بحران خاموش در کشاورزی ایران؛ افزایش قیمت کود و سم، تهدیدی برای امنیت غذایی کشور
افزایش بی‌سابقه قیمت سم و کود، کشاورزی ایران را با بحرانی جدی مواجه کرده و امنیت غذایی کشور را به خطر انداخته است.
بحران تأمین نهاده‌های دامی در سال ۱۴۰۴ با گرانی ذرت و سویا، اختلال در بازارگاه و حضور دلالان، تولید گوشت و مرغ را تهدید و امنیت غذایی کشور را به خطر انداخته است.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ بحران کشاورزی ایران وارد مرحله تازه‌ای شده است. سیاست‌گذاری‌های ناهماهنگ و عدم تخصیص به‌موقع ارز برای واردات کود و سم، باعث افزایش شدید قیمت کود و سم نهاده‌های کشاورزی و کاهش تولید محصولات شده است. این وضعیت نه‌تنها کشاورزان را با مشکلات جدی مواجه کرده، بلکه امنیت غذایی کشور را نیز به خطر انداخته است.
سیاست‌های متناقض و بی‌توجهی به تولید داخلی
در سال‌های اخیر، بخش کشاورزی ایران بیش از همیشه تحت تأثیر سیاست‌های اقتصادی نادرست قرار گرفته است. مهم‌ترین مشکل امسال، عدم تخصیص ارز ترجیحی یا حتی ارز نیمایی برای واردات کود و سم بوده است. این بی‌تدبیری موجب شده است که قیمت نهاده‌ها به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یابد و بسیاری از کشاورزان از تهیه آنها بازبمانند.
با وجود تأکید دولت بر خودکفایی در محصولاتی مانند گندم و برنج، اقدامات عملی برای حمایت از کشاورزان بسیار محدود است. واردکنندگان کود و سم ماه‌هاست در انتظار دریافت ارز هستند، اما منابع ارزی عمدتاً صرف بخش‌هایی می‌شود که تأثیری بر امنیت غذایی کشور ندارند.
افزایش قیمت کود و سم؛ بن‌بست کشاورزان
گزارش‌های میدانی از استان‌های کشاورزی همچون خوزستان، کرمان و گلستان نشان می‌دهد قیمت کود اوره و فسفات در یک سال گذشته بیش از دو برابر شده است. بسیاری از سموم نیز کمیاب شده یا با قیمت‌های گزاف در بازار آزاد به فروش می‌رسند.
این افزایش قیمت کود و سم در حالی رخ داده که کشاورزان همزمان با بحران خشکسالی، کمبود نیروی کار و کاهش تقاضای بازار روبه‌رو هستند. نتیجه این وضعیت، کاهش سطح زیر کشت و افت کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی است.
تهدید امنیت غذایی کشور
تداوم این وضعیت، مستقیماً امنیت غذایی ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. وقتی کشاورزان قادر به تأمین نهاده‌های اساسی نباشند، تولید داخلی کاهش یافته و وابستگی به واردات بیشتر می‌شود. این روند، افزایش قیمت مواد غذایی و فشار اقتصادی بیشتر بر خانوارها را به دنبال دارد.
لزوم تغییر سیاست‌ها و حمایت فوری
برای جلوگیری از گسترش بحران کشاورزی ایران، دولت باید به سرعت ارز ترجیحی یا نیمایی برای واردات کود و سم اختصاص دهد. همچنین لازم است یک سیستم شفاف برای توزیع این نهاده‌ها میان کشاورزان واقعی ایجاد شود تا بازار از دست واسطه‌ها و دلالان خارج گردد.
حمایت از کشاورز نباید محدود به زمان برداشت باشد؛ بلکه زنجیره تولید، از تأمین نهاده تا فروش محصول، باید تحت سیاست‌گذاری منسجم قرار گیرد. بی‌توجهی به این امر، در آینده نزدیک به کاهش تولید، گرانی مواد غذایی و وابستگی بیشتر کشور به واردات منجر خواهد شد.
