بحران آب ایران؛ کمآبی نیست، بحران مدیریتی است
نمایندگان مجلس ضعف حکمرانی، مدیریت مصرف و حفاظت از منابع زیرزمینی را عامل بحران آب می داند
در تاریخ سه شنبه 2 دی 1404 گزارشی مشترک از دانشگاه تهران و مرکز پژوهشهای مجلس درباره راهبردهای مدیریت آب، در صحن علنی مجلس قرائت شد که با انتقاد شدید نمایندگان روبهرو شد.
اخبار سبز کشاورزی به نقل از ایرنا؛نمایندگان تأکید داشتندکه ایران بیش از کمبود آب، با بحران مدیریت و حکمرانی منابع آب مواجه است و بسیاری از راهکارهای ارائهشده، بدون برنامه عملیاتی و اولویتبندی مشخص، همچنان تکراری و غیرقابل اجراست.
حامد یزدیان، نماینده اصفهان، با انتقاد صریح گفت: «کشور در شرایط بحران به آتشنشان نیاز دارد، نه پژوهشکده سوانح.» او افزود گزارش ارائهشده حتی به اسناد بالادستی، حقابهها و تفاوتهای اقلیمی توجه نکرده و راهکارهای مشترک برای همه مناطق، کارایی ندارد.
مهدی کوچکزاده، نماینده تهران، با اشاره به بارش سالانه حدود ۴۰۰ میلیارد مترمکعب، هشدار داد که دو سوم این آب تبخیر میشود و بخش زیادی از منابع قابل استحصال به سیلاب و هدررفت تبدیل میشود. او پیشنهاد کرد نصب مخازن ذخیره آب باران در ساختمانها اجباری شود تا از هدررفت آب جلوگیری شود.
نادرقلی ابراهیمی، نماینده اراک، گفت: «امنیت غذایی پیشنیاز امنیت ملی است و نباید با سیاستهایی مانند نکاشت یا بایر کردن اراضی، کشاورزان قربانی ناکارآمدی مدیریتی شوند.»
محمد جلالی، نماینده محلات، نیز حذف یارانه سوخت چاههای کشاورزی را اشتباه دانست و بر توجه به مزیتهای اقلیمی هر منطقه تأکید کرد.
پیمان فلسفی و سمیه رفیعی، نمایندگان تهران، ریشه بحران را در ساختار معیوب حکمرانی آب دانستند. وابستگی وزارت نیرو به درآمد فروش آب، تعارض منافع ایجاد کرده و بخش کشاورزی و محیطزیست را متضرر ساخته است. رفیعی تأکید کرد: «ما با بحران کمآبی روبهرو نیستیم، بلکه با بحران مدیریت آب مواجهایم.»
مهرداد لاهوتی، نماینده لنگرود، با اشاره به برداشت بیشازحد منابع زیرزمینی گفت: «استفاده سالانه بیش از ۴۹ میلیارد مترمکعب آب زیرزمینی، فرونشست زمین را به تهدیدی غیرقابل بازگشت تبدیل کرده است.» او خواستار اجرای قانون تعادلبخشی منابع آب و توسعه آبخیزداری شد تا سفرههای زیرزمینی تقویت و هدررفت کاهش یابد.
نمایندگان همچنین بر ضرورت اصلاح الگوهای مصرف و مکانیزه کردن آبیاری در بخش کشاورزی تأکید کردند. استفاده از سامانههای نوین آبیاری، آبخیزداری، پخش سیلاب و مدیریت هوشمند منابع آب، تنها راه جلوگیری از بحران گستردهتر است.
انتقادهای صریح نمایندگان نشان میدهد بحران آب ایران بیشتر مدیریتی است تا طبیعی. بدون اصلاح حکمرانی، اجرای قوانین معطلمانده و برنامه عملیاتی مشخص، هیچ گزارش پژوهشی نمیتواند بحران آب کشور را حل کند. توجه همزمان به امنیت آبی، غذایی و محیطزیستی و تغییر نگاه به آب بهعنوان یک مؤلفه حیاتی حکمرانی، پیششرط نجات منابع آب ایران است.
