چراغ خطر گوشت قرمز

اخبار سبز کشاورزی ؛ در سال 1401 و آغاز سال جدید تامین گوشت، به ویژه گوشت قرمز نیز برای بسیاری از اقشار کم‌درآمد و دهک‌های پائین جامعه، دشوار و دشوارتر شد؛ به‌گونه‌ای که طبق برداشت میدانی، برخی از خانواده‌ها توان خرید گوشت و تهیه یک آبگوشت ساده و معمولی را نداشتند. بر خلاف وعده‌هایی که در ایام انتخابات تقریبا تمام مسئولان و دولتمردان به مردم دادند، وعده‌های توخالی و گرانی پی‌درپی نه فقط چیزی به سفره مردم نیافزود، بلکه روزانه با تورم‌های واقعی 3 رقمی، بسیاری از اقلام ضروری و مرتبط با سلامت، از سفره‌های کوچک و کوچک‌تر شده مردم رخت بر بسته است.

یکی از این اقلام اساسی انواع گوشت

(قرمز و سفید) و به‌ویژه گوشت‌های قرمز است که بنابر جداول خوراکی، می‌بایست قطعا به‌منظور جلوگیری از بسیاری از عوارض و بیماری‌ها مصرف شود.

روند نزولی مصرف گوشت

اگر چه در بررسی آمارها از منابع مختلف به اعداد و ارقام متفاوتی می‌رسیم اما هر چه باشد از آغاز دهه 60 تاکنون(40 سال)، مصرف گوشت در کشور، روندی نزولی داشته به گونه‌ای که از 122 کیلوگرم (براساس ادعای خبرگزاری جماران) به 3 کیلوگرم در شرایط کنونی رسیده است.

برای بررسی این که چرا در مصرف گوشت و سفره مردم و به ویژه اقشار فقیر، چنین اتفاقی رخ داده است؛ باید عوامل مختلف اثرگذار طی این 4 دهه تجزیه و تحلیل شود، اما هر چه باشد چنین سیر نزولی در مصرف گوشت قرمز که می‌تواند سلامت‌ جامعه را به خطر انداخته و هزینه‌های بهداشتی و درمانی را بالا ببرد، نمی‌تواند به سادگی قابل قبول باشد.

در یک بازه زمانی 16 ساله از سال 1385 تا 1400، سرانه مصرف گوشت از 57 کیلوگرم به 24 کیلوگرم کاهش یافت که برای یک خانوار 4 نفره به ازاء هر نفر 6 کیلوگرم در سال و در حدود 5/16 گرم در روز است که چنین مقدار اندکی به هیچ وجه تکافوی نیازهای جسمی یک انسان را نمی‌دهد. حال نکته دیگر آن است که در سال 1401 همان 6 کیلوگرم به 3 کیلوگرم تقلیل و مصرف روزانه به 8 گرم، کاهش‌یافت.

کاهش فاحش

در مقام مقایسه مصرف گوشت در منطقه خاورمیانه، بالاترین مقدار، متعلق به سرزمین جنگ‌زده و ویران‌شده فلسطین با 97 کیلوگرم برای هر نفر است!! و در مورد سایر کشورهای این حوزه جغرافیایی به اعدادی تا 50 کیلوگرم می‌رسیم.

این که چرا چنین کاهش فاحشی در مصرف گوشت (که از اقلام بسیار ضروری خانوارها است) رخ می‌دهد، باید مسئولان کشور پاسخگو باشند.

براساس اعلام ارقام رسمی، بنا بر گفته معاونت امور تولید دامی وزارت جهادکشاورزی در سال 1399 افزون‌بر 880 هزار تن گوشت قرمز(گاوی و گوسفندی) تولید شد؛ اما در سال 1400 و بنا بر اعلام مرکز آمار ایران میزان تولید گوشت قرمز 624 هزار تن بود.

در سال ۱۴۰۱ و بنابر گزارش مرکز آمار ایران، در مقایسه عملکردی تولید گوشت قرمز معلوم شد که کاهش 21 درصدی در کل تولید گوشت قرمز و افت 28 درصدی در گوشت گاو و گوساله رخ داد؛ که باز هم یک افت 131 هزار تنی را نشان می‌دهد. یعنی طی دو سال تولید گوشت‌قرمز نزدیک به 387 هزار تن کاهش یافت که باز هم مسئولان باید پاسخگو باشند.

روند صعودی قیمت‌ها

طبق قوانین عرضه و تقاضا، کاهش تقریبا 40 درصدی در تولید گوشت قرمز می‌تواند تاثیر مهمی بر تقاضا و ناتوانی اقشار کم درآمد در خرید گوشت داشته باشد. در دی ماه سال 1392، میانگین قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز20 الی 21 هزار تومان، پس از گذشت یک دهه، این قیمت‌ 15 تا 25 برابر و زمانی هم بیشتر صعود کرده است که عامل مهمی در کاهش مصرف گوشت قرمز است.

در یک مشاهده عینی از یک فروشگاه گوشت، راسته گوسفندی کیلویی 894 هزار و 800 تومان نرخ‌گذاری در حالی که اعلام شده بود. در روز 26 بهمن 1401، هر کیلو دام زنده معادل 150 هزار تومان قیمت شد که لاشه آن با ضریب کاهش 50 درصدی به 300 هزار تومان رسید.

این که دولت‌ها برای جبران کسری درآمدهای ارزی خود مجوز صادرات محصولات کشاورزی رای صادر می‌نماید و مردم را دست به گریبان تنگناهای ناخواسته کند از عجایبی است که فقط می‌توان نمونه آن را در کشور ایران یافت. به گفته ادام اسمیت پدر اقتصاد نوین: عامل توسعه جامعه، تولید مازاد بر مصرف است،

اما شوربختانه، مسئولان کشور عامل توسعه را در قطع مصرف شهروندان ایرانی و صادر نمودن لقمه‌های آن‌ها می‌دانند. امری که ناشی از سیاستگذاری‌های اشتباه و سوءتدبیرها است.

پیشرفت و توسعه، با در مضیقه قرار گرفتن آحاد جامعه ایجاد نمی‌شود و چراغ قرمز مصرف گوشت با سرانه 3 کیلو در سال در حالی که سرانه جهانی آن 40 کیلو است، زنگ خطری برای سلامت و اقتصاد جامعه است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۷۳-فروردین ۱۴۰۲