راز پنهان در فرش برگهای پاییزی گرگان؛ کریدورهای سبزی که نفس شهر را تازه میکنند
یادداشت دکتر محمداسماعیل اسدی درباره اهمیت اکولوژیک کریدورهای سبز گرگان در پاییز ۱۴۰۴؛ بررسی نقش درختان چنار در ترمیم خاک، حفظ آب سبز و پایداری زیستمحیطی گلستان
تصاویری که پیش رو دارید، نمایی از کریدور سبز در ورودی و خروجیهای غربی و شرقی شهرستان گرگان، مرکز استان گلستان را در آستانه خواب زمستانی به تصویر کشیدهاند.
اخبار سبز کشاورزی؛ جایی که ردیف منظم درختان پهنبرگ چنار، با ریزش برگهای خود، فرشی غنی از مواد آلی را بر بستر خاک گستراندهاند.
این لایه برگریزان، برخلاف ظاهرش، نشانه پایان نیست؛ بلکه آغاز یک چرخه حیاتی و حفاظت از منابع خاک محسوب میشود که طی آن کربن، عناصر غذایی و انرژی دوباره به آغوش خاک بازمیگردند.
کریدورهای سبز؛ ستون فقرات اتصال زیستگاهها و تعدیل اقلیم شهری
از منظر بومشناسی، این کریدورها ستون فقرات اتصال زیستگاهها هستند. این مسیرهای سبز با کاهش تکهتکهشدن منظر شهری، حرکت گونهها را تسهیل کرده، تنوع زیستی را پایدار نگه داشته و به تعدیل ریزاقلیم محلی کمک میکنند.
سایهاندازی درختان در کنار تبخیر و تعرق کنترل شده و انباشت لاشبرگها، دمای سطح خاک را پایدار کرده و نفوذپذیری آن را افزایش میدهد؛ فرآیندی علمی که همزمان فرسایش را کاهش داده و «آب سبز» را در دل خاک ذخیره میکند.
فرش برگهای پاییزی در واقع مخزنی زیستی برای میکروارگانیسمها و بیمهرگان خاکزی است. تجزیه تدریجی این برگها، ساختار خاک را بهبود بخشیده و چرخههای حیاتی نیتروژن و فسفر را فعال میکند.
در نتیجه، این کریدور تنها یک مسیر عبور ساده نیست، بلکه کارخانهای آرام برای ترمیم خاک و تنظیم خدمات اکوسیستمی است.
پاییز ۱۴۰۴ در گرگان، یادآور این حقیقت است که در زیر گامهای خاموش فصلها، علم پایداری جریان دارد: پیوندی میان درخت، خاک و هوا. این منظره، امید به شهری است که با کریدورهای سبزش نفس میکشد و در برابر تغییرات اقلیمی تابآور میماند.
با سپاس فراوان از بانیان و مجریان هوشمند این کریدور سبز در دهه ۱۳۴۰ هجری شمسی، بهویژه جناب مهندس هوشنگ امیرلطیفی گرانقدر که میراثی ماندگار برای گرگان به یادگار گذاشتند.
