از شعار آزادی تا سکوت تاریخ: زنان در کودتای ۲۸ مرداد چه نقشی داشتند؟+عکس

آیا می‌دانید در روزی که شعله امید نهضت ملی شدن نفت خاموش شد، چه گروه‌هایی به خیابان‌ها آمدند؟

اخبار سبز کشاورزی؛ تاریخ، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را به عنوان زخمی عمیق بر پیکر ایران معاصر می‌شناسد، اما در میان روایت‌های رسمی، نقش یک گروه خاص کمتر دیده شده است: زنان.

این زنان چه کسانی بودند؟ مسیری که آنها از مشروطه آغاز کرده بودند، چگونه ناگهان به خیابان‌های تهران در روز کودتا ختم شد؟ در این مقاله، به لایه‌های پنهان این رویداد تاریخی می‌پردازیم و به حضور مرموز و پرهیاهوی آنها نگاهی دقیق‌تر خواهیم داشت.

تهران، صبح روز کودتا؛ آغاز یک شورش سازمان‌یافته

صبح روز ۲۸ مرداد، تهران در سکوت و پیش از طلوع خورشید، حال و هوایی پرتنش داشت. گروه‌هایی از مزدوران سازمان‌یافته، که با پول و هدایت عوامل بیگانه و شبکه‌های داخلی تجهیز شده بودند، فعالیت خود را از جنوب شهر آغاز کردند.

از حوالی بازار، دسته‌هایی با شعارهای ضد مصدق گرد هم آمدند و به تدریج از کوچه‌ها و میادین اصلی به سمت شمال شهر حرکت کردند. در طول مسیر، به دفاتر و مغازه‌های طرفداران دولت ملی حمله می‌شد و فضای شهر پر از هیاهو و وحشت بود.

زنان شهرنو و شعبان بی‌مخ: حمله به خانه نخست‌وزیر

با گسترش آشوب، جمعیت به خیابان کاخ (فلسطین کنونی) و خانه دکتر محمد مصدق رسید. این حمله به سرکردگی شعبان بی‌مخ انجام شد، اما یک نکته در میان تصاویر و روایت‌ها پنهان مانده است: حضور پررنگ زنان شهرنو. این گروه، به رهبری ملکه اعتضادی، در کنار اراذل و اوباش آن زمان، علیه دولت ملی مصدق شعار می‌دادند.

درگیری کوتاهی میان محافظان و مهاجمان درگرفت، اما مقاومت در نهایت شکسته شد. بخشی از خانه مصدق به آتش کشیده شد و فصل تازه‌ای در تاریخ سیاسی ایران آغاز شد.

نقش زنان در کودتای ۲۸ مرداد: چرا این بخش از تاریخ نادیده گرفته شد؟

حضور این گروه از زنان، که بسیاری از جامعه‌شناسان آنها را جزو اراذل و اوباش آن زمان می‌دانند، یک سوال بزرگ تاریخی را مطرح می‌کند. چرا این گروه همواره در حاشیه روایت‌های رسمی قرار گرفته‌اند؟

بررسی نقش این زنان، ابعاد متفاوتی از جنبش‌های اجتماعی در ایران را آشکار می‌کند. کودتای ۲۸ مرداد نشان داد که مسیری که زنان از زمان انقلاب مشروطه برای کسب حقوق خود آغاز کرده بودند، ناگهان وارد ابعاد جدیدی شد و تاثیرات بلندمدتی بر رویه حضور آنها در دوره‌های بعدی تاریخ ایران گذاشت.

اگر به دنبال واکاوی عمیق‌تر نقش زنان در بزنگاه‌های تاریخی ایران هستید، در بخش نظرات سوالات و دیدگاه‌های خود را با ما در میان بگذارید.

بیشتر بخوانید:   ۲۹ اسفند، روزی که ایران از بند استعمار نفتی رها شد