چماق گندم وارداتی برای پایین نگه داشتن نرخ داخلی

تصمیم دولت برای واردات سه میلیون تن گندم از اتحادیه اقتصادی اوراسیا با تعرفه صفر درصد، آن‌هم در حالی که هنوز نرخ تضمینی خرید گندم داخلی اعلام نشده و بخشی از مطالبات کشاورزان پرداخت نشده است، زنگ خطر بزرگی برای امنیت غذایی کشور به صدا درآورده است.

واردات گندم قبل از تسویه بدهی با کشاورزان

اخبار سبز کشاورزی؛ طبق دستور مشترک وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی، گمرکات سراسر کشور مجاز به ترخیص سهمیه گندم وارداتی از اوراسیا شده‌اند.

در حالی‌که شرکت بازرگانی دولتی ایران (GTC) به‌عنوان متقاضی اصلی واردات، اختیار ترخیص با تعرفه صفر درصد را یافته، ۵ درصد از مطالبات گندم‌کاران معادل ۴ هزار میلیارد تومان همچنان پرداخت نشده است.

این مبلغ می‌توانست هزینه بذر مورد نیاز حدود ۱.۳ میلیون هکتار از زمین‌های زیرکشت گندم را تأمین کند، اما اکنون در بلاتکلیفی مانده است.

سه ماه بلاتکلیفی در تعیین نرخ خرید تضمینی

با گذشت بیش از سه ماه از موعد قانونی اعلام نرخ خرید تضمینی گندم، همچنان هیچ رقم رسمی از سوی دولت اعلام نشده است. این تأخیر بی‌سابقه، امنیت روانی بازار محصولات زراعی را مختل کرده و بسیاری از کشاورزان را نسبت به برنامه‌ریزی کشت گندم جدید سردرگم کرده است.

بلاتکلیفی، هم بازار را آشفته کرده و هم انگیزه تولیدکنندگان گندم را به خطر انداخته است.

انحصار تازه در واردات گندم؛ دولت تنها بازیگر بازار؟

تخصیص سهمیه ۳ میلیون‌تنی واردات با تعرفه صفر، عملاً تمامی شرکت‌های خصوصی را از رقابت کنار زده و بازار گندم را کاملاً در اختیار دولت قرار داده است.

اگرچه عنوان می‌شود این تصمیم برای «تأمین ذخایر استراتژیک» اتخاذ شده، اما منتقدان آن را اقدامی انحصارطلبانه و مغایر با روح رقابت آزاد در بازار می‌دانند.

در عمل، این سیاست می‌تواند قیمت‌ها را دستوری و غیرشفاف کند و بازار گندم داخلی را زیر چتر سیاست‌گذاری دولتی و غیررقابتی ببرد.

چماق گندم وارداتی برای پایین نگه داشتن نرخ داخلی

برخی کارشناسان معتقدند دولت عامدانه در اعلام نرخ تضمینی تأخیر می‌کند تا با ورود گندم ارزان خارجی، چماقی بر سر گندم‌کاران داخلی بسازد. در این صورت، با استناد به قیمت پایین وارداتی، ممکن است نرخ خرید تضمینی داخلی نیز کاهش یابد.

این سیاست نه‌تنها اعتماد کشاورزان را از بین می‌برد، بلکه خودکفایی گندم را — که سال‌ها برای آن هزینه و برنامه‌ریزی شده — به خطر می‌اندازد.

هشدار رهبر انقلاب و فراموشی شعار خودکفایی

رهبر معظم انقلاب طی چند سال گذشته بارها نسبت به وابستگی غذایی هشدار داده و در دوره وزارت سیدجواد ساداتی‌نژاد صراحتاً بیان کردند: «ادعای شما درباره تولید گندم، حسی است!»

این جمله نشان‌دهنده حساسیت ایشان نسبت به تولید داخلی گندم و امنیت غذایی به‌عنوان مسأله‌ای راهبردی و ملی است.

با این حال، سیاست فعلی دولت در تسهیل واردات ارزان‌قیمت از اوراسیا، در تضاد آشکار با همان سیاست خودکفایی راهبردی است و به تعبیر کارشناسان، می‌تواند به «بمب ساعتی امنیت غذایی ایران» تبدیل شود.

سیگنال خطر برای آینده کشاورزی ایران

تاخیر در پرداخت مطالبات، بلاتکلیفی نرخ تضمینی و هم‌زمان واردات گسترده گندم، ترکیبی خطرناک برای آینده کشاورزی کشور است. این سیاست‌ها نه تنها جایگاه کشاورز ایرانی را تضعیف می‌کند، بلکه می‌تواند وابستگی غذایی ایران به خارج را افزایش دهد.

در شرایطی که دشمنان هر روز بر فشارهای اقتصادی می‌افزایند، بی‌توجهی به تولید ملی، امنیت غذایی کشور را به بازی سیاست‌های مقطعی بدل می‌کند./ تابناک