تب برفکی؛ وقتی واکسن بهموقع رسید، اما غرامت هنوز پشت در مانده است
کنترل تب برفکی با واکسیناسیون سریع انجام شد، اما دامداران خسارتدیده—بهویژه بیمهنشدهها—هنوز میان وعدهها و ستادها سرگرداناند
سازمان دامپزشکی کشور از مهار سویه جدید تب برفکی در مدت سه ماه خبر میدهد؛ روایتی که بر واکسیناسیون فوری، قرنطینه و ضدعفونی گسترده تکیه دارد. طبق گفته رئیس سازمان دامپزشکی، دامداریهای اطراف کانونها تا شعاع سه کیلومتر واکسینه شدند و ویروس مهار شد. این بخش از ماجرا، نمونهای از واکنش فنی قابلقبول در برابر یک بحران بهداشتی است؛ واکنشی که اگر دیرتر انجام میشد، میتوانست خسارات ملی بهبار آورد.
اخبار سبز کشاورزی به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ پایان این بحران بهداشتی، آغاز بحران معیشتی دامداران است. مسئله اصلی نه کنترل بیماری، بلکه پرداخت غرامت است؛ موضوعی که همچنان «در حال پیگیری» مانده. دامدارانی که دامهایشان بیمه بوده، مسیر مشخصتری دارند و صندوق بیمه بخشی از خسارت را جبران میکند. مشکل از جایی شروع میشود که بخش قابلتوجهی از دامداریهای سنتی و روستایی اساساً بیمه نبودهاند.
بیمه؛ توصیهای که دیر میرسد
معاون وزیر جهاد کشاورزی با تأکید بر لزوم بیمه دامها میگوید با پرداخت ۱۰۰ هزار تومان میتوان تا ۱۰۰ میلیون تومان غرامت گرفت. این توصیه، هرچند از نظر اقتصادی درست است، اما در میانه بحران، بیشتر شبیه موعظه پس از حادثه است. دامداری که دامش تلف شده، امروز به نقدینگی نیاز دارد، نه آموزش مدیریت ریسک برای آینده.
ستاد ملی تب برفکی؛ امید یا تعویق؟
وعده پرداخت بخشی از خسارت دامداران بیمهنشده در قالب ستاد ملی تب برفکی و با مجوز معاون اول رئیسجمهور داده شده است. اما تجربه نشان داده که معرفی پروندهها به ستادها و سپس سازمان مدیریت بحران، اغلب به فرآیندی طولانی و فرسایشی تبدیل میشود. دامدار، در این فاصله، با بدهی، هزینه خوراک و افت تولید تنها میماند.
شکاف میان مدیریت بحران و واقعیت میدانی
کنترل فنی بیماری بدون همراهی بسته حمایتی سریع، ناقص است. وقتی بیشترین کانونها در استانهای مهمی مانند تهران و اصفهان گزارش شده، یعنی خطر نهتنها دامدار خرد، بلکه امنیت تولید را تهدید کرده است. اگر قرار است دامدار به بیمه اعتماد کند، دولت هم باید نشان دهد در بحران، سریع، شفاف و بیواسطه کنار او میایستد.
در مجموع می توان گفت که تب برفکی مهار شده، اما آزمون اصلی هنوز باقی است: آیا وعدههای غرامت به پول واقعی در جیب دامدار تبدیل میشود؟ اگر پاسخ منفی باشد، بحران بعدی نه بهداشتی، بلکه اعتمادسوز خواهد بود.