتها و مقابله با افرادی که با لابیگری قصد بیاعتمادیسازی جامعه را دارند، میسر خواهد شد.
در هر صورت، امروزه با رشد سریع دلار، شاهد گسستگی در اقتصاد کشور و تورم افسارگسیخته هستیم. دولت بهجای استفاده از راهحلهای کوتاهمدت و مسکنهای مقطعی، باید راهکارهای اساسی و پایدار را در پیش گیرد.