مدیریت عوامل بیماریزا در گلهای شاخه بریده
گل از دیرباز ابزاری برای نشان دادن و ایجاد یک ارتباط عاطفی به مناسبتهای مختلف بودهاند و در عزا، عروسی، خوشامدگویی، استقبال، تولد و... گل جایگاه خاصی داشتهاست.
اخبار سبز کشاورزی؛ گل از دیرباز ابزاری برای نشان دادن و ایجاد یک ارتباط عاطفی به مناسبتهای مختلف بودهاند و در عزا، عروسی، خوشامدگویی، استقبال، تولد، عیادت از بیمار و ...؛ گل جایگاه خاصی داشتهاست. امروزه به دلیل وسعت پرورش گل در جهان، مصرف آن نیز، گردشمالی قابلتوجهی را به خود اختصاص دادهاست.
بسیاری از گلها مانند گل سرخ، داوودی، میخک، آهار، شقایق و دهها نوع دیگر با تولید انبوه به سایر نقاط جهان صادر و به متقاضیان عرضه میشوند. گلهای شاخهبریده پس از برداشت و جدا شدن از بوتههای اصلی، عمر کوتاهی دارند؛ بنابراین بیشتر برای رفع نیازهای محلی و یا فاصلههای نهچندان دور به صورت روزانه برداشت و به گلفروشی و مصرفکنندگان عرضه میشوند.
تولیدکنندگان و فروشندگان گلهای شاخهبریده برای حفظ و نگهداری درازمدت آن، با چالشهایی مواجه هستند. عوامل بیماریزا نظیر باکتری، قارچ و حتی انگل میتوانند موجب خسارت فراوان به این گیاهان شده و گاه بین 50 تا 75درصد از آن را تحتتاثیر قرار دهند.
عوامل بیماریزای خاکزی اغلب به شکل دائم در خاک وجود داشته و از بین بردن آنها کار بسیار دشواری است. ضمن آن که به علت کشت مستمر، عوامل بیماریزا پیوسته در خاک وجود داشته و به حیات خود ادامه میدهند.
ضدعفونی کردن خاک توسط موادی ازقبیل: «متیل بروماید» تا سالها قبل، مرسوم بود؛ اما پس از آن روشهای دیگری مانند ضدعفونی خاک با بخار آب به اجرا درآمد. اما این روش به دلیل هزینههای زیاد، مقرون بهصرفه نبود.
در سال 2000 تکنیک جدیدی پای به عرصه گذاشت که به آن ضدعفونی غیرهوازی (ASD) میگفتند. برای اولینبار این روش در کشور هلند برای مزارع گل به اجرا درآمد. روش کار این چنین است که پس از شخمزدن خاک، در عمق 10 تا 20 سانتیمتری، زمین آبیاری و به مدت سه تا 10 هفته با پلاستیک پوشیده میشود.
در این مدت میکروارگانیسمها، مواد کربنی خاک را مصرف کرده و آن را از اکسیژن تخلیه میکنند که پس از آن با رها کردن مواد سمی مانند گازها و ترکیبات ارگانیکی فرار، در زیر پوشش پلاستیکی، قارچ و عوامل بیماریزا از بین میروند
ضدعفونی کردن گلهای شاخهبریده
گلهای شاخهبریدهای که از بازار خریداری و یا به صورت هدیه آورده میشوند؛ در صورت انجام ندادن اصول مراقبتی، به سرعت گندیده شده و از بین میروند. اما برای نگهداری طولانیمدت آن میتوان اقدامهای زیر را انجام داد:
• قبل از قراردادن گل در گلدان باید تمام برگهای زیرین ساقه برداشته شوند. زیرا پس از مدت کوتاهی این برگها در آب گندیده شده و آب را آلوده میکنند.
• تعویض آب گلدان به صورت روزانه و استفاده از آب تازه و تمیز. برای ضدعفونی کردن آب گلدان، بسته به حجم آن میتوان به میزان کمتر از یک قاشق چایخوری به آب آن وایتکس اضافه کرد؛ چرا که وایتکس مانع از رشد قارچ و باکتری میشود و عمر گل را افزایش میدهد. باید توجه کرد که بیش از اندازه برای ضدعفونی آب، از وایتکس استفاده نشود؛ چرا که به گل آسیب وارد میکند.
• برای اطمینان بیشتر میتوان از محلولهای نگهدارنده برای گلهای شاخهبریده استفاده کرد؛ که در بازار وجود دارد.
ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۹۱-مهر ۱۴۰۳
