دوره‌ای سخت برای کشورمان
پرسش اصلی آن است که آیا اقتصاد ایران در مقابل تحریم‌های ناشی از اجرای مکانیزم ماشه آنقدر دوام می‌آورد که بتواند این مرحله را پشت سر بگذارد؟
پرسش اصلی آن است که آیا اقتصاد ایران در مقابل تحریم‌های ناشی از اجرای مکانیزم ماشه آنقدر دوام می‌آورد که بتواند این مرحله را پشت سر بگذارد؟
اخبار سبز کشاورزی؛ در دوره پیش و هنگام به تصویب رسیدن این قطعنامه‌ها در شورای امنیت سازمان ملل متحد که در تهران محمود احمدی نژاد و در آمریکا باراک اوباما رئیس جمهور بودند، ایران بالاخره وارد مذاکرات شد.
از همان هنگام پایه‌های برقراری توافق برجام گذاشته شد. البته جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا نیز اصل انجام مذاکره و توافق را رد نکرده بود، ولی رئیس جمهور وقت ایران فرد مناسبی برای حصول توافق به نظر نمی‌رسید و به همین دلیل رهبری ایران فرد دیگری را برای انجام این گفتگوها مامور کرد.
فردی که به طور مستقیم توسط تشکیلات رهبری هدایت می‌شد و بعداً مسئولیت وی به محمد جواد ظریف در دولت حسن روحانی واگذار گردید.
بدین ترتیب رئیس جمهور وقت ایران به طور مطلق از روند گفتگوها و تاثیرگذاری بر آن کنار گذاشته شد؛ امری که بر احمدی نژاد بسیار گران آمد و او در مقابل این گفتگوها مواضع مناقشه برانگیزی اتخاذ کرد.
هرچند که این تقابل نتوانست بر روند گفتگوها و شکل‌گیری آن، که بعداً به دولت حسن روحانی انتقال یافت، تاثیر بگذارد.
می‌توان اذعان کرد که به تصویب نرسیدن قطعنامه‌های تحریمی در سوق دادن ایران به مذاکرات تاثیر زیادی داشته است؛ چرا که تا پیش از آن رئیس جمهور وقت ایران تمسخر به غربی‌ها می‌گفت آن قدر قطعنامه صادر کنید تا قطعنامه دان تان در بیاید، اما وقتی قطعنامه‌ها صادر شد، ایرانیان مشاهده کردند که ادعای کاغذ پاره بودن قطعنامه‌ها شورای امنیت که از زبان احمدی نژاد شنیده می‌شد، گزافه‌ای بیش نبوده و مصوبات تحریمی آن شورا سیاری از قابلیت‌ها، دسترسی‌ها و و مراودات تجاری و اقتصادی ایران را تحت تاثیر قرار داده است.
در واقع رهبران و مقامات جمهوری اسلامی ایران متوجه شدند که اگر سهل انگاری کنند و زمان را از دست بدهند، همان بلایی که صدام حسین تجربه کرد بر سرشان خواهد آمد و مشکلات اقتصادی ایران به طور جهشی افزایش خواهد یافت در عین حال جامعه جهانی و در راس آن ایالات متحده نیز دریافت که تحریم‌های وضع شده علیه ایران، به تنهایی برای به زانو درآوردن و تسلیم کردن تهران کافی نیست.
نمی‌توان به انتظار نشست تا روزی این تحریم‌ها به ثمر بنشیند و ایران را به عقب نشینی وادار کند. این بود که وقتی عمان برای میانجیگری اعلام آمادگی و تلاش کرد میان ایران و آمریکا تفاهم ایجاد کند، هر دو طرف استقبال و همراهی کردند که در این باره، استقبال بیشتر از جانب ایران بود و رهبریش نماینده ویژه تعیین کرد تا از کارشکنی‌های احتمالی دولت محمود احمدی نژاد جلوگیری و خود مستقیماً روند و پیشبرد گفتگوها نظارت و راهبری کند.
این الگو یعنی ناکافی بودن تحریم برای شکست دادن ایران، البته برای زمان کنونی هم قابل تکرار شدن است. به علاوه تحریم‌هایی که از سوی اروپا و ایالات متحده علیه ایران وضع شده تحریم‌های شورای امنیت هم گلوی اقتصاد ایران را می‌فشارد اما همه این تحریم‌ها قابلیت نابودسازی حکومت ایران را ندارد.
دقیقاً به همین دلیل است که نه فقط آمریکایی‌ها که اروپایی‌ها هم حتی بعد از اجرایی شدن بازگشت تحریم‌ها و تمام شدن فرایند اجرایی مکانیزم ماشه از ایران می‌خواهند که به میز مذاکره بازگردند و گفتگوها با ایالات متحده و اروپا را آغاز کند. امری که تا کنون از سوی تهران مورد پذیرش قرار نگرفته است.
اما ایران معتقد است در شرایط فعلی که اروپا و آمریکا از حداکثر ظرفیت خود برای تحت فشار قرار دادن کشورمان استفاده کرده‌اند و در واقع کار نکرده‌ای را باقی نگذاشته‌اند، جایی برای گفتگو وجود ندارد.
در جریان مذاکرات شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی تصویب یا عدم تصویب پیش نویس قطعنامه ارائه شده از سوی چین و روسیه، آشکار شد که ایالات متحده مانع حصول توافق میان اروپا و ایران شده و توافقی که می‌رفت میان ایران و فرانسه به امضا برسد را نابود ساخته است.
در چنین شرایطی البته بازگشت ایران به میز مذاکره چندان محتمل نیست؛ شرایطی که در این باره برای توافق میان ایران و آمریکا گفته شده آن قدر یک طرفه و یک جانبه گرایانه است که به جای توافق به تسلیم شبیه است.
به نظر می‌آید که اروپا و آمریکا امتیازهایی که در جریان مذاکرات پیشین و حمله نظامی نتوانستند از ایران بگیرند اکنون با تحریم‌های یک جانبه و شورای امنیت می‌خواهند دریافت کنند.
ایران نیز مکانیزم ماشه را آنقدر خطرناک و نابود کننده نمی‌داند که به خاطر اجرایی شدن آن امتیاز بدهد. در عین حال مولفه‌های همگرایی میان ایران با اروپا و آمریکا وجود ندارد؛ ایران ترجیح می‌دهد که با استفاده از امکانات شرکای خویش در آمریکای لاتین و آسیا و همکاری با کشورهایی نظیر روسیه، چین، هند و ... آسیب‌های تحریم‌ها را کاهش دهد و به اندازه‌ای که این دوره سخت را پشت سر بگذارد تاب آور شود.
