همشهری! کمی تاریخ بخوان؛ نگاهی انتقادی به بازنمایی تاریخ در گفتمان سیاسی امروز
سالروز جنبش مشروطیت یادآور نقش پررنگ چهرههای تاریخساز است. بررسی جایگاه شیخ فضلالله نوری در این جنبش و تناقضات دیدگاههای او با مبانی جمهوری اسلامی

با فرا رسیدن سالروز جنبش مشروطیت (۱۴ مرداد ۱۲۸۵)، پرسشی اساسی در ذهن بسیاری از ما شکل میگیرد: چگونه است که با وجود نقش مخرب شیخ فضلالله نوری در این جنبش و تضاد بنیادین مواضع او با مبانی جمهوری اسلامی ایران، نام وی بر یکی از مهمترین خیابانهای تهران باقی مانده است؟
اخبار سبز کشاورزی؛ تثبیت این نام، برخلاف تغییر نام بسیاری از معابر دیگر، این گمانه را تقویت میکند که شاید افراد یا جریاناتی که در این تصمیم نقش داشتهاند، بر همگرایی مواضع شیخ فضلالله با دیدگاههای خود آگاهی داشتهاند.
بیشتر بخوانید: نقش زنان در مشروطه؛ از گمنامی تا پیشگامی در تاریخ ایران
انتقاد از جایگاهدهی به شیخ فضلالله در مجلس
آنچه بیش از پیش ذهن را درگیر میکند، مواضع نادرست برخی از همشهریان ما، بهویژه رئیس فعلی مجلس شورای اسلامی است. ایشان در ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ و همچنین در سال جاری، در مقام سخنران پیش از دستور، شیخ فضلالله نوری را به عنوان یکی از ارکان جنبش مشروطیت معرفی کردهاند.
این در حالی است که شیخ فضلالله، به دلیل تنفر از مشروطیت، آن را “شوم” و “نامبارک” خطاب میکرد و آزادی را واژهای “قبیح” میدانست.
این اقدام رئیس مجلس، مبنی بر ذکر نام فردی که به قوانین عرفی و جایگاه مجلس اعتقادی نداشت و قانون خدا را کافی میدانست، و در مقابل، عدم اشاره به قهرمانان واقعی مشروطیت مانند ستارخان، باقرخان (سردار ملی)، سالار ملی، آخوند خراسانی، میرزای نائینی (تئوریسینها) و همچنین بهبهانی و طباطبایی (رهبران معنوی این جنبش)، قابل تامل است.
این رویکرد را میتوان با تجلیل از شکسپیر در فدراسیون فوتبال انگلیس مقایسه کرد؛ فردی که فوتبال را امری عبث میدانست.
لزوم پایبندی به تاریخ؛ هشدار به تحریفگران میراث مشروطه
برادر گرامی! میدانم که نوادگان آن شیخ (و فرزندان رهبر فرقه مصباحیون که افتخارشان عدم اعتنا به نظر مردم، صدور فتاوای مشمئزکننده و خطرناک، و حمایت از تز “النصر بالرعب” بود)، علیرغم قلت تعدادشان در مجلس، گاه و بیگاه با سروصدا مزاحمت ایجاد میکنند.
اما شما نباید برای جلب رضایت خاطر آنها، تاریخ را تحریف کنید و نام بدی از خود در تاریخ پارلمان کشور به یادگار بگذارید.
سردار محترم؛ مسئولیت سنگین تریبون و نقش مشاوران
سردار محترم! اینجانب به عنوان یک مدیر دونپایه در خراسان، برای هر ده دقیقه سخنرانی، تمام واحدهای ذیربط سازمان را بسیج میکردم؛ چرا که من از طرف سازمان و وزارت متبوعم سخن میگفتم، نه از جانب خود. چطور ممکن است شما بدون مطالعه و آمادگی کافی، پشت چنین تریبونی قرار بگیرید؟
نقش مشاوران شما، بهویژه آن “شازده” که خبرنگاری را با ریاست بر قدیمیترین روزنامه استان آغاز کرد و با طرح این گمانه که “میخواهم به مجلس بیایم”، بنده و بخش کشاورزی استان را به مدت پنج سال با بایکوت خبری مواجه ساخت، در این میان چیست؟
تبریک روز خبرنگار و امید به جبران مافات
در خاتمه، ضمن تبریک روز خبرنگار (۱۷ مرداد) به اصحاب جراید و رسانههای گروهی، امیدوارم که اگر خدا بخواهد، این اشتباهات به زودی جبران شوند.
دکتر علی فریدونی، عضو هیأت علمی