پیشگیری عارضه چشم صورتی در گاوها

اخبار سبز کشاورزی؛ بیماری چشم صورتی یک عارضه عفونی در چشم گاو است که عوامل متعددی دارد و به دلیل مسری بودن می‌تواند از یک گاو به سایر دام‌ها نیز سرایت کند.

عوامل ایجادکننده بیماری از گرد و خاک گرفته تا ضربه به چشم، مگس، نور ماوراءبنفش خورشید و حتی برخورد علف‌ها به چشم گاوها باشند. برخی از باکتری‌ها نیز می‌توانند موجب انتقال بیماری توسط مگس ‌باشند. اگرچه بیشتر گوساله‌ها به این بیماری دچار می‌شوند، اما احتمال ابتلا گاوهای بالغ نیز در هر سنی وجود دارد.

علائم و عوارض

عامل بیماری هر چه باشد، باعث التهاب در سطح قرنیه و بافت‌های چشم می‌شود. امکان دارد یک یا هر دو چشم را مبتلا نموده و موجب کوری دام شود. در این صورت ادامه زندگی او به مخاطره می‌افتد. حساسیت به نور، کم اشتهایی و ظهور یک لکه سفید روی سطح قرنیه از نشانه‌های این بیماری است.

این بیماری بسیار جدی است و می‌تواند گاو را در هر سنی مبتلا نماید، بنابراین دامداران باید به شکل بسیار موثر و دقیقی گاوان را زیر نظر داشته باشند.

به تازگی برخی از دامداران، به سمت خود درمانی و استفاده از واکسن‌هایی برای جلوگیری از این بیماری روی آورده‌اند. چرا که سویه‌هایی از عوامل باکتریایی مشاهده شده‌اند که می‌توانند موجب عارضه چشم صورتی شوند. اگرچه گاه نمی‌تواند اقدامات چندگانه هم زمان مفید واقع شوند.

هم‌اکنون واکسن‌هایی برای جلوگیری طولانی مدت از چشم صورتی وجود دارد و دامداران می‌توانند با برنامه‌ریزی علیه باکتری‌ها در محل‌های دامداری مبارزه کنند که امکان بروز چشم صورتی در گاوها می‌گردند. چهار نوع باکتری اصلی باعث بروز این بیماری می‌شوند که شامل Mycoplasmabovis ،Mycoplasma bovoculi ،Moraxella ، vMeraxella است.

امکان دارد که باکتری‌های مذکور در چشمان سالم دام نیز وجود داشته باشند؛ اما برای بروز بیماری یک عامل خراش‌دهنده قرنیه چشم لازم است که در این صورت باکتری وارد لایه‌های زیرین چشم شده و عفونت را به وجود می‌آورد.

آنچه در این‌جا توصیه می‌شود که هوشیاری دامداران در آسیب‌های وارده احتمالی به چشم گاوها است تا از شدت یافتن آن جلوگیری شود. در مرحله اول مشاهده آب‌ریزش از چشم، قابل توجه است. مرحله بعدی حساسیت دام به نور و نورگریزی است که دام در برابر نور، چشمان خود را می‌بندد.

در صورت پیش‌روی بیماری، زخم روی قرنیه چشم توسعه می‌یابد. چنانچه عفونت حالت پایداری پیدا کند؛ زخم عمیق و عمیق‌تر شده و به مردمک و عدسی آسیب می‌رساند. سپس چشم تغییر شکل می‌دهد.

در چنین حالتی چشم در وضعیت غیرقابل بازگشت قرار می‌گیرد. نکته بسیار مهم آن است که روند بیماری خیلی سریع و بین دو تا 3 روز اتفاق می‌افتد. برای چنین دام‌هایی، فرصت از دست‌رفته و دیگر نمی‌توان برای آن‌ها اقدامی به عمل آورده و چشم را نجات داد.

برخی از حشره‌ها، صدمات محیطی و روش غذا خوردن دام می‌توانند از عوامل بروز بیماری چشم صورتی در گاوها باشند.

مگس به دلیل آن که از ترشحات اطراف چشم دام تغذیه می‌کند می‌تواند به چشم آسیب برساند. آب و هوای خشک و گرد و خاک ایجاد شده در این شرایط می‌تواند به چشم دام صدمه بزند و زمینه بروز بیماری گردد.

در زمان چرای آزاد در مراتع و هنگامی که علف‌ها بلند شده‌اند، دام‌ها برای دستیابی به علف‌های نرم سر خود را به سمت پایین برده و همین امر امکان برخورد چشم با علف‌های بلند را به وجود می‌آورد. در سیستم غذادهی بسته، در دامداری‌ نیز امکان بروز چنین اتفاقی وجود دارد.

ممکن است تکه‌هایی از علوفه خشک به درون چشم دام‌ها وارد شود. به هر حال بهتر است که گاوداران برای جلوگیری از ایجاد بیماری چشم صورتی در گاوها با یک دامپزشک مشورت نمایند و روش‌های جلوگیری از آن را بیاموزند.