وزیر جهاد کشاورزی و وعده‌های ناتمام؛ از ثبات قیمت مرغ تا خودکفایی بر باد رفته
وزیر جهاد کشاورزی وعده ثبات قیمت مرغ و گوشت را داده، اما تورم، کمبود نهاده و سیاست‌های دستوری مسیر تحقق این وعده‌ها را دشوار کرده است.
وقتی وزیر جهاد کشاورزی روبه‌روی دوربین‌ها وعده می‌دهد تا پایان سال هیچ تغییری در قیمت مرغ و گوشت رخ نخواهد داد، شاید برای بسیاری این اظهارات یادآور یک آینده روشن باشد؛ اما در بازار واقعی، جایی که مرغدار و دامدار با گرانی نهاده و نوسان ارز دست‌وپنجه نرم می‌کنند، این وعده بیشتر شبیه شعار است تا برنامه‌ای عملیاتی.
ثبات قیمت یا وعده‌ای غیرعملیاتی؟
اخبار سبز کشاورزی؛ غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، اخیراً اعلام کرده است که قیمت‌های مصوب مرغ و گوشت نباید تا پایان سال تغییر کند. او همچنین اصلاح سامانه بازارگاه را در دستور کار دارد.
این در حالی است که تجربه وعده‌های قبلی مانند خودکفایی در تولید گوشت قرمز یا انتشار لیست واردکنندگان، هنوز در ذهن فعالان بازار باقی مانده و به دلیل عدم تحقق، باعث بی‌اعتمادی شده است.
ثابت نگه داشتن قیمت‌ها در شرایط تورمی و نوسان شدید ارز، نه‌تنها دشوار، بلکه در بسیاری مواقع غیرممکن است؛ سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری نیز انگیزه تولید را کاهش داده و زمینه کمبود عرضه و شکل‌گیری بازار سیاه را فراهم می‌کند.
تله‌های قیمتی برای دامداران و مرغداران
تولیدکنندگان فرآورده‌های دامی از دو سو فشار تحمل می‌کنند:
- افزایش هزینه‌های جاری شامل دستمزد، انرژی، حمل‌ونقل.
- گرانی نهاده‌های دامی به‌دلیل تغییرات نرخ ارز توافقی و بازار آزاد.
کمبود ارز برای واردات نهاده، تخصیص دیرهنگام توسط بانک مرکزی و خرید نهاده در بازار آزاد با قیمت‌های بالاتر، همگی هزینه تولید را افزایش داده‌اند. بسیاری از تولیدکنندگان ناچارند تولید را کاهش دهند یا قیمت‌های مصوب را رعایت نکنند.
چالش سامانه بازارگاه
وزیر جهاد کشاورزی بارها وعده اصلاح سامانه بازارگاه را داده؛ سامانه‌ای که با هدف شفافیت در توزیع نهاده طراحی شد، اما در عمل با تأخیر، کمبود و مشکلات ساختاری مواجه است. حتی اگر این سامانه اصلاح شود، فعالان اقتصادی معتقدند اقدام دیرهنگام خواهد بود و مشکل اصلی تأمین و توزیع نهاده همچنان باقی می‌ماند.
وعده‌های معلق؛ از انتشار لیست تا خودکفایی گوشت قرمز
در بهمن ۱۴۰۳، وزیر جهاد کشاورزی وعده داد اسامی واردکنندگان، سهمیه‌ها و زیان‌های ناشی از فساد واردات را منتشر کند؛ وعده‌ای که به سکوت ختم شد.
همچنین ادعای کاهش قیمت گوشت قرمز با شکست مواجه شد؛ حذف ارز ترجیحی و افزایش نرخ ارز توافقی مسیر این وعده را بست.
تا پایان دولت نیز هدف خودکفایی در تولید گوشت قرمز اعلام شد، اما نتیجه آن تبدیل ایران به واردکننده گوشت و افزایش اعتراض دامداران بود.
وزیر جهاد کشاورزی میان شعار و واقعیت
مسیر وعده‌های وزیر جهاد کشاورزی از ثبات قیمت مرغ و گوشت تا خودکفایی در تولید گوشت قرمز، بیشتر به فهرستی از اهداف معوق شباهت دارد. تا زمانی که سیاست‌های دستوری، ضعف مدیریت نهاده‌ها و نوسان ارز ادامه داشته باشد، این وعده‌ها در حد حرف باقی خواهند ماند./ تابناک
