گلخانه کاشت درختان میوه

اخبار سبز کشاورزی؛ کاشت نهال و بردن درخت به درون گلخانه، تیمار، رشد و محصول‌دهی آن اگرچه می‌تواند همراه با عواملی بازدارنده و موثر بر رشد همراه باشد؛ اما قابل اجرا است.

یکی از مزایای احداث چنین گلخانه‌ای، تولید میوه در خارج از فصل است. که به علت وجود تقاضا در برخی از کشورهای پیشرفته به این کار مبادرت می‌شود. به علت سازگاری گیاهان درختی، با اقلیم‌های مختلف، کشت آنان درون گلخانه نیازمند، داشتن دانش‌فنی کافی است؛ که در ابتدا باید با طرح پرسش‌هایی، برای آن‌ها پاسخ مناسب یافت.

درختان مناسب کاشت در گلخانه

اولین پرسش امکان کاشت درختان میوه با در نظر گرفتن ارتفاع و حجم فضای مورد نیاز و محل کشت است

پرسش دوم آن که کدام درخت‌ و با کدام ویژگی برای پرورش در گلخانه مناسب است

پرسش سوم هم توجیه اقتصادی با در نظر گرفتن میزان بازده محصول و هزینه‌ است.

اصولا درختان از نظر منطقه و اقلیم رشد به درختان سردسیری، گرمسیری، نیمه‌گرمسیری و مناطق معتدل دسته‌بندی می‌شوند. بنابراین ایجاد شرایط سازگار با نیازهای فیزیولوژیکی درخت‌ از اهمیت زیادی برخوردار است. تفاوتی اساسی که بین شرایط کشت درخت در گلخانه و فضای باز وجود دارد؛ غیرقابل کنترل بودن شرایط در فضای آزاد است. چنانکه به‌طور مستمر شاهد از بین‌رفتن گل، شکوفه و میوه‌ درخت‌ بر اثر بارش برف‌بهاری و یا یخ‌زدگی کوتاه‌مدت، سرمازدگی و گرمازدگی هستیم که منجر به نابودی محصولات درختی می‌شود.

در صورت وجود شرایط لازم در یک گلخانه مجهز به تامین‌کنندگان نور، رطوبت و حرارت می‌توان انواعی از میوه‌های گرمسیری و یا سردسیری به عمل آورد را که به هیچ‌وجه در فضای بازقابل پرورش نیستند.

اصولاً درختان، بسیار بیشتر از گیاهان نظیر گل‌ و یا سبزی‌ به شرایط کنترل‌شده نیاز دارند. ضمن آن که با ظهور میوه بر آن‌، باید مراقبت‌های زیادتری برای به‌دست آوردن میوه با کیفیت بالا به‌عمل آید.

درختان گلخانه‌ای

انتخاب نوع درخت میوه برای پرورش گلخانه‌ای، در موفقیت نهایی اهمیت دارد. شاید چگونگی نگهداری از درختان مشابهت‌هایی با فضای باز داشته باشد؛ اما تفاوت‌هایی اساسی نیز وجود دارد.

برخی از درختان در گلخانه محصول قابل‌توجهی ندارند. بنابراین برای جلوگیری از زیان‌های آینده باید با دقت کافی درخت‌ مناسب را انتخاب کرد. در این‌جا به چند نوع درخت با دسته‌بندی‌های مناسب، دارای محدودیت و نامناسب برای گلخانه اشاره می‌شود.

• درختان مناسب گلخانه شامل: انواع مرکبات، انار، انبه، موز، بادام، زیتون، آووکادو و پاپایا؛

• درختان دارای محدودیت در گلخانه شامل: گیلاس، هلو، زردآلو، گلابی، شلیل، هلو و انواع گوجه‌سبز و آلو؛

• درخت نامناسب برای گلخانه: گردو.

به‌طور کلی درختانی که در محیط‌های نیمه‌گرمسیری، گرمسیری و مدیترانه‌ای رشد می‌کنند؛ برای کشت در گلخانه مناسب هستند. اما نکته‌ای که باید در نظر قرار داد، وسعت تاج و اندام‌های هوایی این درختان است. باید قبل از اقدام به کشت، آن را مورد توجه قرار داد. انتخاب نوع گلخانه باید مناسب با درخت موردنظر باشد. چنانکه درختان سردسیری بنابر ضرورت، باید در گلخانه‌های سرد پرورش داده شوند. چرا که چنین درختانی برای میوه‌دادن باید یک دوره سرمایی را بگذرانند. چنانچه درخت در زمین کاشته نشود؛ باید از گلدان بزرگ استفاده کرد. البته نگهداری و جابه‌جا کردن آن نیز مشکل است.

ویژگی گلخانه درختان

باید برای تاسیس گلخانه درختان به ویژگی‌های زیر توجه داشت.

ارتفاع درخت: به دلیل مرتفع بودن درختان باید سقف چنین گلخانه‌هایی بلند با تراز بالاتر از 3 متر و بیشتر باشد. بنابراین باید اندازه عرض و ارتفاع گلخانه را متناسب با شکل درخت‌ انتخاب کرد.

چیدمان درختان: درختان باید از نظر ویژگی‌های اقلیمی، یکسان باشند؛ چرا که کاشت درخت با خصوصیات اقلیمی متفاوت در یک مکان واحد و مشترک، امکان‌پذیر نیست.

گرده‌افشانی: لازمه تولید میوه، گرده‌افشانی است که باید تا آنجا که امکان دارد حشرات گرده‌افشان را به داخل گلخانه جذب و یا آنان را وارد کرد.

حجم ریشه: باید برای کشت درخت در گلدان با در نظر گرفتن حجم ریشه آن در آینده از گلدان عمیق استفاده کرد. نکته دیگر به کار بردن خاک با کیفیت و تقویت مداوم خاک برای کشت درخت در گلدان است. چرا که به‌تدریج ریشه‌ها در هم فشرده شده و دستیابی آن‌ها به موادغذایی لازم کاهش می‌یابد.

آفات و عوامل بیماری‌زا: به دلیل بسته بودن محوطه، احتمال آلوده شدن درختان به آفات و عوامل بیماری‌زا کمتر است. اما در صورت آلوده شدن مبارزه با آنان نیز آسان‌تر است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۹۱-مهر ۱۴۰۳