آلودگی هوا بلای جان کشاورزی؛ زنگ خطر برای امنیت غذایی
آلودگی هوا چه اثرات مخربی بر کشاورزی، کیفیت محصولات، خاک و درآمد کشاورزان دارد؟ گزارشی از پیامدهای آلودگی هوا بر مزارع و باغات و تهدید امنیت غذایی
آلودگی هوا نه‌تنها سلامت انسان‌ها را تهدید می‌کند، بلکه بر گیاهان و به‌طور کلی بر بخش کشاورزی نیز اثرات مخرب و گسترده‌ای بر جای می‌گذارد.
اخبار سبز کشاورزی؛ آلودگی هوا بر سبزینه گیاه اثر منفی دارد، موجب از بین رفتن آن می‌شود و فرآیند فتوسنتز را با اختلال جدی روبه‌رو می‌کند؛ این آسیب به‌صورت پلاسیدگی گیاه قابل مشاهده است. در واقع، آلودگی هوا باعث نوعی مسمومیت گیاهی می‌شود و با ایجاد تغییرات در اکوسیستم‌های طبیعی، تاثیر مستقیم و زیانباری بر کشاورزی می‌گذارد.
خسارت‌های مستقیم و غیرمستقیم آلودگی هوا بر عملکرد محصولات
به گفته کارشناسان، کاهش عملکرد محصولات، افزایش هزینه‌های تولید و ضرورت استفاده از روش‌های مدیریت نوین برای مقابله با اثرات آلودگی هوا، همگی می‌توانند درآمد کشاورزان را کاهش دهند و در نهایت به افزایش قیمت مواد غذایی منجر شوند. افزایش روزافزون آلودگی هوا، کشاورزان را با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌کند؛ از جمله شیوع بیماری‌های گیاهی، افت کیفیت خاک و آب و ایجاد اثرات طولانی‌مدت بر مزارع و باغات کشور.
هشدار کارشناسان: افزایش هزینه‌ها و کاهش درآمد کشاورزان
بهمن یارقلی، کارشناس کشاورزی و آبیاری، با اشاره به این موضوع می‌گوید: آلودگی هوا چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، عملکرد فعالیت‌های کشاورزی و باغداری را تحت تأثیر قرار داده و بهره‌وری را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. او همچنین تاکید می‌کند که آلودگی هوا موجب کاهش تنوع زیستی و تهدید بقای گونه‌های گیاهی می‌شود و محیط‌زیست را با خطر جدی مواجه می‌سازد.
او در بخش دیگری توضیح می‌دهد: آلاینده‌هایی مانند اکسیدهای نیتروژن از جمله NO2 و NOx می‌توانند رشد گیاهان را کاهش داده و موجب بروز بیماری‌های گیاهی شوند.
علاوه بر این، ذرات معلق ریز موجود در هوا نیز به برگ‌ها و بافت‌های گیاهی آسیب می‌رسانند. یارقلی اضافه می‌کند: گازهایی مانند اوزون با تخریب بافت‌های گیاهی، علائمی همچون سوختگی و زردی برگ‌ها ایجاد می‌کنند و حتی ترکیب شیمیایی گیاهان را تغییر می‌دهند که این مسأله به افت کیفیت محصولات منجر می‌شود.
آلودگی هوا به‌صورت غیرمستقیم نیز بر خاک اثر منفی دارد؛ از جمله کاهش مواد مغذی و افزایش اسیدیته خاک. مجموعه این نظرات کارشناسی نشان می‌دهد که آلودگی هوا در هفته‌های اخیر چه فاجعه‌ای را نه‌تنها برای سلامت جامعه، بلکه برای مزارع، باغات و تمام محصولات کشاورزی رقم زده و آثار آن می‌تواند غیرقابل جبران باشد.
متأسفانه دولت و نهادهای ذی‌ربط تاکنون هیچ اقدام عملی و اجرایی جدی انجام نداده و تنها به امید عوامل طبیعی مانند وزش باد مانده‌اند. بدون شک، تداوم این وضعیت در آینده‌ای نه‌چندان دور می‌تواند بیماری‌های مختلف، از جمله انواع سرطان را افزایش دهد. بی‌راه نیست اگر گفته شود که ناامنی غذایی امروز به بالاترین سطح خود رسیده است. اکنون جای این سؤال باقی است که آیا دولت، وزارت جهاد کشاورزی و سایر نهادهای مسئول واقعاً دغدغه سلامت و امنیت غذایی جامعه را دارند؟! پرسشی که تاکنون پاسخی برای آن ارائه نشده است.
